De (frauduleuze) presidentsverkiezingen in Bolivia

**scroll naar beneden voor de laatste update**

Op zondag 20 oktober waren de presidentsverkiezingen in Bolivia. Sindsdien is het land boos en in opstand.

Ff wat achtergrond:

De huidige president, de onopgeleide Evo Morales is de eerste inheemse (Aymara) president en sinds 2006 aan de macht. Hij is leider van de politieke partij Movimiento al Socialismo (MAS) en heeft veel betekent voor de cocatelers, de mijnwerkers en plattelandslieden. Volgens de grondwet mag een president maximaal 2 termijnen aanblijven, maar op 21 februari was er een referendum om de grondwet te wijzigen zodat hij zichzelf nog een termijn verkiesbaar kon stellen. De bevolking heeft daarop ‘nee’ gestemd (21F Bolivia dijo no!). Toen heeft Evo het Constitutioneel hof ingeschakeld en die heeft bepaald dat het zijn ‘burgerrecht’ is en hij toch voor een 4^e termijn mocht gaan. Daar heeft hij geen vrienden mee gemaakt en deze actie past niet echt in een democratisch land.

Nu waren de voorspellingen van deze presidentsverkiezingen dan ook dat de oppositie Carlos Mesa (al eerder president geweest) veel aanhang zou krijgen. Niet omdat hij nou zo briljant is, maar mensen willen vooral van Evo af.

Over het algemeen voorstanders Evo:

• Cocatelers
• Mijnwerkers in dienst van de overheid
• Grootste vrouwenbeweging platteland
• Mensen van het platteland

Over het algemeen tegenstanders Evo:

• Bedrijfsleven
• Stadsmensen
• Universiteiten
• Particuliere mijnwerkers

De politie is verdeeld.

Hieronder probeer ik jullie een beetje op de hoogte te houden van de ontwikkelingen (vanuit mijn oogpunt, dit wil dus niet zeggen dat het allemaal 100% klopt en volledig is).

Zondag 20 oktober

Ik was in La Paz en ben met Miranda mee naar het stembureau gegaan. De avond ervoor, vanaf 22 uur was er geen verkeer meer en alle restaurants, cafés ed. gesloten. Al 2 dagen gold een drooglegging en mocht er geen alcohol verkocht worden. Bang voor dronken stemmers of iets dergelijks.

Als je niet stemt wordt je 3 maanden geboycot, kun je niet naar de bank, rekeningen niet betalen, geen geld overmaken etc. Ook een manier om 100% opkomst af te dwingen . Mocht je op reis zijn geweest, moet je een verklaring afleggen en bewijzen dat je niet hebt kunnen stemmen.

De verkiezingsdag was een gezellig dagje, met veel mensen op straat die hun hond uitlieten, relaxte sfeer, en dus geen verkeer. Stemmen gaat op achternaam. Je moet dan naar je eigen tafel. Met je identiteitsbewijs kun je vervolgens stemmen (2 mensen van de MAS kijken over je schouder mee, dus vergt al flink wat durf om tegen Evo te stemmen). Met je vingerafdruk en handtekening is je stem geregistreerd.

Op zondagavond begon de telling. De kandidaat met 51% van de stemmen of 40% van de stemmen en 10% verschil met de opvolger wint. Is het verschil kleiner, volgt een 2^e stemronde tussen de 2 kandidaten met meeste stemmen. Het ging nek aan nek, waarbij het duidelijk leek dat er een 2^e stemronde zou komen. Opeens lag de telling volledig stil wegens een ‘technisch probleem’. Toen de telling doorging was er ineens een flinke voorsprong voor Evo. Zo ontstond het vermoeden van fraude en begon het gedonder.

De telling duurde nog een paar dagen, maar met 98% van de stemmen geteld, riep Evo zichzelf uit als winnaar.

Bolivia is sinds 20 oktober boos en in protest. Dit is geen zuivere koek en meer en meer bewijzen van fraude komen naar boven en worden veelvuldig via social media gedeeld.

Mensen vinden stembiljetten op straat, er zijn pennen gebruikt waarvan je de inkt kunt uitwissen, er zijn geregistreerde stemmen van overleden mensen, er zijn meer stemmen geregistreerd dan het aantal stemgerechtigden), mensen die geweigerd zijn om te stemmen, getelde stembiljetten zonder vingerafdruk en/of handtekening, de subtotalen komen niet overeen (24 werd makkelijk 124) en noem maar op.

In de grootste steden La Paz, Santa Cruz, Cochabamba, Sucre, Tarija, Oruro worden wegen geblokkeerd, brandjes gesticht en veel mensen gaan de straat op. En worden protestmarsen gehouden, met de Boliviaanse vlag in de hand, zingend, veelvuldig knallen van rotjes en vuurwerk etc. In Potosí word een stembureau in de fik gezet.

Social media ontploft gelijk, met allerlei filmpjes van de protesten, de branden, gevonden bewijs van fraude etc. Maar er is ook veel fake nieuws dus moeilijk te bepalen wat waar is en wat niet.

Meeste tv en radiozenders worden gefinancierd door de overheid en dat maakt het nieuws erg gekleurd en gecensureerd. Je wordt makkelijk in de bak gegooid als je je verzet tegen de overheid, dus vrijheid van meningsuiting en persvrijheid geldt in de praktijk niet in Bolivia. Vandaar ook dat er zo weinig goede presidentskandidaten zijn, want Evo doet er alles aan om je de mond te snoeren en flikkert je zo in de bak.

Maandag 21 oktober

Net in een koffietentje stond het nieuws aan en daar zag ik mensen in La Paz op elkaar inslaan en in Santa Cruz zijn er al allemaal gewonden en kogelhulzen op straat gevonden. Vrienden van me in La Paz zitten opgesloten. Alle winkels en markten zijn dicht, alle straten geblokkeerd, kunnen geen kant op. Hier in Oruro maken mijn collega's zich vooral zorgen over het nu al niet meer kunnen krijgen van vers vlees, eieren, groenten en fruit.

