De Presidentsverkiezingen - Bolivia in opstand part 2
Al mijn video’s vind je hier.
En foto's hier.
Maandag 11 november
Weer een dag vol terreur, plunderingen, vernielingen, brandstichting, angst en spanning.
Sigrid appt me ’s ochtends dat we niet naar kantoor gaan en ik binnen moet blijven. Daar ben ik wel blij mee, want ik heb nog tot diep in de nacht de ontwikkelingen zo goed als kon gevolgd en vervolgens geen oog dicht gedaan (ook omdat het heel koud was en enorm hard regende ;-)).
Toen Morales gisteren zijn besluit aankondigde om ontslag te nemen uit het presidentschap van Bolivia, om de situatie in het land te pacificeren, liet hij de boodschap achter dat "de strijd hier niet eindigt, MAS zal doorgaan." In zijn schuilplaats Chimoré verwerpen cocaproducenten het ontslag van Evo en roepen op tot een burgeroorlog. Ze waarschuwden met een wegblokkadeom de te installeren regering "neer te halen". Ze vertrokken gewapend met stokken en machetes om de politiepost en het hotel aan te vallen en begonnen de blokkade te organiseren. Ze lieten het Victoria Resort-hotel in as achter, eigendom van senator Arturo Murillo. De familie van de wetgever, moest ontsnappen om hun toevlucht te zoeken in de bergen. De rector van de Unibol Quechua Casimiro Huanca, Mario Fuentes Terán, riep de studenten op zich te bewapenen als guerrilla. Ondertussen instrueerde hij hen om hun huizen te verlaten met stokken die spijkers op de punt droegen. Het is bekend dat Morales omringd wordt door ten minste acht adviseurs die niet konden worden geïdentificeerd.
Evo formaliseert zijn "gedwongen ontslag" en kondigt het begin van het verzet aan. Vice-president García Linera schrijft: “Gedwongen door de staatsgreep gepleegd door fascistische politieke krachten, die huizen verbranden en het Boliviaanse volk beangstigen, is dat ik ontslag neem uit het vice-presidentschap van de plurinationale staat Bolivia”. En eindigt met de mythische uitdrukking van de inheemse held Tupac Katari: “we zullen terugkeren en we zullen met miljoenen zijn.” Het regent ondertussen ontslagbrieven en diverse MAS-politici zijn op de vlucht en proberen nog bewijsmateriaal te vernietigen.
Evo twittert over Camacho en Mesa: 'Ze zullen de geschiedenis ingaan als racisten en leiders van staatsgrepen'. Internationaal wordt met verschillende standpunten gereageerd op het aftreden. Het ene land vind het een staatsgreep, een actie tegen de democratie en de ander vind het fraude en terecht dat Bolivia een dictatuur wordt bespaard. Bizar veel landen staan aan de kant van Evo, en tot mijn verbazing ook veel landen in Europa wat ik hoor van m’n collega Sylvia in NL. Trump is dan wel weer blij met het ontslag van Evo. De gelijkenissen tussen de gebeurtenissen in Bolivia en eerder in Venezuela zijn bizar te noemen. Alsof Evo het daar heeft afgekeken.
Om 11 uur zou de Plurinationale wetgevende vergadering plaatsvinden om aan te wijzen wie de teugels van het land zal nemen in de komende maanden en die de nieuwe verkiezingen zal moeten organiseren. Wegens alle dreigingen is het erg moeilijk voor de politici om bij elkaar te komen in La Paz. Ze moeten dan ook morgen afwachten om o.a. met de overgebleven politici te besluiten of ze het ontslag van Evo inwilligen (het kan dus nog zo zijn dat zijn ontslag niet wordt geaccepteerd, MAS heeft nog steeds een meerderheid!). Het lijkt er wel op dat de tweede vicepresident, mevrouw Jeanine Añez, tijdelijk het presidentschap gaat overnemen. Zij vraagt in tranen, steun van de bevolking om uit de onzekerheid in het land te geraken. "Het is niet eerlijk wat er in het land gebeurt. Laten we zorgen dat er niet meer gewonden en doden vallen.”
Ook worden morgen om 15u de definitieve resultaten van het onderzoek van de OEA bekend gemaakt.
Gisteravond is het ook los gegaan in Santa Cruz. Plunderingen, confrontaties, de politie is aangevallen, voertuigen weggehaald en politiemannen opgesloten in het politiecommando. Toen MAS-aanhangers het politiegebouw binnen gingen hebben ze heel veel schade veroorzaakt, meubilair door het raam op straat gegooid etc. Daarnaast werd o.a. de auto van sub-gouverneur in brand gezet, vielen ze de gebouwen van televisie en radiozenders aan en vernietigen zendapparatuur en meubels zodat ze niet meer kunnen uitzenden. Ik ontvang een waarschuwing dat mogelijk telefoon/internetverbinding ook wordt verwoest. Dat is een eng idee, om ineens zonder contactmogelijkheden te zitten en ook niet te weten wat zich afspeelt in het nieuws. Hopelijk gebeurt dit niet!
Gelukkig is uiteindelijk de politie toch in actie gekomen, ondanks hun staking en met hulp van de bevolking is de situatie daar nu redelijk stabiel. Dit in tegenstelling tot La Paz, daar wordt een enorm spoor van vernieling en verwoesting achter gelaten. Gisteravond is het huis van journalist en TV-verslaggeefster Casimira lema in brand gezet. En ook het gemeentehuis in El Alto is voor de 2e keer, maar nu echt helemaal aan gort geslagen en alle apparatuur buit gemaakt. Uiteindelijk zijn er 64 gemeentebussen in brand gestoken, met een verlies van 11,7 miljoen dollar.
Vanmiddag heeft de nationale politiecommandant zijn ontslag ingediend en de politie heft hun staking op.
Vanmorgen ondernam de karavaan uit Potosi en Sucre een derde poging om naar La Paz te gaan. Maar in Caracollo zijn ze weer bekogeld met stenen met 2 gewonden tot gevolg en hebben toen besloten terug te keren. Víctor Hugo Vásquez, de gouverneur van Oruro en verantwoordelijk voor de hinderlagen dient ’s middags ook eindelijk zijn ontslag in.
Mijn internet thuis is nog steeds heel slecht en het kost veel moeite en nog meer geduld om alles te kunnen volgen. Ik krijg meerdere berichten dat ik niet de straat op moet gaan. In de middag besluit ik naar Yubitza te gaan, mijn buurvrouw en collega om samen met haar het nieuws op tv te kijken en ook wat tekst en uitleg kan krijgen. We zien live de MAS groepering in mega grote getale door de straten rennen, op weg van El Alto naar het centrum, naar het presidentiële paleis. Ze schreeuwen hard ‘de Whipala moet je respecteren’ (doelend op het verbrandenvan de inheemse vlag en de politie die de vlag van hun uniform knipte) en ‘Nu ja, burgeroorlog!’. Dit is erg beangstigend om te zien. Ze hebben vuurwapens, stokken, dynamiet en hun gezichten zijn bedekt. Er staan enorme rijen voor de buurtwinkels en supermarkten. De MAS plundert van alles, dus mensen proberen snel nog eten e.d. in te slaan.
In La Paz hervat de politie haar werkzaamheden en maakt zich klaar om in actie te komen vanwege de naderende groep MAS-isten. Ook de politiecommandant doet met tranen in de ogen een oproep om vrede, “we zijn allemaal Bolivianen, we zijn broers en zussen van elkaar. We zijn allemaal ouders en kinderen. We willen niet vechten, we willen niet onze vuurwapens gebruiken. Stop het geweld. Niet meer doden en gewonden”. Daarbij roept hij het leger op om de politie te helpen. Het gevecht is niet eerlijk. De MAS-aanhangers zijn met veel meer en hebben ook vuurwapens. Ze zijn tot alles in staat en kennen geen angst. Vandaag hebben ze de Nationale douanekantoor geplunderd, politiewagens, de kantoren van de burgemeester van sub-gemeente Mallasa, zijn ze op zoek naar het huis van Carlos Mesa en brand gesticht voor de ingang van het kabelbaanstation (de paarse) waarop alle lijnen nu zijn gesloten.
In Cochabamba is het vandaag ook raak. Veel confrontaties tussen beide groeperingen, een groot politiebureau en meer dan 6 patrouillewagens en motors volledig gesloopt en in brand gezet. De aanwezige politiemannen probeerden ze met traangas te bestrijden. Mediabedrijf Red Uno heeft wegens bedreigingen het werk die dag neergelegd. Na oproep van de commandant, zijn groepen buren de politie gaan helpen en gaan posten bij andere politiegebouwen en werpen meer blokkades op om de weg te bemoeilijken. Yubitza maakt zich zorgen om haar ouders, die in Cochabamba tegenover een politiebureau wonen en belt hen om naar hun andere huis te gaan.
