Hola!

Een nieuwe update over mijn leventje in Oruro (ik loop nog steeds achter, dus dit gaat met name over de periode april-juni). Het blijft wennen en zoeken en voelt nog niet helemaal als mijn plek. Ook wordt het steeds kouder en kouder! ’s Nachts vriest het zo’n 6 graden (en dan moet de winter nog beginnen). Overdag schijnt de zon wel en wordt het zo’n 12 graden. In de zon is het lekker warm, maar je fikt levend en de zon is te fel om zelfs maar naar de straat te kijken. In de schaduw is het gelijk koud. Het is net wintersport alleen dan zonder sneeuw. Mijn eerste grote aankoop is dan ook een dikke winterjas. (Waar is het mis gegaan? Ik had maar 2 wensen, naar een warm land en vlakbij het strand; beide mislukt J). Het is droge kou, wat maakt dat je huid het zwaar te verduren heeft. Ik lijk wel een woestijn!

Nergens heb je verwarming, dus in huis en op kantoor is het met de jas aan. En het is helemaal feest als je dan ook regelmatig een koude douche treft thuis! Gelukkig zit er om de hoek een sauna (soort van stoomhokje met een bosje kruiden en een lekkere warme douche) waar ik mezelf af en toe op trakteer.

Ik doe mijn best om een sociaal leven op te bouwen, door iets van dansles, gitaarles, sport etc. te gaan doen. Echter is me dat toch moeilijk te vinden! Iedereen die ik vraag, gaat het navragen/uitzoeken maar tot op heden zonder resultaat. Op Internet vind je sowieso niets, dus je moet het echt van via via hebben of er op straat tegenaan lopen. Wel ben ik begonnen met de sportschool, waar ze ook aerobics geven, nou ja het is meer een soort van Tae-bo en de apparaten hebben hun glorieuze dagen 2 eeuwen geleden gehad. Maar wel lekker om daar even op los te gaan. Ook heb ik wat spinning lesjes gevolgd (apparatuur net zo gammel). Hopelijk vind ik nog iets van een groepssport.

Na Tarija heb ik nog steeds contact met Ada, waar ik af en toe iets leuks mee kan doen. Zo zijn we naar een tribute concert van Amy Winehouse geweest (niet te verstaan en herkende zowat geen één liedje door hun bijzondere uitvoering J) en zijn we een paar keer wezen stappen (lekker veel dansen!)

Op zaterdag 6 april ging ik met Enrique en Sigrid naar een concert van de Boliviaanse band Wara met Nataniel Gonzales, een mix van folklore (jaja de panfluit) en rock. Enrique is hier fan van, dus ik was heel benieuwd.

Eerst ’s middags nog even naar de kapper. Een lief, klein, kaal mannetje heeft me super goed geknipt en geverfd. Hij heeft jarenlang in Londen gewerkt, dus het was een veilige keus. Ik wilde alleen wat highlights, dus netjes folies ingezet en een tijdje wachten. Dat tijdje duurde wel lang. Inmiddels was het al 18u en om 19u zou het concert beginnen en ik wilde eigenlijk graag nog eerst naar huis om me om te kleden. Hij had al een paar keer gezegd ‘wat gaan we met de uitgroei doen?’. Uhm tja, is wel mooier om ook te doen, maar ik heb geen tijd en wat kost dat extra? Het bedrag vond ik te hoog, dus ik paste. Toen ik in de wasbak hing om mijn highlights uit te spoelen, had hij toch alsnog de uitgroei in de verf gezet. Hahaha, hij kon het niet over zijn kappershart verkrijgen om mij met uitgroei de deur uit te laten gaan! Maar ja, dat duurde dus nóg wat langer. Uiteindelijk om 19.15u, na een 4 uur durende kappersbeurt, snel een hamburger naar binnen geschrokt en in mijn kloffie naar het concert gerend (wat natuurlijk pas 2 uur later begon dan gepland).

Het concert vond plaats in een zogeheten Sala de Eventos.. daar hebben ze er meer van en dient vooral als thuishonk voor de diverse carnavalsgroepen. Alleen de grap is dat je op plastic stoelen zit, waar menigeen een deken meeneemt voor de kou en je vervolgens niets te drinken kan halen. Een concert zonder biertje is het voor mij toch nét niet! Wel leuk om te zien dat de mensen helemaal uit hun dak gingen. Ik vond het tweede gedeelte echt niet om aan te horen (zelfs af en toe mijn oren dichtgedrukt), maar dit zal wel cultuurverschil zijn J. Een manvrouw van in de 70 ging meedoen en die stond me een partij te grunten! Op zijn zachts gezegd bijzonder.