De politie drukt de protesten de kop in door traangas te gebruiken en heeft mensen ingesloten maar ook de onschuldige studenten die op straat aan het oefenen waren voor de dansoptocht as zondag.

En dan was het in Oruro nog rustig (ik heb niks meegekregen).

Dinsdag 22 oktober

Op het moment dat ik dit typ rij ik langs het 'propaganda huis' van Morales, die is helemaal aan gort geslagen, van twee verdiepingen zijn alle ruiten kapot en is alles leeggehaald.

De straten zijn geblokkeerd.

Alle scholen en universiteiten zijn dicht vandaag. De mensen zijn héél boos en bang ook wel. Het gaat er niet beter op worden met nog een termijn Morales. Het stevent af op een Venezuela situatie denken ze, met een dictatuur.

Ik heb zojuist NU.nl en NOS een bericht gestuurd dat ze wat meer nieuws over Bolivia moeten schrijven, want de situatie is eigenlijk echt best wel heftig. Ik wordt nu ook door mijn collega's geadviseerd om morgenochtend meteen eten te gaan inslaan. Groenten, fruit en vlees komt voornamelijk uit Cochabamba en Santa Cruz en aangezien al het transport wordt stilgelegd is er snel niets meer te krijgen.

Woensdag 23 oktober

Vanavond toen ik met m’n collega naar huis liep vanuit werk waren er ook overal demonstraties, brandjes en zijn we in een wolk van traangas gewandeld. Dat is echt naar spul zeg! Er kwam een mevrouw naar ons toegerend en gooide de mouwen van onze jas vol met azijn, dat schijnt iets te helpen. De politie reageert gewoon zo heftig, want op zich zijn de demonstraties geweldloos. En Oruro is nog relatief rustig vergeleken met andere steden.

Ik was een beetje naïef dat er niet zoveel aan de hand was. Tot ik er vanavond zelf letterlijk mee geconfronteerd werd en nu ook wat meer nieuws ed. heb gelezen en beelden heb gezien. En nu mijn collega zegt dat ik eten moet gaan inslaan (lijkt wel oorlog) vind ik het wel heftig worden.

Maandag 28 oktober

Deze week wordt de situatie hier nog wel een tandje erger vertelt m'n collega zojuist. 5 bussen met mijnwerkers die in dienst zijn van de overheid zijn vanuit Oruro naar La Paz vertrokken om daar de overheid te 'supporten'. De tegenstanders hebben veel blokkades opgeworpen (vorige week al hele week) en nu heeft de overheid hén weer geblokkeerd. Dus nu zijn Santa Cruz, La Paz en Cochabamba echt helemaal afgesloten en is het zeker dat er veel confrontaties komen tussen de diverse partijen. Er is nu ook geen aanvoer meer van vlees en groenten wat vanuit Santa Cruz en Cocha komt. Vanavond zijn er in Oruro iig ook weer demonstraties. Mesa roept zijn medestanders op om te blijven demonstreren en Evo neemt nu dus maatregelen om hier volle bak tegenin te gaan en roept ook zijn medestanders op. Dat is wel eng, dat ze de bevolking aansporen hen te steunen en dit gaat dus zeker weten nog verder escaleren.

Klein detail, die mijnwerkers hebben uiteraard hun dynamiet meegenomen. Het gebruik van dynamiet in de steden is bij wet verboden, maar heus niet dat de mijnwerkers hiervoor worden opgepakt aangezien ze achter de overheid staan. Ze gebruiken het als rotjes ook, maar dan is het geluid een flink stuk sterker en veel gevaarlijk, omdat het op de grond ontploft en de andere rotjes ver in de lucht.

Er zijn volle bak gevechten aan de gang tussen de diverse groepen en al flink wat gewonden.

Mijn collega’s denken dat de situatie alleen nog deze week is en dan gaat er hoe dan ook iets beslist worden. Mensen willen het ook niet langer laten duren, vooral omdat voedselvoorziening geblokkeerd wordt. Gelukkig is Oruro wel veilig en kan ik redelijk makkelijk het centrum en de demonstraties vermijden.

Een Nederlands meisje die in Santa Cruz woont vertelt me net dat er iemand is neergeschoten door MAS, toen de MAS probeerde een blokkade op te heffen. Dit moet dan ook altijd weer in een arme buurt gebeuren. Zij zit al 6 dagen thuis, binnen, kan geen kant op, zonder vers eten. Tot nu toe waren de protesten heel vredig, mensen met elkaar bidden bij de blokkades ed.. maar nu gaat MAS (de partij van Evo) dus harder ingrijpen en schuwt het niet om te schieten. En er zijn allemaal groeperingen op de been, de cocatelers (pro Evo), de mijnwerkers (pro Evo), particuliere mijnwerkers (anti Evo) en dan de gewone burgers zowel anti als pro.. Hopelijk zijn ze een beetje lief voor elkaar?! Nu gaan we ook eerder weg van kantoor, want er komen weer protestmarsen aan. De scholen en universiteiten zijn al dagen dicht en de laatstejaars zitten in examens, dus die balen enorm want nu moeten ze nog tijdens de vakantie en in januari door om alles in te halen.

Dinsdag 29 oktober

In het hele land zingen ze nu het liedje "Evo Evo Cabron, Evo Evo Cabron... sos un hijo de puta la puta madre que te pario" zie hierbijvoorbeeld.

Ben eigenlijk best trots dat ze zo hard voor de democratie en vrijheid vechten ??

En waar je eerder zowat de doodstraf kreeg voor het verwijderen of bedekken van ‘Evo Si’ worden er nu hele andere teksten gegraffitiet.

Maandag 4 november

Hier wordt situatie in Bolivia duidelijk uitgelegd: http://boliviastories.com/verkiezingen-in-bolivia-2019/.

Vandaag had de helikopter van Evo problemen en kon niet opstijgen. Ze onderzoeken of er met opzet aan gesjoemeld is. Maar dit kan ook juist weer een truc zijn van Evo.