De Nationale Raad voor Democratie (Conade) doet in een persconferentie een oproep aan de burgers die zich inzetten voor vrijheid, democratie en de rechtsstaat om in hun wijken democratische verdedigingscomités te vormen om de politie te helpen bij het uitvoeren van veiligheidstaken in het licht van de golf van aanvallen en plunderingen door de MAS. Groepen buren moeten worden samengesteld die, 24 uur per dag, klaar staan om samen te werken met de order om onze huizen te beveiligen en de vandalismeactiviteiten van gisteren niet te herhalen. Tegelijkertijd riep de Conade de bevolking op om de nationale staking te handhaven en te versterken "totdat de overgangsregering" van Bolivia is gevormd, na het aftreden van Evo Morales en vicepresident Álvaro García Linera.
De minister van Buitenlandse Zaken, Carlos Romero, is sinds gisteren vluchteling bij de Argentijnse ambassade in de stad La Paz. Het is mogelijk is dat het diplomatieke gebouw van het buurland binnen enkele uren bescherming biedt aan meer massale autoriteiten.
De Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marcelo Ebrard, biedt aan 20 leden van de uitvoerende en wetgevende organen van Bolivia asiel. De ministers, senatoren en afgevaardigden, aanhangers van het MAS, werden ontvangen op de Mexicaanse ambassade in La Paz. Ook Evo krijgt asiel aangeboden. Enkele uren later volgen we live op tv het vliegtuig wat vanuit Mexico onderweg is om Evo op te halen.
De FFAA, de militaire strijdkrachten, hebben rond 22.00u overleg gehad en de commandant laat in een persconferentie weten de politie te gaan ondersteunen om de naderende vandalen te stoppen die al miljoenen aan schade hebben aangericht. De missie begint gelijk en ze stoppen niet totdat de vrede in het hele land is hersteld, maar wensen niet over te gaan tot gebruik van wapens. Niet veel later rijden de gepantserde wagens door La Paz en hangen militaire vliegtuigen in de lucht. Dit geeft me een dubbel gevoel. Het leger in actie: dan lijkt het echt oorlog! Aan de andere kant is het fijn dat ze de politie helpen en aan de kant van de bevolking staan. Het lijkt geholpen.. Al snel trekt de massa zich terug. Georganiseerde burengroepen blijven patrouilleren, bang dat de criminelen zich hergroeperen.
Het komt allemaal zo dichtbij en normaal kijk je nieuws (hoewel ik eigenlijk nooit het nieuws volg) met een ver-van-je-bed-show-pet. Nu zit ik er midden in en krijgt alles een gezicht. Voor het eerst sinds gisteravond ben ik ook bang. Niet zozeer voor mijn eigen veiligheid, ik denk nog steeds dat Oruro één van de betere plekken is en vandaag is het ook rustig gebleven, maar wel voor de steeds erger wordende en super dreigende situatie. Ik hoop zo dat er niet meer doden vallen en dat het goedkomt met dit mooie land! Het helpt niet echt om te horen dat mijn collega’s nu ook bang zijn. En het maakt het extra grimmig dat het ineens ook al 2 dagen bewolkt is en ’s avonds veel regent en stormt. Opvallend is dat mijn vrienden in La Paz niet bang zijn en vol goede moed, terwijl daar zoveel dreiging heerst. Hopelijk loopt dit goed af en is morgen de rust wedergekeerd!
Dinsdag 12 november
Sigrid appt me dat we in de ochtend nog niet naar kantoor gaan. Misschien in de middag. Rondom de plaza is het nog steeds afgesloten, maar niet met een touwtje of een autoband, nee echt afgesloten. Ok, ik heb genoeg eten dus ik zit thuis prima ;-).
We dachten dat Evo allang op het strand in Mexico zat, maar het bleek dat meerdere Latijns-Amerikaanse landen hem de toegang tot hun luchtruim hadden ontzegd en strandt in Paraguay. Uiteindelijk begin van de middag is ie dan toch in Mexico aangekomen (waar ook protesten zijn, grote groep willen hem helemaal niet verwelkomen).
Zelfs vanuit Mexico blijft hij tweets de wereld insturen en zijn mensen beïnvloeden. Zo roept hij dat Mexico zijn leven heeft gered, omdat ze ook zijn huis hebben aangevallen. Blijkt dat MAS-mensen dit gedaan hebben volgens de buren, (daarbij was het na de bekendmaking van zijn aftreden en toen was de oppositie allemaal aan het feestvieren). Maar ook steeds weer dat het een staatsgreep is en dat hij politiek actief blijft.
Het lijkt er op alsof het parlement alsnog niet vandaag bij elkaar kan komen. Met name de MAS-politici geven aan dat ze La Paz vanwege veiligheidsredenen niet kunnen bereiken. MAS wil de aanstelling van de nieuwe tijdelijke president en het accepteren van het ontslag van Evo nog zo lang mogelijk rekken. Er gaan ook geruchten dat ze het niet eens zijn met de naar voren geschoven kandidate senator Jeanina Añez, maar liever Adriana Salvatierra willen. Alles om het nog lekker moeilijk te maken en te vertragen.
De hele dag (en laatste dagen ook ‘s nachts) hoor je knallen. Ik kan er maar niet aan wennen ook al begin ik aardig de verschillen te herkennen tussen vuurwerk (ok), dynamiet (niet ok) en wapens (helemaal niet ok). Ik dacht dat het in Oruro rustig was en alle blokkades en rotzooi werd opgeruimd. Maar in de middag hoor ik weer veel harde knallen, niet zo ver van mijn huis. Het meeste live nieuws gaat over de grote steden, dus ik moet mijn collega’s appen of zij misschien weten wat er aan de hand is en MAS ook hier ‘huishoudt’, maar krijg dan vooral te horen dat ik binnen moet blijven. Later blijkt dat het waarschijnlijk een protestmars van de professoren van de universiteit was die nog enkele ontslagen eisen (anti-Evo).
Dan komt het bericht dat een UTOP (politie) commandant is omgekomen na een ongeluk op de snelweg tussen La Paz en El Alto, toen hij een demonstratie probeerde te beheersen. Volgens politieversies, werd met dynamiet en stenen gegooid en bij het ontwijken botste hij afgelopen zondag op een minibus, te midden in de protesten en is vandaag in het ziekenhuis overleden. Mensen zijn er kapot van.
Gisteravond zijn er in het zuiden van La Paz nog 2 doden gevallen, doodgeschoten (23 en 33 jaar). Het is nog niet duidelijk hoe en door wie.
In de middag gaan we ook niet naar kantoor. Zolang er niemand aan de macht is, blijft het onrustig en onvoorspelbaar. Ik ga naar Yubitza om typisch Boliviaans brood te bakken en mijn befaamde avena-koekjes (huh, geen suiker en geen boter?? J). FF wat ontspanning en doen alsof alles ok is!
Maar het is zeker nog niet ok. Er is al vroeg weer een enorme stoet MAS-aanhangers op de been op opnieuw naar het centrum van La Paz te gaan. Ze blijven dreigen met een burgeroorlog. In de middag nemen ze het hele centrum over. Het doel is vooral chaos veroorzaken rondom Plaza Murilla, waar het parlementsgebouw (paleis) is, zodat het parlement niet samen kan komen om de nieuwe tijdelijke president aan te stellen. De politie en leger kijken toe en grijpen alleen in als er geweld, roof of vandalisme wordt gepleegd.
Rond 16.00u treed de OEA naar buiten met hun definitieve bevindingen. En zoals verwacht blijkt dat in alle fases en processen van de verkiezingen fraude is gepleegd, waaronder wijziging van documenten, computermanipulatie, vervalsing van resultaten, resoluties in strijd met de grondwet, plichtsverzuim, materiële valsheid, ideologische valsheid, ongeautoriseerde toegang tot computergegevens etc. Yes, hopelijk gelooft de rest van de wereld dit nu ook. En Luis Almagro, secretaris-generaal van OEA doet de mooie uitspraak: “Als er een staatsgreep was in Bolivia, gebeurde dit op 20 oktober toen Evo in de eerste ronde aan de macht wilde blijven”.
Het parlement besluit dat ze toch met een minderheid van de leden de nieuwe interim-president kunnen aanstellen en begin van de avond gebeurt dit dan ook: senator Jeanina Añez (yes een vrouw!) van de oppositiepartij Nationale Eenheid (UN). Ze wordt voor het hele land ingehuldigd en mensen zijn opgelucht en vieren feest. Ook Camacho en Punari staan naast haar op het balkon. Ze hebben een belangrijke rol gespeeld. Zo mooi om te zien dat in tijden van crisis altijd bepaalde mensen opstaan.