Op 7 april was het autovrije zondag, hoe relaxt is dat! Je kon voor een keer midden op straat lopen, werd niet van je sokken gereden (auto’s zijn hier echt koning) en ineens heeft iedereen ook een fiets of trapwagentje en ander mobiel speelgoed. Mensen waren gelijk super vrolijk en er werden turn en karate demonstraties gegeven op straat. Heerlijk. Dit mogen ze vaker doen! Ik was uitgenodigd om bij Sigrid en Enrique te komen lunchen. Lekker gegeten en vervolgens filmpje gekeken op de bank. Dat is lang geleden (die bank dan ;-))! Heerlijk J

Vrolijk Pasen met stierenvechten in San Pedro de Bueno Vista

In het paasweekend ben ik met Sigrid en Enrique met de Ayni pick-up truck naar San Pedro de Buena Vista gegaan voor het traditionele stierenvechten. Het was zo’n 6 uur rijden, niet omdat het zo ver was, maar vooral omdat het op zandweggetjes en door de bergen een flinke hobbelige en dus niet zo’n snelle tocht is. We konden slapen bij de ouders van een collega van Enrique. Een mooi, karakteristiek huis, waar ik mijn eigen grote kamer kreeg met een balkon uitkijkend op de straat waar de stieren doorheen zouden rennen.

Het dorp is heel klein, het bestaat uit twee straten eigenlijk. Heel mooi gelegen in de bergen, aan een brede rivier die voor het merendeel droogstaat. Het noordelijke deel van het dorp zijn de Patas in rood-wit-blauw, het zuidelijke deel de Uras in rood-zwart. En die twee groepen strijden tegen elkaar. De eerste avond wordt elke stier afzonderlijk aan de andere groep gedemonstreerd. De stier rent dan onder luide muziek door de straat, met een hele groep zingende en dronken mensen erachteraan. En dan gaat de andere groep. Dit gaat zo de hele avond en nacht door, omstebeurt, stier voor stier. Ze drinken allemaal chicha, gefermenteerde maisdrank (vroeger fermenteerde ze dit door heel lang op de mais te kauwen en uit te spugen in een kom). Ik vond het niet te zuipen.

De volgende dag waren de stierenvechten. Ze hadden bij de rivier een heel groot stuk land afgezet en dan worden 2 stieren tegenover elkaar gezet om te vechten. Gelukkig werden ze niet opgefokt en mishandeld en konden de stieren zelf bepalen of ze zin hadden om te vechten of gewoon wilden weglopen. Dat deden er dan ook een aantal. En als ze gingen vechten was het binnen een minuut wel klaar. Ik hou hier helemaal niet van, maar gelukkig ging het allemaal best netjes en vond ik het wel bijzonder om zo’n cultureel evenement mee te maken in zo’n klein dorpje in de middle of nowhere.

De terugweg duurde nog iets langer. Dat komt omdat de ‘snelweg’ een eenbaansweg is, door de bergen, met veel haarspeldbochten en vol met vrachtwagens en bussen die nog geen 10 km per uur rijden. Dat maakt het een groot inhaalspelletje, levensgevaarlijk, vooral als die bussen geen zin hebben om je er tussen te laten. Dan sta je ineens op de verkeerde weghelft stil tegenover een monstertruck die gelukkig op tijd de rem had gevonden! Ik snap wel dat hier veel ongelukken gebeuren.

Al met al was het een erg leuk weekend op een plek waar ik zelf niet zo snel was gekomen (en andere toeristen ook niet) en lief dat ik mee mocht.

Ayni

Met Ayni hebben we een prijs gewonnen: de “Orgullo Orureño” (de trots van Oruro), voor organisaties en personen die zich inzetten voor de bevolking van Oruro. Vanuit een flink groepje genomineerden, waren we met 7 andere organisaties en 2 personen (waarvan 1 jongen die mee had gedaan aan de X-factor) de gelukkigen. Een hele officiële uitreiking met muziek en speeches en elke organisatie werd met een hip filmpje voorgesteld en in het zonnetje gezet. Sigrid wilde per se dat ik mee ging het podium op om het certificaat en medaille in ontvangst te nemen. Sta je daar als witte reus ongemakkelijk te kijken. Maar toch leuk die waardering!

In mijn zoektocht naar meer sociale contacten en integratie, had Sylvia de tip om te kijken of ik bij de Rotaract (Rotary club) kan aansluiten. Uhm Rotary is toch voor hele rijke mensen? Vind ik dat leuk? Nou ja het is het proberen waard. Onze nieuwe collega Yubitza (die het ‘Mijn Boekmaatje’-project regelt, later meer hierover) kende wel een jongen, dus die heeft geregeld dat ik naar een vergadering kon. Elke zaterdagavond komen ze bij elkaar om half 9. Ik was er om 20.40 uur en stond voor een gesloten deur. Ik snap er nog steeds niets van, soms zijn ze super punctueel (bijvoorbeeld stipt om 12.30 lunchen) en andere momenten is het lekker op zijn elfendertigste. De voorzitters kwamen al snel, maar de andere leden lieten zo nog 1 of 2 uur op zich wachten. De Rotaract club is een groep jongeren (22-30 jaar) die diverse projecten doen om mensen in de samenleving te helpen. Zo hadden ze net een moeder geholpen aan een nieuw onderkomen voor haar gezin, want haar huis was volledig afgebrand. Ze waren erg vriendelijk en geïnteresseerd. En toevallig net op zoek naar nieuwe projecten. Nadat ik verteld had over het net gestarte project op basisscholen in Oruro ‘Mijn Boekmaatje’, waar we kids leren begrijpend lezen en bibliotheken oprichten, kwamen ze zelf met het voorstel (en vervolgens een heel plan) om boeken in te zamelen voor de biebs. Super leuk! Toch handig die contacten maken ;-)!