De Bolivianen hebben Evo 48 uur gegeven om af te treden, dit loopt vanavond af. Evo gaat heus niet aftreden, dus is de verwachting dat de situatie nog een tandje erger wordt.

Dinsdag 5 november

Meer nieuws van onze razende reporter vanuit Bolivia. We zijn de derde week van protesten en blokkades ingegaan.

Er is een man opgestaan, Luis Fernando Camacho, president van het burgerlijk comité van Santa Cruz (en advocaat, zakenman en docent). Hij werpt zich op als een soort van oppositieleider in Santa Cruz maar wordt nu nationaal als held ontvangen en wint razendsnel aan populariteit. Het is een beetje een idioot wel, en vind het eng om te zien dat de eerste de beste pannekoek met een grote mond zo snel zoveel aanhang krijgt, maar goed hij neemt iig initiatief.

Sinds donderdag is de OAS (Organization of American States) gearriveerd om het verkiezingsproces te controleren. Evo heeft dit lang tegengehouden en ook Mesa wilde het eerst niet, maar uiteindelijk met aangepaste voorwaarden (en dat Evo voldoende tijd heeft gehad om zijn sporen uit te wissen) kan de audit beginnen. Over 11 dagen volgt de uitslag van dat onderzoek. In het comité zitten mensen uit Mexico, Cuba en Venezuela, allemaal vriendjes van Evo, dus zover de objectiviteit. Maar ook al wordt geconstateerd dat er sprake is van fraude, dan zou er een 2e stemronde komen, maar dat willen de mensen niet. En terecht ook, een president die fraude pleegt zou niet opnieuw verkiesbaar mogen zijn. De mensen protesteren dus allang niet meer voor een 2e ronde, maar voor geheel nieuwe verkiezingen.

De oppositie onder leiding van Camacho, had Evo 48 uur gegeven om af te treden. Dit liep gisteravond af. Heus niet dat Evo vrijwillig gaat aftreden, dus de protesten gaan door en Camacho heeft iedereen opgeroepen om vandaag alle overheidsinstellingen te blokkeren om het werk volledig stil te leggen, grenzen te blokkeren en om verder te radicaliseren.

Overheidsbedrijven in Oruro afgesloten:

Vandaag wilde hij naar La Paz vliegen om een nieuw ultimatum aan Evo te overhandigen. Echter werd hij door de MAS (aanhangers EVO) tegengehouden op het vliegveld. Vette discriminatie! En nu is hij meegenomen naar een andere plek, zogenaamd voor zijn eigen veiligheid?

Ik las dat de demonstraties als 1 van de grootste meest vreedzame demonstraties in de wereld is. Tot nu toe 2 doden en zo'n 50 gewonden. Het verbroedert ergens ook wel, mensen zitten hele dagen samen bij de blokkades, bidden met elkaar, zijn lief voor de politie (groot deel van de politie is ook tegen Evo) etc.

Ik wilde zelf met m'n collega's ook een keer meelopen met de protestoptochten (die gaan in Oruro best relaxed), maar nu hoorden we dat een aantal Venezolanen het land uit zijn gezet omdat ze demonstreerden. Dus misschien toch beter van niet ;-).

Evo blijft de grote steden afsluiten. Daar waar de oppositie de straten blokkeert maar wel de hulpdiensten en voedsel doorlaten, blokkeert Evo alles en wil hij zelfs het water afsluiten in La Paz.

Vanavond kon ik het niet laten om ff naar de plaza te gaan. Het leek wel feest eerlijk gezegd, mensen dansen, muziek, liedjes, slaan op potten en pannen, politie die er heel relaxed bij staat (wel veel verdomde vuurwerk en knallers waar je elke keer weer van schrikt). Dit vind ik wel een mooi voorbeeld van geweldloos protesteren.

De oppositie zingt ‘Donde esta mi pollo, carajo’ ('waar is mijn kip, verdomme!)' dit omdat de overheid gratis kip uitdeelt aan de mensen die voor MAS strijden.

En ook liedjes als ‘No tenemos miedo, carajo’ (‘we zijn niet bang, eikel) en 'No nos rendimos' ('we geven ons niet over’), 'Camacho amigo, Oruro/el pueblo estás contigo' ('Camacho vriend, Oruro/Bolivia staat achter je').

En Mr. Evo had vorige week het volk opgeroepen om de blokkades en demonstraties op te schorten, want nu is de OAS toch met het onderzoek bezig, Todos los Santos (dag van de doden) komt er aan en we hebben al 2 weken geen voetbalwedstrijd gezien! Tja prioriteiten hè. Hele land ligt in puin, mensen zijn woedend, maar tuurlijk stoppen we daar even mee om weer voetbal te kunnen kijken!

Woensdag 6 november

Zojuist bij ons in de straat van kantoor: MAS- aanhangers, met name mijnwerkers van de dorpen rondom Oruro, hebben zich verzameld en zijn op weg naar de centrale plaza hierachter.

De studenten (oppositie) zijn echter ook aan het protesteren daar en zojuist hebben ze een minder prettige ontmoeting gehad. De mijnwerkers hebben weer dynamiet mee.

Geruchten gaan ook dat Evo politie en militairen heel veel geld geeft (bonus) als ze voor hem strijden. Mijn amigo militair zegt echter dat dat niet klopt. Maar er duiken wel degelijk beelden op dat MAS (arme) mensen betaalt om voor hen te marcheren (€12,50 en als ze het niet doen krijgen ze een boete van €25), te zorgen dat Camacho wordt tegengehouden op het vliegveld en geen personen vanuit Santa Cruz door te laten (verdienste €6).

Camacho komt straks alsnog aan in la Paz om de ontslagbrief van Evo te overhandigen. De overheid heeft zijn veiligheid beloofd. Het hele land is in spannende afwachting.. vanmiddag werken we iig niet. In La Paz, Cochabamba en Santa Cruz zijn veel heftige gevechten tussen de diverse groeperingen, met stokken en kettingen slaan, stenen gooien, veel gewonden. Het zijn vooral ook veel jongeren die hun leven wagen.