Na de proclamatie van Jeanine Áñez als de tijdelijke president van Bolivia, publiceerden tegenstanders felicitatieboodschappen maar Andrónico Rodriguez, leider van de Coördinatie van de Zes Federaties van de Tropen in zei dat ze in een noodtoestand verkeren met Jeanine Áñez als interim-president en de cocatelers roepen op tot mobilisaties in het hele land zodat Evo Morales het commando vanaf maandag hervat.
Rondom Plaza Murilla is de politie nog steeds actief en is flink met traangas aan het spuiten. Ook staan er militaire tanks paraat. Camacho roept de bevolking op om na 21 dagen van staking en demonstraties, om middernacht de triomf van de democratie, een dag van vrijheid, vrede noemt te vieren.
Totaal zijn er nu 7 doden, twee in La Paz, twee in Santa Cruz en drie in Cochabamba, waarvan 5 door vuurwapens.
Er komen nu steeds meer details naar boven van mensen die hun boekje durven (of gedwongen) open te doen. Van de fraudes, de onderdrukking en van de duistere activiteiten van Evo. Zo duikt er een foto op waar Evo tussen de drugsbaronnen Pablo Escobar en El Chapon zit en een onderzoek van een journalist in 2016 dat uitwijst dat Evo heel veel cocaïne heeft geëxporteerd.
En veel grapjes, Evo met macht (hij laat zijn veters strikken) en Evo zonder macht (hij moet zelf zijn veters strikken):
Ik durf nog niet te vroeg te juichen. Zou de rust en vrede dan echt terugkeren? Morgen weer een normale dag? Na dik 3 weken van spanning, onrust waar je ergens ook aan gewend raakt, kan ik het nog niet geloven. Maar nu heel hard duimen en hopen dat er een goede kandidaat opstaat die het land leid zonder corruptie en discriminatie en met democratie, vrijheid en eenheid.
In ieder geval wordt in Bolivia geschiedenis geschreven, en ik ben er bij ;-).
Woensdag 13 november
We gaan vandaag weer naar kantoor. Het is erg stil op straat en er wordt her en der opgeruimd/schoongemaakt. Langzaam aan wordt het vervoer, onderwijs en gezondheidszorg in het hele land hersteld. Echter blijven sommige steden zoals Cochabamba en in Santa Cruz de blokkades aanhouden; er zijn daar nog steeds gevechten aan de gang.
In Yapacaní (Santa Cruz) moesten vanmorgen vroeg, na dagen van geweld, 400 uniformen en 20 patrouillegroepen ingrijpen, nadat de politie eerder al verjaagd was. Daarbij is een jongen tussen 16-20 jaar omgekomen (identiteit nog onbekend). De MAS verwelkomden de politie en militairen met traangas en wapens die zondag waren buit gemaakt van de politie. Daarbij is een politieman beschoten, maar (net als in de film) heeft de bijbel die hij altijd op zijn borst draagt hem gered. De kogel ging door het kogelvrije vest heen, maar bleef steken in de bijbel. Met hulp van de inwoners is de situatie stabiel, echter is het bekend dat de gewelddadige operatie wordt doorgezet.
Ook in Montero heerst veel onrust en geweld. Er was een confrontatie tussen de politie en een MAS-groep die dreigden de belangrijkste lokale markt te plunderen, een actie die eindigde met een overlijden van een 20-jarige door een schotwond. Daarmee staat de teller nu op 10.
De stad van Cochabamba wordt helemaal omsingeld en afgesloten door de cocakwekers uit de tropen. Dat betekent dat ik weer als de wiedeweerga fruit en groenten moet inslaan. Al het busverkeer is weer stilgelegd.
De vicepresident van de Coördinatie van de Zes Federaties van de Keerkring van Cochabamba, Andrónico Rodríguez, riep alle organisaties met betrekking tot de MAS op om vanaf donderdag de straat op te gaan en eist de terugkeer van voormalige president Morales naar het land. Morales heeft ook al verklaard dat als zijn mensen dat vragen dat hij met alle liefde terugkeert om de vrede te herstellen.
Ook in El Alto en La Paz houden de agressieve demonstraties aan en blijven de politie en het leger samen optreden. Tanks staan paraat en militaire vliegtuigen vliegen over de stad. Er worden wel veel arrestaties verricht, zo al 24 in El Alto wegens vernielingen en vandalisme.
Adriana Salvatierra, presidente van de senaat, die op zondagmiddag mondeling haar ontslag had aangekondigd en deze weer heeft ingetrokken, claimt nu het presidentschap. Ze probeerde, vergezeld door enkele MAS-wetgevers, in de middag naar Plaza Murillo (naar het parlementsgebouw) te komen onder het mom dat ze wilden "werken" en hun functies binnen de Plurinational Legislative Assembly (ALP) wilden reorganiseren. Politietroepen verhinderden dit. Daarop brak rondom de Plaza onmiddellijk woede uit van verschillende MAS-groepen, die uithaalden tegen de barricades van de politie, die in de sector zijn gestationeerd. Ook wordt er nog continu vandalisme gepleegd, brand gesticht en geplunderd.
Advocaten wijzen erop dat zij geen aanspraak kan maken op het presidentschap van Bolivia omdat haar aftreden van het presidentschap van de senaat afgelopen zondag "uitdrukkelijk en openbaar was" en het bewijs vormt van haar voornemen afstand te nemen van de presidentiële opvolging.
Ook de burgemeester van Oruro haalt dezelfde truc uit en blijft zijn functie uitvoeren. Hij had zijn ontslag schriftelijk bevestigd, maar nog niet verstuurd. Verder waren er vandaag in Oruro enkel protestmarsen van leraren die eisen dat er nog meer MAS-figuren in het onderwijs hun ontslag indienen.
Vanavond werd bekend dat afgelopen maandag een guerrillastrijder van de Colombiaanse FARC is neergeschoten tijdens de confrontaties. Er is een telefoongesprek gevonden waarin hij de verovering van de Friendship Bridge bevestigt, op dezelfde dag toen daar 2 mensen zijn doodgeschoten. Hij ligt momenteel in coma en zijn identiteit was niet eerder bekend. Nu wordt onderzocht wie deze man heeft ingehuurd en hoe hij binnen is gekomen. Dit is geeeeeen goed nieuws!!
Ondertussen gaat de nieuwe presidente door met het aanstellen van nieuwe mensen en zijn vanmiddag nieuwe leger- en politiecommandanten geïnaugureerd. In de avond heeft ze ook een groot deel van het ministerieel kabinet benoemd, om zo snel mogelijk de politieke macht stabiel te krijgen.
Vandaag is de gasleiding in Cochabamba geëxplodeerd, hoogstwaarschijnlijk door dynamiet. Werknemers hoorden 3 explosies. Oruro, Cochabamba en La Paz zijn afhankelijk van deze gasleiding dus de verwachting is dat we zonder gas komen te zitten. Dit wordt feest want het hele land draait nog op gas; koken, warm water etc. Daarbij wordt gas vanuit deze leiding geëxporteerd naar Argentinië, waardoor het land grote inkomsten misloopt. Vanwege de blokkades is het een enorme uitdaging om het te herstellen en materiaal daar te krijgen. Maandag al werd door 200 man van MAS geëist dat de activiteiten werden stop gezet en het personeel zou evacueren. Het leger is er naar toe gegaan.
Ook heb ik vandaag via mijn Facebook-expat-groep vernomen dat leden van de Amerikaanse ambassade in La Paz en hun families gister het land hebben verlaten. Waarschijnlijk heeft het te maken met Trump's Anti-Evo standpunt. Ik heb daarna ook maar mijn consulaat gemaild, wat hun plannen en adviezen zijn (nog geen reactie).
Nog steeds wordt veel nieuws verwijderd. Schijnbaar krijgen we hulp vanuit Rusland en Cuba om goede censuur te plegen. Berichten op Facebook verdwijnen als sneeuw voor de zon. Aan de andere kant verschijnen er video’s die in scene zijn gezet door acteurs. Echt niet te geloven!
Voorlopig nog geen vrede dus en onrust en spanning houden aan! Ik vind het wel vermoeiend, je bent continu bezig met de ontwikkelingen te volgen en het ene bizarre na het andere dient zich aan. Het lukt me dan ook amper om me te focussen op het werk. Het houdt gewoon niet op!
Donderdag 14 november
Vandaag zijn we weer de hele dag op kantoor geweest. De blokkades zijn weg (nu weer blokkades vanwege files ;-)) en de scholen zijn open. Behalve de populaire steden La Paz, El Alto, Cochabamba en Santa Cruz lijkt het land zich langzaam aan te herstellen.