Voor het project Mijn Boekmaatje ben ik mee geweest naar 2 ouderavonden, waar we het project introduceerden. De ouders hebben ook een belangrijke rol, dus het is noodzakelijk hen goed te informeren en draagvlak te creëren. De docenten zijn erg enthousiast en heel blij met dit project. Ik was blij om nu ook eindelijk wat meer in de praktijk te kunnen zien wat Ayni precies doet.

Met mijn project gaat het heel gestaag wel de goede kant op. De tijdsplanning heb ik allang opgegeven, maar eindelijk zijn de eerste financieringsaanvragen verstuurd! Dus heel hard duimen of we geld los weten te krijgen zodat we kunnen beginnen met de oprichting van het opleidingsinstituut. Duimen jullie met ons mee?

Bij jullie is de zomer volop begonnen. Blijft gek dat ik lekker ver weg zit in een tropisch land, maar in de vrieskou en jullie in het kikkerlandje lekker in de warme zon. Geniet ervan!

Voor alle foto’s, klikhier.

Tot de volgende! Xx

Funfacts

• Er is altijd wel een staking rondom plaza central bij het gemeentehuis. Dan zitten er ineens allemaal honderden cholitas midden op straat, dan hebben vrachtwagens alle zijstraten gebarricadeerd etc. En ook regelmatig loopt er een fanfare. Of het nou een oefening is, of vanwege een speciale heilige, of de universiteit organiseert wat, het de dag van het kind is. Altijd een reden om met een stoet koperwerk en trommels met vuurwerk en al door de straten te marcheren.
• In plaats van 2^e paasdag zijn ze hier goede vrijdag vrij. Ze eten dan geen vlees, maar maken 12 verschillende traditionele maaltijden, waaronder pompoensoep met maïs.
• Op Hemelvaart en Pinksteren zijn ze niet vrij. Sowieso zijn er heel weinig nationale feestdagen. En mensen werken heel veel uur. Standaard is wel zo’n 50 uur minimaal.
• Mensen roepen de hele dag ‘que frio’ en ‘hace frio’! Ik dacht wij Nederlanders het vaak over het weer hadden, maar hier kunnen ze er helemaal wat van. Ja het is koud, maar om dat nou zo vaak te herhalen? En je zou denken dat zij er toch inmiddels wel aan gewend zijn?
• Met allerlei officiële gelegenheden of als je een groep mensen voor een paar uur bij elkaar zet, is het heel gewoon om te zorgen voor ‘refrescos’. Iedereen krijgt dan een salteña of ander zoetig of hartig broodje met meestal cola (of koffie met heeel veel suiker). Het mooie is dat je dat niet per se gezellig met elkaar opeet/drinkt, maar mensen nemen het gewoon mee en slaan de cola achterover.
• Er is hier zo veel groenten en tropisch fruit, waarvan ik veel niet ken of nooit gegeten had. Super lekker! Guanábana, pacay (een grote boon met harde groene buitenschil en binnen katoenachtig, licht zoet vruchtvlees en zwarte gladde pit), noni, grenadilla, tamarillo, papaya, passiefruit, cactusvijgen, kakifruit, etc. En al het fruit en groenten is megagroot: huge avocados, granaatappelen, mandarijnen, courgettes etc. En ze hebben ook avocado’s in de vorm van een kleine boon. Ik snap niet waarom de Bolivianen deze heerlijke producten zo weinig gebruiken in hun keuken!
• Elke eerste vrijdag van de maand is er een offer-ceremonie en maken de Bolivianen ‘s avonds thuis een vuurtje met kolen, wierrook, wat alcohol erover en omheen en doen ze offers. Zo hopen ze op meer geld, succes, gezondheid, liefde of wat dan ook.
• Op 20 juni was het Aymara nieuwjaar, een nationale feestdag. Het traditionele eten (lunch) is een maaltijd met rundvlees, ruim een nacht gemarineerd, met diverse soorten aardappels: oka (witte wortelachtige aardappel), camote (zoete aardappel), Huayco (een donkere lange aardappel) en gebakken banaan.
• In Bolivia produceren ze 40 verschillende soorten aardappels (op de markt vind je wel 230 verschillende soorten). In Oruro vooral veel chuño; een gevriesdroogde aardappel, daardoor helemaal zwart en verschrompeld en wel 10 jaar houdbaar. Ze doen het hier goed vanwege veel zout in de grond en de hoogte.
• Het minimum loon is Bs.2070, zo’n €265,- per maand in Bolivia. Dit is nu net met 70 Bs. p/mnd verhoogd, maar alle kosten zijn met 10% zijn verhoogd. Veel ontevredenheid dus! )In Venezuela krijgen ze nu 6 dollar per maand onafhankelijk van het type werk (dus ook advocaten, dokters en tandartsen)).