De landgrenzen zijn afgesloten en de blokkades blijven aanhouden.

Beetje grappig feitje wel: de politie heeft de bevolking officieel verzocht niet meer het alarmnummer te bellen om om kip te vragen:

Donderdag 7 november

Gister hebben we de hele middag bij Sigrid thuis voor de TV gezeten om te kijken naar de aankomst van Camacho op het vliegveld in La Paz. De Sinterklaasintocht is er niets bij. Buiten het vliegveld stonden grote groepen mensen hem op te wachten, verdeeld in 2 kampen, net als de zwartepietendiscussie. Mensen hebben er uren staan wachten, maar de grote ‘grap’ is dat het vliegtuig vertraging had en dat Camacho door een andere uitgang is afgevoerd. Hij zou die avond nog de ontslagbrief van Evo overhandigen, maar tot op heden 18 uur later hebben we nog niets van hem gehoord en is er geen enkel bericht in het nieuws te vinden. Vast weer in het kader van ‘voor zijn eigen veiligheid’.

Er zijn continu demonstraties, maar gisteravond waren ze wel weer heel heftig. De mijnwerkers tegen jonge studenten in La Paz. (Niet mijn foto's)

In Cochabamba waren er gister alleen al 60 gewonden, een man hersendood en de 3^e dode gevallen, een jongen van 20. Ook vrouwen worden gerust in elkaar gemept.

(Niet mijn foto's)

Ook is een gemeentehuis in de brand gezet en de vrouwelijke burgemeester (aanhangster MAS) belaagd met rode verf en ze hebben haar haren afgeknipt.Zie ook nieuwsbericht.

De MAS kleurt de media en pretendeert dat het geweld vooral door de oppositie wordt gepleegd en niet door de MAS. Vooralsnog werd het geweld juist door de MAS gepleegd, maar het geduld bij de oppositie raakt op en mensen gaan rare dingen doen...

En ik vind het bizar dat hier nog geen enkele vorm van privacy wordt toegepast. Beelden van dode mensen, zwaar gewond, bewusteloos waarvan identiteit niet bekend is worden in de (social) media gedeeld, zonder filter, ongecensureerd.

Bij de werknemers van overheidsinstanties wordt een bedrag ingehouden van de salaris om de demonstraties van MAS te bekostigen (of je nou voor of tegen bent). Bij de nationale bank is dit bijvoorbeeld zo'n €64,-. En ze werden verplicht vakantie op te nemen toen het niet mogelijk was om te werken vanwege bezettingen/ blokkades. Niet zo eerlijk!

Vanochtend in Oruro was er een optocht van MAS langs ons kantoor met witte zakdoeken en vlaggen al zingend ‘Oruro/Bolivia wil vrede’. Weet ik ook weer niet zo goed wat ik daar van moet denken

Elke dag is het weer spannend of de scholen open gaan (beter blijven de scholen dicht, gister was er traangas een school binnen geschoten, dan is de paniek en chaos ook compleet), of er vervoer is (antwoord meestal nee), hoe laat dé demonstraties zijn (je hoort ze al van verre aankomen door de knallers dus dat scheelt) en of we wel of niet naar kantoor kunnen aangezien deze zich midden in het centrum bevindt (de meeste middagen is het beter van niet).

Ik ben wel blij dat ik in Oruro woon, daar is het echt relatief rustig. In de grote steden La Paz, Cochabamba en Santa Cruz is het een heel ander verhaal.

Ik blijf het nieuws zo goed als ik kan op de voet volgen. Dat is echt een dagtaak met de hoeveelheid wat verspreid wordt .

Voor beelden in het nieuws zie hier.

Tussenstand dag 17: Drie doden, 346 gewonden en 220 gevangenen waarvan woensdag 6 nov de meest gewelddadige dag was sinds de verkiezingen, met 97 gewonden en één dode in Cochabamba. Bron

Video harde confrontaties tussen het verzet en cocaleros.

Vrijdag 8 november

Camacho is boven water en heeft gistermiddag een persconferentie gegeven. De ontslagbrief is nog steeds niet bezorgd en hij roept op dat de protesten door het hele land moeten doorgaan, maar op een vreedzame manier. Hij heeft bevestigd dat de brief maandag wordt bezorgd, in het oog van de media, en dat hij La Paz niet verlaat totdat Evo deze heeft ondertekend.

Dit geeft hem mooi de gelegenheid om de grote Camacho-show voort te zetten. Hij wordt gesteund door het bedrijfsleven en heeft dus veel geld om propaganda te voeren. Hij reist altijd met 2 advocaten, zodat hij niets zegt wat tegen de wet ingaat. Alles om te voorkomen dat de overheid een reden krijgt om hem de bak in te gooien.

Ondertussen houdt hij vergaderingen met verschillende politieke en sociale actoren in het land. Zo ook werd hij omhelst door een dame van de Adepocam, een entiteit van cocabladproducenten van de Yungas (La Paz). Zij zijn ook klaar met Evo, omdat hij in de loop der jaren enorm veranderd is en niet meer de president van de ‘pueblo’ is (de arbeidersklasse) o.a. omdat hij in extreme luxe leeft en belastinggeld over de balk smijt voor zijn eigen gemak. Dat is wel mooi om te zien, maar natuurlijk ook heel handig voor Camacho om zo nog meer aan populariteit te winnen.

Hij heeft tot nu toe nog nooit gezegd dat hij zelf president zou willen worden, maar hij voert wel een heel slim en effectief programma en over alles is zeer goed nagedacht. Vandaar ook dat hij zo hard strijd voor nieuwe verkiezingen ipv 2^e ronde. Om verkiesbaar te worden is een periode van minimaal 3 maanden nodig, maar het zal me niets verbazen dat dat komt te vervallen en Camacho binnenkort in de stoel van Evo zit.