Minstens 50 FTC-politieagenten zijn omsingeld door cocaproducenten in Chimoré (de tropen van Cochabamba) en de toegang tot water en voedsel is afgesloten (ze moeten het doen met vis in de rivier). De cocaproducenten hebben een mobilisatie aangekondigd in het hele land waarbij het ontslag van de overgangspresident, Jeanine Áñez en de terugkeer van voormalig president Evo Morales naar het land wordt geëist. De cocaleros roepen dat de enige manier om vrede terug te krijgen in dit land, is om Evo terug te brengen. Een grote militaire en politie-operatie heeft voorkomen dat de massa de stad van Cochabamba bereikten.
141 mensen zijn gearresteerd bij verschillende operaties in de stad Cochabamba. Bovendien hebben deze acties samen met de strijdkrachten de inbeslagname van geld, vuurwapens, andere wapens en explosieven mogelijk gemaakt.
Yapacaní bij Santa Cruz is 'bezet'. Er zijn sluipschutters gesignaleerd en de brug is met explosieven beveiligd. Niemand kan deze gemeente betreden of verlaten, waar sinds het begin van deze week een klimaat van confrontatie en geweld leeft tussen MAS en de politie en militairen. De uniformen zijn beschoten en aangevallen door een gewelddadige groep op honderden motorfietsen die uit San Germán arriveerden. Wapens werden teruggevonden en honderden Molotov-bommen werden gevonden. Er zijn 28 mensen gearresteerd en diverse gewonden gevallen.
Gister zijn 3 Cubanen gearresteerd (2 mannen en 1 vrouw) in El Alto die rugzakken met 90.000 Bs (€12.000) aan contant geld bij zich hadden. Dorpsbewoners beschuldigen de buitenlanders van het betalen van MAS-demonstranten om naar La Paz te marcheren. Ter verdediging zeiden de Cubanen dat dit geld bestemd is om Cubaanse artsen te betalen die in Bolivia actief zijn. Ook zijn er zes voormalige ambtenaren van de Evo-regering via Argentinië binnen gekomen als 'toeristen'.
Er zijn nog steeds burgemeesters en politici die hun ontslag weer intrekken.
Evo wordt ondertussen in Mexico begeleid door 14 lijfwachten. Ik snap niet waarom hij niet in de bak zit, nou bekend is dat hij fraude heeft gepleegd (naast alle andere criminele activiteiten). Er is schijnbaar ook nog een fanatieke MAS-minister die actief bezig is met omkoping, hersenspoeling en het binnenhalen van ongenodigde buitenlanders.
Een Colombiaan, samen met 4 Bolivianen probeerden vandaag ook de gaslevering verder te saboteren. Vreemde is dat ze beveiligingscodes wisten. Gelukkig heeft het leger dit weten te voorkomen. De ontplofte gasleiding is overigens nog niet hersteld.
Het niveau van geweld steeg gisteren in La Paz nadat de studenten van de openbare universiteit van El Alto (UPEA) in het centrum van het regeringshoofdkwartier arriveerden en de politie begonnen lastig te vallen met Molotov-bommen en dynamiet. Ook vandaag wordt nog steeds gemarcheerd omdat ze het presidentschap van Jeanine Áñez verwerpen, eerherstel van de Whipala vlag, het ontslag van burgemeester Soledad Chapetón, de vrijlating van de gevangenen en terugkeer van Evo eisen. Daarbij zijn journalisten aangevallen en verdreven die uitgemaakt werden voor leugenaars.
MAS-leiders vallen kooplieden aan die gaan verkopen en bedreigen hen met plunderingen als ze zich niet bij de mars voegen. “We vechten voor een voordeel voor iedereen en als ze niet meedoen, moeten we ze helaas plunderen", dringt een leider aan op één van de vergaderingen die zijn opgenomen en verspreid via social media. Ook worden de inwoners van de wijk gedwongen om de Whipala-vlag te plaatsen. Een andere buurman, uit het noorden van La Paz, zei dat ze vlaggen in alle huizen zetten zodat hun eigendommen niet worden geplunderd en ze zijn gedwongen om hun winkels te sluiten.
De schade als gevolg van conflictdagen in La Paz bereikt Bs 91 miljoen (zo’n 12 miljoen euro).
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties (VN), Antonio Guterres, heeft de Fransman Jean Arnault aangesteld als speciale gezant om "te ondersteunen een vreedzame oplossing voor de crisis te vinden en te zorgen voor transparante, inclusieve en geloofwaardige verkiezingen". Guterres blijft diep bezorgd over de gebeurtenissen in Bolivia en roept alle burgers op om "geweld te vermijden en maximale matiging uit te oefenen". Ook de nieuwe overheid onderneemt acties om in gesprek te gaan met de diverse partijen om ze te horen
Hoewel ik mijn hart nog steeds vasthoud na het horen van die FARC en andere buitenlandse criminelen die actief zijn en het aanhouden van het geweld waarbij ik niet zeker ben of de politie en het leger het onder controle krijgt, geeft Sigrid juist aan dat we op de goede weg zijn en elke dag een beetje beter wordt. Ik blijf duimen!
Oja en de reactie van het consulaat sloeg nergens op, het algemene reisadvies is om niet naar Bolivia te reizen en als je er al zit moet je zelf de situatie inschatten. Daar heb je wat aan!
Vrijdag 15 november
Sinds de nacht van 10 november kan niemand in vrede slapen. Dit is hoe burgers de situatie van het land weerspiegelen na het aftreden van Evo Morales. In vijf dagen waren er terreurdaden met buitenlandse operatoren, psychologisch terrorisme en aanvallen op publieke goederen.
Steeds meer burgers in El Alto durven hun mond open te doen en aan te geven dat ze bedreigd worden, de toegang tot eten en drinken wordt afgesloten en ze daarom de Whipala vlag tonen alsof ze bij de MAS-groeperingen horen. Die MAS-groeperingen worden op hun beurt weer betaald (omgekocht) om deze bedreigingen uit te voeren.
Een massale mars van de Chapare-cocakwekers probeert opnieuw de stad Cochabamba binnen te komen via de Huayllani-brug, nabij kilometer 10 naar Sacaba, waar een politie- en militaire barrière is gevormd om de mobilisatie in te houden. Dit heeft geresulteerd in minstens 9 doden.
Het busstation in La Paz sloot zijn deuren om zijn faciliteiten te beschermen vanwege de laatste gevallen van vandalisme die werden geregistreerd. Sinds zaterdag 9 november zijn alle busdiensten (nationaal en internationaal) opgeschort vanwege wegversperringen.
Het blijkt dat uren vóór zijn ontslag Evo de publicatie van het frauderapport in Bolivia probeerde te stoppen. Hij vroeg aan de secretaris van de OAS om het auditrapport niet openbaar te maken, want zo zei hij “daarmee wordt Bolivia in brand gestoken”. Volgens Evo is de OAS is gedeeltelijk verantwoordelijk voor de doden in Bolivia.
Mooi om te zien is dat er nationale inzamelingsacties worden gehouden voor de ‘goede’ mensen waarvan hun huizen zijn geplunderd, vernield en/of in brand gestoken.
Maandag 18 november 2019
Bolivia wordt gegijzeld door de aanhangers van Evo. Hoewel in de meeste steden de rust aardig is teruggekeerd, gaat het nog altijd door met intimidatie, omkoping, chantage, doodsbedreigingen, blokkades, confrontaties, heftige demonstraties, vallen van slachtoffers etc.
De politie en het leger moeten hard op treden tegen de aanhoudende demonstraties van de MAS in Chapare (de tropen in Cochabamba), El Alto/La Paz en Yapacaní bij Santa Cruz. Zodoende zijn zaterdag nog 4 doden gevallen. Gisteravond is er weer een politiebureau in brand gezet in Cochabamba.
In Yapacaní is de brug volgehangen met prikkeldraad. Mensen die er wonen en erdoor willen, moeten gehurkt onder het prikkeldraad door, zodat ze de gezichten van de mensen die de brug blokkeren niet kunnen zien. Er kan geen politie komen, geen journalisten om verslag te doen, er is geen voedsel etc.
Het schijnt dat Bolivia op de 2e plek ter wereld staat met de meeste drugshandel. De mensen die nu in opstand zijn, zijn vooral bang voor hun portemonnee en willen dat Evo terugkomt, zodat ze kunnen blijven exporteren.
Door de aanhoudende blokkades is de distributie van voedsel nu echt een probleem. Er worden zelfs nog meer blokkades opgeworpen door de MAS.
Boeren en landbouwers moeten massaal hun productie weggooien, omdat ze het niet op de markt krijgen. Alleen al 150 vrachtwagens die Santa Cruz moesten bevoorraden hebben hun groenten en fruit in de berm moeten gooien.