Er circuleert een bericht rond met 10 redenen dat het verhaal van de aanval op de burgemeester in Vinto niet waar kan zijn en in scene is gezet door de MAS. Ik weet echt niet meer wat je wel en niet kunt geloven. Ik weet wel dat de MAS tot alles in staat is! Mijn collega zegt echter dat het bericht wel waar is en dat de mensen uit die gemeente dit hebben gedaan omdat de burgemeester al het geld van het dorp heeft uitgegeven aan het optrommelen van meer MAS-aanhangers en heeft vervoer, eten en accommodatie betaald van ‘hun’ geld. Daarnaast is het nogal een dominant type, dus zijn ze enorm boos. Verschil is ook dat MAS wapens en geweld gebruikt en de oppositie haar met verf heeft besmeurd, haren afgeknipt maar verder niet heeft mishandeld. Blijft een heftig verhaal.

Gisteravond was het weer flink heftig in La Paz. Vanuit Sucre zijn 20 bussen met demonstranten gekomen om de oppositie en de missie van het bezorgen van de brief te steunen.

Om 19u begon de mars. Met veel confrontaties tussen de mijnwerkers, de studenten en de politie. De mijnwerkers met hun dynamiet, waar de politie bij staat, zelfs de weg vrij maakt voor ze om het te gooien (en er momenteel wel een jongen van de oppositie in de bak zit omdat hij dynamiet in zijn handen had) en de oppositie (veel jonge studenten) met zelfgemaakte schilden van olievaten, motorhelmen, witte mondkapjes en wat ze ook maar kunnen vinden om zichzelf te beschermen en te bewapenen en de politie met grof geschut aan traangas, pantserwagens met waterkanonnen etc.

Ik heb wat video’s gezien en vind het echt wel heftig. Zie bijvoorbeeld deze of deze video. Sfeer is grimmig, overal vuur (ze maken met name vuurtjes op straat tegen traangas), continu knallen en groepen tegenover elkaar, rookgordijnen van traangas, het politieke plein op elke hoek bezet (midden in het centrum), livestreams op Facebook waar tegelijk de jongeren worden gewaarschuwd door thuisblijvers dat de MAS eraan komt en dat ze asjeblieft weggaan, niet nog meer doden AUB! Het is een wonder dat er gisteren ‘maar’ 5 gewonden zijn gevallen.

Het hele centrum van La Paz was onbegaanbaar, zowel voor openbare voertuigen als voor mensen die uit de traangaswolk wilden komen die door de politie was gelanceerd. Duizenden burgers renden van zuid naar noord op zoek naar hoe ze het centrum van de gevechten konden ontwijken.

Zoals gezegd is de politie verdeeld.

Ze moeten uiteraard opdrachten uitvoeren van bovenaf, maar er komen ook mooie verhalen naar voren. Zoals deze bijvoorbeeld:

************************** 04:23 IK KAN NIET SLAPEN ZONDER DEZE ERVARING TE VERTELLEN *************************

Gistermiddag, terwijl we op het vliegveld op Camacho wachtten, zat ik bij een politiehek en zei tegen een politieagent: "Agent, als ik je mijn vlag geef, kun je die dan vasthouden?" En hij zei: als burger ja juffrouw, maar als ik het nu pak, neemt mijn luitenant het van me af. En ik zei: dus je kunt de vlag niet vasthouden die jou vertegenwoordigt? en er was een ongemakkelijke stilte ...

Toen vroeg ik: weet je wie de bonussen hebben gekregen en waar dat geld vandaan komt? “Uit onze eigen bijdragen mevrouw, het is alsof we onszelf de bonus hadden gegeven.” Ik bleef daar zwijgen ...

Later ontving ik een nieuwsbericht dat de politie in Oruro zich bij het burgerschap had aangesloten, en ik vertelde hem hiernaar te kijken en ik gaf hem mijn mobiele telefoon. Hij las het met verschillende kameraden en hij gaf het aan mij terug, en ik zei: waarom help je ons niet? Hij keek naar me en zei "later". Toen zei ik, als er iets gebeurt, kan ik dan achter jullie gaan staan? En hij vertelde me ja, we zijn ongewapend, we zullen jullie geen pijn doen. En ja, ze hadden geen wapens, geen gassen, alleen een schild, helm en een vermoeidheid in de benen die goed te zien was.

De uren verstreken en Camacho arriveerde. Toen ze naar een andere plek vertrokken, werden wij, die hem waren gaan ondersteunen, overgelaten aan het lot van de massale horde die de politie wilde passeren en ons wilde bereiken. Het was toen dat de politie ons de luchthaven liet binnengaan, JA, ze beschermden ons daarbinnen, ze vergasten de MASisten om ze te verspreiden en bij ons vandaan te houden, ze escorteerden de vrouwen om ons daar weg te krijgen, ze instrueerden ons niet in paniek te raken en hoe veilig thuis te komen ... daar begreep ik de boodschap van de agent "later" ... ZIJ VERDEDIGEN ONS!

Al deze dagen, had ik het slechtste beeld van de olijfgroene jassen, maar vandaag lieten ze me zien menselijk ze te zijn en hulpeloosheid te voelen door ons niet méér te kunnen helpen ...

BEDANKT HEN! en voor alle mannen die ons hebben geholpen, ben ik vandaag thuis met mijn dochter en mijn gezin, en hoewel we soms voor de politie staan omdat ze niet “aan onze kant” staan, weten we dat sommigen dat wel zijn, maar zoals velen van onze vrienden of familie die in openbare entiteiten werken, volgen ze superieure instructies en moeten ze hun werk doen ...

Stop alsjeblieft niet alle agenten in hetzelfde hokje voor een paar die zijn omgekocht door de DICTATOR, en bied ze morgen frisdrank, water, snoep, etc. aan. Geloof me, ze hebben dezelfde of slechtere tijd dan wij, want ik ben nu thuis bij mijn familie, maar zij staan nog steeds op straat om hun baan te behouden en families te onderhouden ...

BEDANKT aan de politie die me vandaag een geweldige les heeft gegeven! God zegene u en helpt u de beste beslissing te nemen??

***************************

Omdat nu bekend is dat maandag de brief wordt bezorgd, zullen er nog meer mensen afreizen naar La Paz. Echter heeft de MAS nog steeds alle wegen geblokkeerd (uiteraard mogen aanhangers MAS wel door), maar mensen zijn creatief en vinden wel een weg.

In Oruro hebben ook duizenden mensen aangegeven maandag naar La Paz te vertrekken. Het zal wel ‘gezellig’ druk worden in de stad. Mijn collega verwacht dat de oppositie komend weekend gebruikt om zich voor te bereiden, wapens te maken (flesbommen van chemische stoffen) en te zorgen voor meer bescherming, schilden ed. Het is nogal oneerlijk tegenover de MAS namelijk. Hopelijk gaat het niet nodig zijn!

Er is een analyse naar buiten gekomen over het systeem waarmee de stemmen zijn geteld. Dit was nieuw en niet volledig getest. Tijdens de tellingen is er o.a. nog flink aan de broncode geknutseld, waren er buttons die niet werken en is van server gewisseld die niet beveiligd was.

Vanaf dinsdag kunnen we de uitslag van de OEA/OAS verwachten. Benieuwd wat daar uit komt.

En vandaag gaat het gewoon weer door. Zojuist in Cochabamba: video

Véél video's en materiaal op Facebook verdwijnen ineens. Lijkt of er iemand heel druk is om alles anti-MAS te verwijderen. En er is een nep-account aangemaakt van Camacho :-).

Toch is het wel fijn dat we nu in een tijd leven met social media. Aangezien de overheid zoveel macht heeft en censuur voert, is dit de enige manier dat mensen ook juiste informatie krijgen.

Maar medelijden met de krantenbezorger, die maken ook flinke overuren in deze tijden :

Zaterdag 9 november 2019 Politie in opstand!

Het is een soort van apenkooi om je door de stad te begeven. Bij elk kruispunt moet je onder afzettingen door, er overheen of tussendoor klauteren. En goed opletten als je loopt want soms hangt er slechts een touwtje. Maar eerlijk gezegd vind ik het wel fijn zo zonder auto’s, want nu word ik een keer niet van m'n sokken gereden.

Gisteravond 18.00 uur. Sigrid stormt m’n kantoor binnen en vertelt dat in Cochabamba de politie in opstand is gekomen en niet langer deelneemt aan de gevechten. Dit met name omdat die vrouwelijke burgemeester van Vinto zoveel mensen heeft opgetrommeld om o.a. de blokkade op de Huayculi-brug te ontmantelen, die Vinto en Quillacollo verbindt wat een dode jongeman tot gevolg had. Daarbij is deze MAS groepering zo zwaar bewapend, dat ook de politie in gevaar is en daarom de oppositie gaat beschermen. Ik begin steeds beter te begrijpen waarom ze die vrouw zo hebben vernederd.

Om 19.00 uur volgt de politie in Sucre en om 21.30u is ook de politie van Oruro in opstand gekomen.

Mensen zijn óf op straat, voor politiebureaus of militaire kazernes óf ze zitten aan de buis gekluisterd. Het is zo spannend! Via livestream wordt vanuit de diverse steden verslag gedaan waarbij in de ene stad de politiemannen op het dak staan met de Boliviaanse vlag en banner met de tekst “No fraude, fuera Evo Morales” luid toegejuicht door de oppositie, in een andere stad de politie in overleg is wat te doen en in weer een andere stad de commandant uit volle borst het bekende Evo-lied zingt “Evo Evo Cabron, Evo Evo Cabron... sos un hijo de puta la puta madre que te pario!” Al snel volgen ook de andere grote steden. Vet dapper wel! Een flink aantal politieagenten ging de straat op om mee te marcheren, geëscorteerd door de burgers.

De politiekorpsen van bijna alle grote steden Cochabamba, Potosí, Sucre, Beni, Oruro, Tarija en Santa Cruz zijn ineens de helden van de dag. Yes de politie is met de pueblo! Het lijkt een hele overwinning en het wordt dan ook flink gevierd. Auto’s en scooters rijden met vlaggen, mensen schreeuwen en zingen, het lijkt wel alsof ze het WK voetbal hebben gewonnen.

'Evo moordenaar'

De politiekorpsen zitten nu verzameld in hun kazernes en kunnen niet naar buiten. De oppositie roept op om nu ook achter de politie te staan en er wordt massaal schone kleding en verzorgingsproducten naar ze toe gebracht en voor de kazerne zijn mama’s op straat aan het koken. Het is echt hartverwarmend en ontroerend om te zien hoe de politie wordt gesteund en dat er zoveel verbroedering heerst. Zie video

Echter is dit in 2003 ook gebeurd met uiteindelijk veel bloedvergieten tot gevolg. En dat is zodra de militairen worden ingeschakeld. Ik sprak gister met mijn militair amigo en zij zijn bij wet verplicht de overheid te beschermen en moeten dan ook aantreden zodra het bevel wordt gegeven. Dan wordt het een oorlog tussen politie en militairen en misschien zelfs de bevolking. Doen ze dit niet, dan belanden ze in de bak. Tot nu toe heeft het Ministerie van defensie aangegeven niet in actie te komen. Want als zij moeten opdraven moeten ze wapens gaan gebruiken. Daar ben ik wel een beetje bang voor. Ze hopen dat de politieofficieren de politie weer tot inkeer kunnen brengen en dat de bevolking bedaard. De algemene commandant van de militairen (FFAA), rapporteerde vandaag dat de leden van de militaire instelling nooit het volk tegemoet zullen treden en pleitten ervoor om "onomkeerbare momenten" te vermijden.

Ik hoop nu zo hard dat Evo aftreed!