Melkvrachtwagens waren gedwongenhun melk gratis weg te geven, omdat het dreigde te bederven. Zo zielig! In La Paz is via een luchtbrug minstens 35 ton rundvlees en 26 ton kippenvlees ingevlogen omdat er niets meer was.
Vanmorgen benaderden de producenten als protestmaatregel het kantoor van de burgemeester van Saipina, dat onder het beheer van het MAS staat, om watermeloenen en ander fruit het gebouw in te gooien (dat vind ik wel een briljante actie).
Als er al voedsel is te krijgen, zijn de prijzen minstens verdubbeld. Ik heb van het weekend ook 1,5 uur moeten lopen op zoek naar bananen, en toen ik ze vond waren ze 2x zo duur. Ook is er geen kip, vlees en geen zuivel meer te krijgen.
Daarnaast is er een enorm tekort aan benzine, omdat de MAS dit ook heeft afgesloten, in de hoop dat politie zonder benzine komt te zitten en de demonstraties niet kan bestrijden. Chauffeurs uit La
Paz melden verliezen van 60 miljoen Bolivianen sinds 28 oktober. Het gebrek aan brandstof zorgt ervoor dat weinig gemotoriseerde voertuigen door de straten rijden. Sommige chauffeurs verhogen hun
tarieven omdat ze de benzine voor bijna drie keer de normale prijs moeten kopen.
De busstations is de grote steden zijn nog gesloten. Er kan nog steeds geen gas geleverd worden aan Argentinië en Brazilië vanwege de kapotte leiding (gelukkig wordt voorrang gegeven aan
verstrekken van gas aan particulieren in Bolivia en zitten we vooralsnog niet zonder). Het terrein wordt bewaakt door 90 militairen.
Er worden zoveel inkomsten misgelopen! Bolivia stevent zo ook nog af op een economische crisis.
De vakbonden van El Alto die beschadigd worden door de marsen en blokkades, kondigden aan dat ze woensdag met 500.000 handelaren zullen mobiliseren om de verschillende straten te ontgrendelen en op die manier hun dagelijkse activiteiten te kunnen vervullen.
Evo blijft provoceren en geeft aan dat hij wil terugkomen, zijn termijn wil afmaken. Zijn berichten zijn roekeloos en zetten aan tot een burgeroorlog. Echter is nu ontdekt dat de meeste van zijn Tweets met Boliviaanse IP-adressen zijn verstuurd, van diverse plekken. Duidelijk dat er dus nog anderen actief zijn om hem te helpen. Evo's ontslag is nog steeds niet goedgekeurd en de angst bestaat dat het wordt verworpen. Als dat gebeurt, dan breekt echt de pleuris uit. Als het goed is vindt morgen de vergadering plaats.
Ondertussen is het leven van de interim-presidente in gevaar. Ze wordt bedreigd door Venezolaanse, Cubaanse en Colombiaanse drugshandelaren. OAS heeft gemeld dat twee Argentijnen de audit naar het Boliviaanse verkiezingsproces hebben geïnfiltreerd.
Meer dan 700 Cubanen die in Bolivia werkten als medici zijn teruggehaald (en die verdacht zijn). Ook Venezolanen worden teruggehaald (of vriendelijk verzocht het land te verlaten). Er worden
dagelijks veel mensen opgepakt, bestaande uit fraudeurs tijdens de verkiezingen, gewelddadige vandalen en vreemde buitenlanders met veel geld en/of wapens op zak of in actie bij de
demonstraties.
Aan de andere kant worden politieke ballingen die in de periode van Evo gevangen zijn gezet vrijgelaten.
De regering blijft gesprekken voeren met de verschillende sectoren en hoopt tot consensus te komen om de vrede te herstellen. Ik vraag me echter af of dit gaat lukken, want de MAS lijkt niet voor rede vatbaar en is zeer agressief en volhardend. Sigrid verwacht dat als de handlanger van Evo, een MAS-minister wordt gesnapt, dat het dan wel snel afgelopen is en de vrede eindelijk terugkeert.
Dinsdag 19 november
Sigrid vertelt me dat Evo met geen mogelijkheid kan terugkeren. De interim-presidente heeft een soort van Veto-recht en omdat hij is vertrokken naar Mexico, heeft ie zichzelf ontheven van de taken van het presidentschap. Wel is de vergadering weer uitgesteld.
Vanmorgen is het de politie en leger gelukt om een konvooi van 50 benzinevrachtwagens door te laten in La Paz/El Alto. Na de tevergeefse poging een dialoog tot stand te brengen om de blokkade op te heffen, moesten ze flink wat traangas gebruiken en zwaar materieel om alle gaten in de weg te dichten. Als reactie hebben de demonstranten explosieven gebruikt om de muren van de YPFB-distributiefabriek af te breken. Daarbij zijn 3 doden en ongeveer dertig gewonden gevallen.
Het leger verklaart: "We kunnen met volledige zekerheid zeggen dat het geen wapen was dat door het leger werd afgevuurd”, het leger geeft aan helemaal niet te hebben gevuurd. Eén dode is door de explosieven en één door een ander wapen. De doodsoorzaken worden nog officieel onderzocht.
Tot in de vroege uren van de middag is de situatie in die sector nog steeds onzeker, omdat de mensen die blokkeren een brand hadden aangestoken in de olieplant /gasfabriek in Senkata, waar een grote hoeveelheid brandstof is. Als de boel ontploft wordt een gebied met een straal van minstens 5km weggevaagd, met minstens 10.000 doden tot gevolg. Nu beginnen de demonstraties echt op terrorisme te lijken! Wat een randebielen, nog even en ze vernietigen gewoon hun eigen woonplaats!
Vanwege de oproepen om hulp, probeerden twee ambulances van het Heart of Jesus Hospital Trauma Center de plaats van het conflict te bereiken; dit werd echter verhinderd. De MAS-isten in Senkata vielen ambulancepersoneel aan die de gewonden kwamen helpen en ze probeerden zelfs een ambulance te stelen.
2 journalisten die daar live uitzenden, werden aangevallen en hun camera’s en apparatuur werden verbrand. Ze moesten vluchten voor hun leven.
Gister is een politieagent na 6 dagen overleden aan zijn verwondingen. Hij werd aangevallen door een menigte MAS-isten in El Alto, hij werd in elkaar geslagen en moest de Whipala-vlag kussen. (Echt overal zijn video's van! Ik zal jullie deze besparen).
Totaal zijn er nu 27 doden geteld.
Minstens 200 wijken in El Alto besloten via een vergadering om zich niet te houden aan de oproepen van de leiders van de Movement To Socialism (MAS) om de staking en blokkades te handhaven. De vakbonden namen het centrum van La Paz in, gekleed in wit en met witte vlaggen, om vrede te eisen en de oproep voor de nieuwe presidentsverkiezingen te versnellen. "We willen allemaal vrede, we willen werken", zei een van de buren die deelnamen aan de vergadering. Hij benadrukte dat ze niet tot politieke partijen behoren. “We zijn tegen het onrecht dat in El Alto wordt begaan. Geen blokkades meer! We zijn retailers, we zijn geen ondernemers of distributeurs. We zijn niet schuldig aan wat er gebeurt. We worden beschuldigd van speculatie, maar eerder kostte een doos tomaten 50 tot 60 Bolivianen. Tegenwoordig is het tussen de 280 en 300 Bolivianen waard. We hebben ervoor gekozen om niet tegen die prijzen te verkopen. Wij zijn het meest gewond”.
Vanmiddag is het huis van de ouders van de burgemeester van El Alto, Soledad Chapetón, in brand gestoken met verschillende explosieven, om haar ontslag te eisen. Getuigen zeiden dat de groep zeer agressief in het gebied aankwam en niemand liet passeren totdat het vuur zich door het grootste deel van het huis verspreidde en vervolgens ontsnapte.
In Yapacaní is een vergadering geweest tussen MAS-autoriteiten, buurtleiders en wetshandhaving om de blokkade op te heffen. Het leek succesvol en de verzoening werd zelfs besloten met een knuffel, maar zodra het leger en de politie waren vertrokken, werd de mobilisatie gewoon weer hervat en is één van de belangrijkste toegangswegen naar Santa Cruz nog steeds afgesloten.
Het is de politie vandaag wel gelukt om de blokkade in Tiquipaya op te heffen en is de route die Santa Cruz verbindt met Cochabamba eindelijk vrij. Jeee, eentje minder!
Woensdag 20 november
Het blijkt dat gister 8 mensen zijn omgekomen bij de heftige confrontaties en explosies bij de Gas/Oliefabriek in Senkata. De exacte doodsoorzaken worden nog onderzocht. Daarmee staat het aantal doden nu op 32.
De MAS-isten hebben in Senkata vandaag ook nog een loopbrug met explosieven laten instorten, die nu de weg helemaal blokkeert om te voorkomen dat meer vrachtwagens met gasflessen en benzine de fabriek kunnen verlaten. En met nog meer mensen dan gisteren omsingelen ze de fabriek, gewapend met explosieven en wapens en heeft het leger de noodtoestand uitgeroepen.
Er zijn eindeloze rijen in La Paz en El Alto voor gas, kip en benzine. Mensen staan de hele dag in de rij voor 1 kip per familie.
Gelukkig hebben 2 luchtvaartmaatschappijen zich aangesloten bij de Luchtmacht om de luchtbrug uit te breiden, een initiatief dat voedsel wil leveren aan de steden die zijn getroffen door wegversperringen.
De openbare ziekenhuizen gaan door een kritische situatie, de meeste zuurstof en medicijnen raken op.
De blokkade richting Brazilië die bezet werd door meer dan 2000 MAS-boeren is vandaag opgeheven, waarmee de Bioceanic-route is hersteld.
De regering presenteert een audio, gevonden toen de blokkade in Tiquipaya werd opgeheven, waarin Evo een boerenleider, Faustino Yucra Yarwui (sinds 2016 voortvluchtig voor drugshandel), die één van de blokkeerpunten voor het MAS handhaaft, instrueert. “Verdeel de unie in vier of vijf groepen, het is voor een lange tijd. Als iemand de concentratie verliest, moe wordt, wissel je de groep. Om de beurt houden de groepen de blokkade in stand. En mag geen eten doorgelaten worden. (…) Als de Vergadering mijn ontslag afwijst, zal ik proberen terug te keren, zelfs als ze me tegenhouden.” Het lijkt wel payback-time, van toen hetzelfde gebeurde bij Evo in 2002. Evo reageert hierop dat de video ‘gemonteerd’ is. Minister Arturo Murillo verwacht een internationale rechtszaak tegen Evo Morales aan te kunnen spannen wegens 'terrorisme'.
Daarbij heeft hij ook een persconferentie gehouden in Mexico over de huidige situatie en heeft hij beelden en video’s getoond die niet over Bolivia gaan of zeeer gedateerd zijn. Wat een pannenkoek! Zo fijn wel dat hij gelijk op dit soort onhandigheden wordt betrapt.
Als reactie op de gebeurtenissen in Senkata, hebben De Federation of Neighbourhood Boards (Fejuve) El Alto (MAS) en boerenleiders van de 20 provincies van La Paz gisteren een eenheidspact ondertekend om hun drukmaatregelen te radicaliseren. Het document omvat vier punten: het ontslag van senator Jeanine Añez, de massificatie van de onbeperkte blokkade, de volledige sluiting van de internationale luchthaven van El Alto, het verhinderen van de exit van brandstoffen uit de fabriek in Senkata en het ontslag van de Burgemeester van El Alto, Soledad Chapetón.
In Sacaba Cochabamba vond een bijeenkomst plaats van de Six Federations of Coca Producers, om nieuwe strategieën te bespreken. Daar deed een cocalero-leider een voorstel om 500 sluipschutters te installeren om het leger en de politie dood te schieten, zodat ze de stad Cochabamba kunnen betreden. Gelukkig werd dit voorstel uiteindelijk van tafel geveegd.
Een sergeant van de anti-narcoticapolitie is aangehouden voor het leveren van wapens en explosieven aan de MAS-demonstranten. Hij wordt ook verdacht van het aanmoedigen van de aanval en plunderingen op politie-eenheden in Cochabamba. Lekker die corruptie die nog steeds hoogtijdagen viert.
Er is ook een man opgepakt, die een ‘media-show’ opvoerde. Op social media en in de media verscheen hij in diverse video’s in meerdere gedaantes; zo was hij vermomd als arts een gewonde aan het reanimeren (die later overleed), deed hij zich voor als politieman, als militair en liet hij zich interviewen om lekker te provoceren. Hij ontkent uiteraard dat hij het is op al die beelden.
Donderdag 21 november
De regering is een stapje verder in het organiseren van nieuwe verkiezingen en zijn akkoord dat de partijen binnen 15 nieuwe verkiezingsleden kunnen benoemen. Daarbij heeft de MAS ook toegegeven dat Evo Morales en Álvaro García Linera aftraden, dat toen zij naar Mexico zijn gevlucht. Daarmee hebben zij hun plichten opgegeven en is bevestigd dat de regering van Jeanine Áñez "legitiem" is.
Vandaag is de Vice-president van de politieke partij MAS, Gerardo García, gearresteerd. Hij had verschillende computers en biometrische apparatuur in zijn bezit, naar verluidt van het kiesorgaan en stempels van het ministerie van plattelandsontwikkeling. Goed nieuws want dit is de 2e sterkste man van de MAS die nog flink de boel aan het verzieken was.
Op dit moment staat ook de wet dat strijdkrachten vrijstelt van strafrechtelijke verantwoordelijkheden in het geval dat een van zijn leden "proportioneel" geweld gebruikt bij operaties die op zoek zijn naar herstel van orde in het land ter discussie. Nav de doden vanaf gelopen dinsdag wordt geroepen dat het volk nu wordt afgeslacht (aangemoedigd door Evo himself) en dat dit moet stoppen. Nog steeds is niet duidelijk of de 8 doden van afgelopen dinsdag in Senkata zijn gevallen door toedoen van de schoten van de militairen. De minister staat er voor open om dit besluit in te trekken, maar benadrukt ook dat de situatie dusdanig gevaarlijk was, dat het noodzakelijk was voor de militairen om op te treden om een grotere ramp te voorkomen.
Nog elke dag wordt een protestmars gelopen van El Alto waar ze proberen het centrum van La Paz te bereiken, naar het regeringspaleis.
Maar vandaag liepen duizenden boze en verdrietige bewoners van Senkata een begrafenismars met 6 doodskisten voorop om 'gerechtigheid' te eisen voor de slachtoffers die vielen nadat het brandstofkonvooi was vertrokken uit die Senkata-fabriek. Ze schreeuwen “Als Añez vertrekt, zal de vrede terugkeren" en “we zijn geen MAS-isten of terroristen, wij zijn inwoners van El Alto”.
Toen de demonstranten de politie en militairen zagen, werden ze agressief en bekogelden ze met stenen en sloegen met stokken onder luid geschreeuw dat het moordenaars zijn. Een groep demonstranten plaatste één van de kisten op de motorkap van een militair voertuig een andere groep gebruikten de doodskisten als stormrammen om het politiehek te doorbreken en riep 'gerechtigheid'. Twee demonstranten klommen bovenop de gecamoufleerde auto en plaatsten de Añez-pop. Daarop moest de politie weer hard optreden met traangas ed. De mensen die de kisten droegen, moesten deze achterlaten vanwege het gas, om deze later weer op te halen.
Vrijdag 22 november
Na 11 dagen is de politie-militaire missie geslaagd om de blokkade in Yapacaní Santa Cruz op te heffen. Langzaam aan komt het verkeer en openbaar vervoer weer op gang en openen banken en instellingen hun deuren. Er zijn 20 mensen gearresteerd. Het rest hen nog om de gestolen wapens en voertuig van de politie terug te halen. Er zijn nu nog 2 blokkades op de route Santa Cruz- Cochabamba: in San Germán en Puerto Abaroa.
Sinds vandaag is de situatie in Senkata iets minder benauwd. De ‘gewone’ wijkbewoners en openbaar vervoer busjes proberen de stenen en het puin van de blokkades te doorbreken om weer aan het werk te kunnen. Maar worden daarbij nog steeds aangevallen door de blokkeerders. De fabriek is nog altijd sterk beveiligd door het leger, waar bij de achterdeur een rij van mensen staat die gas wil kopen al schreeuwend “we hebben honger”.
Ik had bedacht om dit weekend weer eens een klein tripje te maken, maar Sigrid hielp me al snel uit de droom. Er rijdt niets, want alle verbindingswegen zijn nog steeds afgesloten L. Vanuit Oruro is het onmogelijk om welke andere stad dan ook te bereiken. Ok geduld, geduld.
En mijn rantsoen raakt op! Elke dag ga ik naar de markt, maar er is geen vlees, geen kip (en hoewel ik dit maar weinig vlees eet, heb je er juist extra zin in als het niet te krijgen is J), geen zuivel (melk, yoghurt, eieren), weinig groenten en fruit en als het er is, is het echt heel duur.