Ondertussen zijn al een aantal groepen op soort van pelgrimstocht naar La Paz waar ze de ene MAS-blokkade na de andere moeten ontmantelen. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Delegaties mijnwerkers en studenten uit Potosí en Sucre (mijnwerkers en studenten) vervolgen vandaag hun tocht vanuit Oruro naar La Paz, waar ze op 50 km van La Paz een hinderlaag leden in de gemeenschap van Vila Vila. De 11 bussen zijn vanuit 2 richtingen bekogeld met stenen, dynamiet en gasgranaten en volledig vernietigd. Ze mensen zijn besproeid met kerosine en bedreigd met verbranding. Ze zijn met stokken geslagen. Ze moesten voor de camera zeggen dat Camacho ze 500 dollar betaald heeft. 15 mensen zijn gegijzeld, uitgekleed en aangerand en 37 mensen zijn gewond. Ze moesten knielen en de MAS-aanhangers hebben hun kleding, schoenen, persoonlijke documenten, telefoons en geld gestolen. Ik ben op het centrale plaza als de groepen terugkomen waar ze vanmiddag warm werden onthaald, onder luid geschreeuw ‘Nooit op onze knieën, altijd staand op de voeten!” Zie video.

Evo doet nog een poging met een bericht naar de politie “Ik roep de commandanten en de nationale politie op om zich aan de grondwet te houden, het is hun missie om de veiligheid van de bevolking te behouden en te garanderen. En drong hij er bij de MAS-groeperingen op aan om te mobiliseren om de "democratie te verdedigen", omdat hij herhaalde dat hij het slachtoffer is van een vermeende staatsgreep. Daarnaast roept hij op tot een dialoog "pacificeren van het land" met open agenda, waarop de politieke leiders direct weigeren, daar is het te laat voor en het is weer een strategie van Evo om tijd te winnen om zijn mankrachten te mobiliseren in La Paz. Een andere politicus reageert op dit verzoek met ‘de enige dialoog die we voeren is wanneer en hoe u vertrekt’. Er zijn al meerdere politieke figuren van MAS die inmiddels hun ontslag hebben ingediend. Vanmiddag vertrok Evo naar de tropen van Santa Cruz om zich te verenigen met zijn meest trouwe volgers waaronder cocatelers. Dat betekent slecht nieuws.

19.30 uur ik zit thuis en hoor nu hele harde knallen super dichtbij. Ik loop naar mijn dakterras en zie een hele grote groep zich in mijn straat verzamelen, zie video. Ik bericht Yubitza (mijn collega en buurvrouw) of zij weet wat er aan de hand is en we gaan naar buiten (kan nieuwsgierigheid niet bedwingen).

De groep is op missie om diverse huizen van MAS of gerelateerd aan Evo te verwoesten. Ik denk uit wraak vanwege de hinderlaag vandaag in Vila Vila. Ze staan voor een feestsalon en gooien alle ruiten in.

Totdat ze erachter komen dat dit niet het juiste gebouw is (serieus!). Het huis van de broer van Evo is schijnbaar bij mij om de hoek, dus gaan ze daarheen. Dit is nog in constructie en leeg van binnen en daarom maken ze alleen een groot vuur voor het huis. Ik mag niet filmen/foto’s maken wordt geroepen. Eerder vanavond hebben de demonstranten het huis van Ester Morales Ayma, de zus van Evo, binnengetreden, verwoestten het meubilair en verbrandden een deel van het gebouw. Het huis van de gouverneur (waar ik een paar weken geleden nog mee geluncht heb tijdens de viering van het 144 jaar bestaan van de school) wordt geplunderd en staat in lichterlaaie. Hij wordt beschuldigd van deelname aan de hinderlaag van de delegaties van Potosí en Chuquisaca van vandaag. Nu zijn ze op weg naar Mega Pollo en Mega Radio&TV-bedrijf wat eigendom is van de burgemeester (die vandaag ook al zijn ontslag heeft ingediend). Ze haalden verschillende materialen uit de gebouwen en staken ze op straat in brand. In el Alto (bij La Paz) zijn diverse MAS-groeperingen die ‘burgeroorlog’ schreeuwen. En een andere groep heeft de antenne van televisienetwerk Unitel vernield.

Ondertussen ontvang ik een bericht dat ik voorzichtig moet zijn vanavond en toch niet van plan was om op stap te gaan, want doordat de politie nu buiten werking is zijn er altijd mensen die daarvan profiteren en vandalisme gaan plegen. De sfeer is weer volledig omgeslagen. Vanmiddag was het nog vrolijk, feeststemming, verbroedering en trots en nu is het grimmig en denk ik echt jongens waar zijn jullie mee bezig en waar gaat dit naar toe!

Het voelt soms alsof ik een film zit en dit niet allemaal echt gebeurd. Het is zo bizar om mee te maken!

Zondag 10 november: Historische momenten

De OEA heeft voorlopige resultaten gedeeld waaruit blijkt dat er duidelijk gemanipuleerd is en de verkiezing dan ook niet geldig. Ze adviseren nieuwe verkiezingen met een geheel nieuw tribunaal.

Evo heeft daarop ook aangegeven dat er nieuwe verkiezingen komen maar dat hij zeker nog niet gaat aftreden, omdat dat mogelijk meer onrust met zich mee brengt. Zijn termijn loopt pas in januari af en tot die tijd blijft hij in ieder geval president.

36 autoriteiten van het kiesorgaan van de departementen La Paz, Santa Cruz, Sucre, Pando, Tarija, Oruro, Pando en Beni nationaal werden aangehouden. Bleek dat de hoofden bezig waren te vluchten, zo was de dame verkleed als man ter afleiding.

In alle vroegte zijn de mijnwerkers en studenten uit Potosí en Sucre (nu zonder de meiden) vanmorgen uit Oruro vertrokken om poging 2 te wagen in La Paz te komen. Helaas zijn ze nu weer in een hinderlaag beland, finaal ingesloten aan alle kanten met grof geschut en door scherpschutters met militaire vuurwapens beschoten met 5 gewonden tot gevolg. Evo heeft zwaar getrainde militairen uit Cuba en Venezuela opgetrommeld. Daarop hebben de Boliviaanse militairen ingegrepen en troepen over land en in de lucht gestuurd om de demonstranten te helpen. Het is een wonder dat er geen doden zijn gevallen.