Zaterdag 23 november
Yes, we ontvangen het goede nieuws dat diverse partijen overeen zijn gekomen om ook de blokkades in het departement van Oruro op te heffen. Hopelijk komt er dan ook weer vers eten onze kant op en zit ik niet meer opgesloten.
Sinds 17 november werd minstens 254 ton kip en rundvlees vervoerd naar La Paz per luchtbrug. En er is ook wat kip gebracht naar Oruro:
La Paz werd verwoest door Bs 107 miljoen (15,5 miljoen dollar), waaronder 2 grote politieposten. Bedrijven verloren 3,4 miljoen dollar per dag.
De regering dient een strafrechtelijke klacht in wegens opruiing en terrorisme tegen Morales en Quintana en vraagt de maximale gevangenisstraffen (15 tot 20 jaar).
Het wetsvoorstel voor nieuwe verkiezingen is goedgekeurd! Dat samen met de gesprekken die worden gevoerd met de diverse groeperingen zijn belangrijke stappen in de pacificatie van het land. Er zijn inmiddels een aantal overeenkomsten gesloten en lijkt het erop dat de meeste blokkades worden opgeheven.
Ook ligt er een voorstel om de ‘21F-wet’ (dat Morales voor een nieuwe termijn mocht gaan) terug te draaien.
Ik heb me van het weekend bewust wat afgesloten van het nieuws ed. Het is nogal vermoeiend om alles continu bij te houden en de modus van onwetendheid is af en toe wel zo lekker .
Dinsdag 26 november
Ik dacht dat nu alle blokkades wel weg waren, maar helaas.
Maandag hebben de cocatelers van de zes federaties van de Tropic of Cochabamba aangekondigd dat ze hun blokkades tussen Cochabamba en Santa Cruz (o.a. Sacaba) zullen handhaven, zo’n 20 stuks, herhalend dat Evo Morales dé president van Bolivia blijft voor die regio.
En ook op de route Oruro-Cochabamba zijn gisteren weer bussen en vrachtwagens aangevallen met stenen, met kapotte ruiten tot gevolg.
In Sacaba is wel overeenstemming bereikt. De regering is akkoord gegaan met 16 punten. De busterminal is nog wel steeds gesloten.
De burgerschapsleiders van respectievelijk Santa Cruz en Potosí, Luis Fernando Camacho en Marco Antonio Pumari, overwegen om zich kandidaat te stellen (verrassend!) als de mensen erom vragen. “Als onze toewijding verder gaat dan de maatschappelijke waarde, dan zullen we deze met verantwoordelijkheid opnemen, criteria voor de wederopbouw van ons land moeten worden verenigd. Politici moeten begrijpen dat er vernieuwing moet zijn op alle niveaus van ons land”, zei Pumari tijdens de persconferentie. Ze pleiten echter voor een eenheid van de fronten en willen niet deelnemen als daarmee de stemming verder verdeeld wordt. Wie dan president en vicepresident wordt maakt ze beiden niet uit, ze geven aan dat het ouderwetse politiek is om vast te houden aan hiërarchie, het gaat er om het beste te doen voor het land en alle mensen.
Dankzij Evo heeft de overheid in totaal Bs. 410 miljoen (60 miljoen dollar) aan verkiezingsprocessen verloren die geen effect hadden. Bestaande uit het:
- Het referendum op 21 februari 2016: om de wet te wijzigen zodat Evo voor nog een termijn aan de macht kon blijven, waarop de bevolking ‘nee’ had gestemd: Bs. 166 miljoen
- Om alsnog zijn zin door te drijven ging hij in grondwettelijk beroep. Kosten van dit proces Bs. 27 miljoen.
- Ten slotte vereisten de verkiezingen van 20 oktober die werden geannuleerd nadat fraude werd vastgesteld, een budget van Bs. 217 miljoen.
Grappig is ook wel dat Evo op de ene na de andere leugen wordt betrapt. Hij lult zich helemaal vast en valt flink door de mand.
Donderdag 28 november
Yes, nu denk ik echt dat we de goede kant op gaan. Alle blokkades zijn weg (zover ik weet) dus hopelijk wordt alles weer een beetje normaal. En komen er eindelijk weer bananen deze kant op! Die mis ik zo erg bij mijn dagelijkse ontbijtje! Evenals zuivel.
Wel super zielig, de politiehond Negrito, de metgezel was van de UTOP politiecommandant die overleed tijdens het ontgrendelen van blokkades in El Alto, stierf afgelopen maandag, 14 dagen na zijn baasje. In de laatste dagen voor zijn dood sliep het dier alleen, at bijna niet en hij leek verdrietig en 'gespannen'. Waarschijnlijk omdat zijn baasje er niet meer was, die als zoon voor Negrito zorgde. De hond arriveerde 14 jaar geleden in La Paz met een mars van de Huanuni-mijnwerkers, maar tijdens een ontmoeting met de UTOP-troepen, scheidde het niet langer van hen. Door zijn capaciteiten werd Negrito gepromoveerd tot de rang van luitenant-kolonel van de politie.
Evo Morales meldde gister dat hij niet meer in een militair kamp verblijft maar is verhuisde naar een huis in Mexico-stad, waar hij niet langer steun van de Mexicaanse regering zal ontvangen. Er circuleren foto’s van hem in een stripclub in Mexico stad, hoop voor hem dat dat gefotoshopt is hahaha.
Het Boliviaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meegedeeld dat er vijf voormalige Evo Morales-regeringsfunctionarissen zijn die asiel hebben aangevraagd in Mexico, maar dat ze in Bolivia een aanhoudingsbevel hebben, zodat ze geen vrijgeleide krijgen. Dit zijn:
- Juan Ramón Quintana, voormalig MAS-minister (sterkste man in MAS beweging na Evo en Álvaro). Voor de vermeende commissie van de misdaden van opruiing, openbare aansporing tot misdaad, terrorisme en financiering van terrorisme.
- Wilma Alanoca, voormalig minister van Culturen. Omdat in de faciliteiten van het ministerie van Cultuur zelfgemaakte molotov-pompen werden gevonden, naast kleine dynamietpatronen.
- Víctor Hugo Vásquez, voormalig gouverneur van Oruro. Hij heeft een arrestatiebevel voor de misdaad van misbruik van staatseigendommen in de Vila Vila-blokkade, volgens de krant La Patria de Oruro. (En verantwoordelijk voor het organiseren van de hinderlagen op de mijnwerkers en studenten uit Sucre en Potosi, hopelijk wordt ie daar ook voor vervolgd).
- Nicolás Laguna , voormalig directeur van het Agentschap voor elektronische overheid en informatie- en communicatietechnologieën (Agetic). Hij wordt vervolgd voor de verkiezingsfraude.
- Sergio Daniel Martínez Beltrán , voormalig IT-officier van het kiesorgaan. Het wordt vervolgd voor de verkiezingsfraude, volgens het Erbol-netwerk.
Nu tijd voor wederopbouw, herstel, nog meer boeven vangen, vervolgen (waaronder Evo himself) en/of het land uittrappen en zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen regelen, met hopelijk wat geschikte kandidaten (daar ben ik nog wel een beetje bang voor, volgens mij zijn het allemaal pannekoeken en is het kiezen voor het minst slechte). Ik ben best een beetje trots op de interim-presidente Jeanine Añez, ze heeft in korte tijd veel bereikt en komt erg sympathiek over, terwijl ze continu met de dood bedreigd wordt Powervrouwke!
En hopen dat het ook snel rustig wordt in Chili, Colombia, Hong Kong en waar al niet meer.. lijkt of de hele wereld in opstand is!
De Presidentsverkiezingen - Bolivia in opstand
De (frauduleuze) presidentsverkiezingen in Bolivia
**scroll naar beneden voor de laatste update**
Op zondag 20 oktober waren de presidentsverkiezingen in Bolivia. Sindsdien is het land boos en in opstand.
Ff wat achtergrond:
De huidige president, de onopgeleide Evo Morales is de eerste inheemse (Aymara) president en sinds 2006 aan de macht. Hij is leider van de politieke partij Movimiento al Socialismo (MAS) en heeft veel betekent voor de cocatelers, de mijnwerkers en plattelandslieden. Volgens de grondwet mag een president maximaal 2 termijnen aanblijven, maar op 21 februari was er een referendum om de grondwet te wijzigen zodat hij zichzelf nog een termijn verkiesbaar kon stellen. De bevolking heeft daarop ‘nee’ gestemd (21F Bolivia dijo no!). Toen heeft Evo het Constitutioneel hof ingeschakeld en die heeft bepaald dat het zijn ‘burgerrecht’ is en hij toch voor een 4e termijn mocht gaan. Daar heeft hij geen vrienden mee gemaakt en deze actie past niet echt in een democratisch land.