Het gaat ineens allemaal in een sneltreinvaart. Rond 15.30 uur zijn Camacho en Pumari op weg naar het paleis om de ontslagbrief van Evo te overhandigen onder begeleiding van een massa mensen en flinke politiebescherming. Samen met Sigrid en Enrique zit ik aan de buis gekluisterd, ondertussen ook alles checkend op onze telefoons. Die van hen gaan echt non-stop, tientallen berichten tegelijk. Ze dringen het paleis van de president binnen en geven de ontslagbrief af.

Vervolgens rijden ze als triomftocht door de stad met kogelvrije vesten. Ondertussen horen we dat Evo is gevlucht en zien we foto’s van hem in zijn privévliegtuig stappen. Hij is op weg naar Chimoré (de tropen in Cochabamba) waar een internationaal vliegveld is (met name voor cocaïne export) en al snel horen we geruchten dat hij op weg is naar China. Ook andere MAS-aanhangers zijn op de vlucht en proberen bij Argentinië de grens over te gaan.

Er wordt 50 miljoen dollar geboden voor zijn hoofd, om hem over te leveren aan de politie.

Iets voor 17 uur is het langverwachte moment daar: Evo dient zijn ontslag in! We kijken zijn verklaring live op tv. De reden die hij aanvoert is om zijn familie te beschermen, refererend aan de acties gister o.a. in Oruro door het in brand zetten van huizen en bezittingen van zijn broers/zussen en MAS politici. Hij roept op om de huizen ed van hun families nu met rust te laten.

Veel andere MAS-politici volgen en dienen ook hun ontslag in. Die worden en public op de muur van het overheidsgebouw op de plaza gehangen.

En dan horen we nog meer knallen buiten dan normaal, maar nu vanwege de ‘overwinning’. Sigrid en ik gaan gelijk naar de plaza en het is groot feest op straat. Vele vlaggen, mensen zingen en springen, auto’s met harde muziek en versierd met de nationale kleuren. Mensen zijn in euforie! En dankbaar dat het redelijk geweldloos is afgelopen. De mijnwerkers en studenten keren na uren terug in Oruro en worden warm onthaald. Diverse politiemannen lopen voorbij onder luid applaus, krijgen knuffels en heel veel ‘gracias!!’. Ik zie twee oude mannen met tranen in hun ogen. Al snel worden er pamfletten door de stad opgehangen met de hoofden van diverse MAS politici die op de vlucht zijn met ‘gezocht’. Hoe snel zijn ze met sommige dingen haha, het lijkt wel het wilde westen!

Maar dan.. een paar uur later. De vreugde is snel voorbij. De hel breekt los in La Paz (met name El Alto). Het schijnt dat Evo nog steeds in het land is en actief. De MAS-aanhangers gooien ramen in, verbranden huizen en auto’s van particulieren, ze plunderen,met veel geweld en verwoesten bedrijven. Ze zijn zwaar bewapend met stokken, dynamiet maar ook met vuurwapens. In het zuiden van La Paz, Chasquipampa zijn 15 openbaar vervoerbussen in de fik gestoken. Ze breken een apotheek binnen en halen het helemaal leeg. Het regent al uren super hard, maar dat maakt ze niets uit. Huizenen bezittingen van politici van de oppositie worden leeggeroofden in brandgezet, bijv. van UMSA-rector Waldo Albaraccín en lid van de Conrade (Nationale Raad voor Democratie) en van de burgemeester Soledad Chapetón Tancara in El Alto (toffe vrouw, ze werd al de hele week bedreigd), maar ook politie dependances. TV kanalen (Televisión Universitaria, Red UNO, Pagina siete) moeten hun uitzendingen sluiten vanwege dreigingen van aanvallen.

Niet te geloven dit! Het lijkt gewoon een afleidingsmanoeuvre. Alles is gepland en in scene gezet! Wat naïef! Het ontslag van Evo is nog niet schriftelijk vastgelegd en moet door de commissie. Tot die tijd (als het al officieel wordt), kan hij vanuit zijn basis in de tropen van Cochabamba, beschermd door de cocatelers (alles eromheen is afgesloten), nog gewoon zijn functie uitvoeren.

De politie treedt niet op, omdat zij eerst willen dat de voorwaarden worden besproken en zeker willen zijn dat hun opstand geen gevolgen heeft.

MAS wil meer chaos veroorzaken en laten zien dat er geen vrede is, waarschijnlijk zodat de militairen in actie komen. De minister van defensie is nog niet afgetreden en bereidt een operatie voor.

Ik zei nog tegen Sigrid, is het nu dan gelijk voorbij? En leggen de aanhangers van MAS zich er bij neer, accepteren ze dit gewoon? Kan me niet voorstellen!

Evo twittert: "Ik veroordeel de wereld en het Boliviaanse volk dat een politieagent publiekelijk heeft aangekondigd dat hij wordt opgedragen een illegaal aanhoudingsbevel tegen mij uit te voeren; evenzo hebben gewelddadige groepen mijn huis aangevallen. De coup vernietigt de rechtsstaat."

Ik zit de rest van de avond thuis en probeer het nieuws te volgen, maar mijn wifi doet het voor geen meter. Ik probeer via vrienden, met name ook die in La Paz, updates te krijgen en vraag of ze veilig zijn. Sigrid appt me dat ik in mijn huis moet blijven en ze laat morgen weten of we naar kantoor kunnen.

Ik krijg verschrikkelijke video’s en audioberichten toegestuurd. Misschien paniek en bangmakerij, maar veel is daadwerkelijk gaande.

Nu hopen dat de militairen óf niet optreden óf aan de kant van de oppositie staan!

Al mijn video’s vind je hier.
En foto's hier.

>> ga verder naar part 2>>>