Nu waren de voorspellingen van deze presidentsverkiezingen dan ook dat de oppositie Carlos Mesa (al eerder president geweest) veel aanhang zou krijgen. Niet omdat hij nou zo briljant is, maar mensen willen vooral van Evo af.
Over het algemeen voorstanders Evo:
- Cocatelers
- Mijnwerkers in dienst van de overheid
- Grootste vrouwenbeweging platteland
- Mensen van het platteland
Over het algemeen tegenstanders Evo:
- Bedrijfsleven
- Stadsmensen
- Universiteiten
- Particuliere mijnwerkers
De politie is verdeeld.
Hieronder probeer ik jullie een beetje op de hoogte te houden van de ontwikkelingen (vanuit mijn oogpunt, dit wil dus niet zeggen dat het allemaal 100% klopt en volledig is).
Zondag 20 oktober
Ik was in La Paz en ben met Miranda mee naar het stembureau gegaan. De avond ervoor, vanaf 22 uur was er geen verkeer meer en alle restaurants, cafés ed. gesloten. Al 2 dagen gold een drooglegging en mocht er geen alcohol verkocht worden. Bang voor dronken stemmers of iets dergelijks.
Als je niet stemt wordt je 3 maanden geboycot, kun je niet naar de bank, rekeningen niet betalen, geen geld overmaken etc. Ook een manier om 100% opkomst af te dwingen . Mocht je op reis zijn geweest, moet je een verklaring afleggen en bewijzen dat je niet hebt kunnen stemmen.
De verkiezingsdag was een gezellig dagje, met veel mensen op straat die hun hond uitlieten, relaxte sfeer, en dus geen verkeer. Stemmen gaat op achternaam. Je moet dan naar je eigen tafel. Met je identiteitsbewijs kun je vervolgens stemmen (2 mensen van de MAS kijken over je schouder mee, dus vergt al flink wat durf om tegen Evo te stemmen). Met je vingerafdruk en handtekening is je stem geregistreerd.
Op zondagavond begon de telling. De kandidaat met 51% van de stemmen of 40% van de stemmen en 10% verschil met de opvolger wint. Is het verschil kleiner, volgt een 2e stemronde tussen de 2 kandidaten met meeste stemmen. Het ging nek aan nek, waarbij het duidelijk leek dat er een 2e stemronde zou komen. Opeens lag de telling volledig stil wegens een ‘technisch probleem’. Toen de telling doorging was er ineens een flinke voorsprong voor Evo. Zo ontstond het vermoeden van fraude en begon het gedonder.
De telling duurde nog een paar dagen, maar met 98% van de stemmen geteld, riep Evo zichzelf uit als winnaar.
Bolivia is sinds 20 oktober boos en in protest. Dit is geen zuivere koek en meer en meer bewijzen van fraude komen naar boven en worden veelvuldig via social media gedeeld.
Mensen vinden stembiljetten op straat, er zijn pennen gebruikt waarvan je de inkt kunt uitwissen, er zijn geregistreerde stemmen van overleden mensen, er zijn meer stemmen geregistreerd dan het aantal stemgerechtigden), mensen die geweigerd zijn om te stemmen, getelde stembiljetten zonder vingerafdruk en/of handtekening, de subtotalen komen niet overeen (24 werd makkelijk 124) en noem maar op.
In de grootste steden La Paz, Santa Cruz, Cochabamba, Sucre, Tarija, Oruro worden wegen geblokkeerd, brandjes gesticht en veel mensen gaan de straat op. En worden protestmarsen gehouden, met de Boliviaanse vlag in de hand, zingend, veelvuldig knallen van rotjes en vuurwerk etc. In Potosí word een stembureau in de fik gezet.
Social media ontploft gelijk, met allerlei filmpjes van de protesten, de branden, gevonden bewijs van fraude etc. Maar er is ook veel fake nieuws dus moeilijk te bepalen wat waar is en wat niet.
Meeste tv en radiozenders worden gefinancierd door de overheid en dat maakt het nieuws erg gekleurd en gecensureerd. Je wordt makkelijk in de bak gegooid als je je verzet tegen de overheid, dus vrijheid van meningsuiting en persvrijheid geldt in de praktijk niet in Bolivia. Vandaar ook dat er zo weinig goede presidentskandidaten zijn, want Evo doet er alles aan om je de mond te snoeren en flikkert je zo in de bak.
Maandag 21 oktober
Net in een koffietentje stond het nieuws aan en daar zag ik mensen in La Paz op elkaar inslaan en in Santa Cruz zijn er al allemaal gewonden en kogelhulzen op straat gevonden. Vrienden van me in La Paz zitten opgesloten. Alle winkels en markten zijn dicht, alle straten geblokkeerd, kunnen geen kant op. Hier in Oruro maken mijn collega's zich vooral zorgen over het nu al niet meer kunnen krijgen van vers vlees, eieren, groenten en fruit.
De politie drukt de protesten de kop in door traangas te gebruiken en heeft mensen ingesloten maar ook de onschuldige studenten die op straat aan het oefenen waren voor de dansoptocht as zondag.
En dan was het in Oruro nog rustig (ik heb niks meegekregen).
Dinsdag 22 oktober
Op het moment dat ik dit typ rij ik langs het 'propaganda huis' van Morales, die is helemaal aan gort geslagen, van twee verdiepingen zijn alle ruiten kapot en is alles leeggehaald.
De straten zijn geblokkeerd.
Alle scholen en universiteiten zijn dicht vandaag. De mensen zijn héél boos en bang ook wel. Het gaat er niet beter op worden met nog een termijn Morales. Het stevent af op een Venezuela situatie denken ze, met een dictatuur.
Ik heb zojuist NU.nl en NOS een bericht gestuurd dat ze wat meer nieuws over Bolivia moeten schrijven, want de situatie is eigenlijk echt best wel heftig. Ik wordt nu ook door mijn collega's geadviseerd om morgenochtend meteen eten te gaan inslaan. Groenten, fruit en vlees komt voornamelijk uit Cochabamba en Santa Cruz en aangezien al het transport wordt stilgelegd is er snel niets meer te krijgen.
Woensdag 23 oktober
Vanavond toen ik met m’n collega naar huis liep vanuit werk waren er ook overal demonstraties, brandjes en zijn we in een wolk van traangas gewandeld. Dat is echt naar spul zeg! Er kwam een mevrouw naar ons toegerend en gooide de mouwen van onze jas vol met azijn, dat schijnt iets te helpen. De politie reageert gewoon zo heftig, want op zich zijn de demonstraties geweldloos. En Oruro is nog relatief rustig vergeleken met andere steden.
Ik was een beetje naïef dat er niet zoveel aan de hand was. Tot ik er vanavond zelf letterlijk mee geconfronteerd werd en nu ook wat meer nieuws ed. heb gelezen en beelden heb gezien. En nu mijn collega zegt dat ik eten moet gaan inslaan (lijkt wel oorlog) vind ik het wel heftig worden.
Maandag 28 oktober
Deze week wordt de situatie hier nog wel een tandje erger vertelt m'n collega zojuist. 5 bussen met mijnwerkers die in dienst zijn van de overheid zijn vanuit Oruro naar La Paz vertrokken om daar de overheid te 'supporten'. De tegenstanders hebben veel blokkades opgeworpen (vorige week al hele week) en nu heeft de overheid hén weer geblokkeerd. Dus nu zijn Santa Cruz, La Paz en Cochabamba echt helemaal afgesloten en is het zeker dat er veel confrontaties komen tussen de diverse partijen. Er is nu ook geen aanvoer meer van vlees en groenten wat vanuit Santa Cruz en Cocha komt. Vanavond zijn er in Oruro iig ook weer demonstraties. Mesa roept zijn medestanders op om te blijven demonstreren en Evo neemt nu dus maatregelen om hier volle bak tegenin te gaan en roept ook zijn medestanders op. Dat is wel eng, dat ze de bevolking aansporen hen te steunen en dit gaat dus zeker weten nog verder escaleren.
Klein detail, die mijnwerkers hebben uiteraard hun dynamiet meegenomen. Het gebruik van dynamiet in de steden is bij wet verboden, maar heus niet dat de mijnwerkers hiervoor worden opgepakt aangezien ze achter de overheid staan. Ze gebruiken het als rotjes ook, maar dan is het geluid een flink stuk sterker en veel gevaarlijk, omdat het op de grond ontploft en de andere rotjes ver in de lucht.
Er zijn volle bak gevechten aan de gang tussen de diverse groepen en al flink wat gewonden.
Mijn collega’s denken dat de situatie alleen nog deze week is en dan gaat er hoe dan ook iets beslist worden. Mensen willen het ook niet langer laten duren, vooral omdat voedselvoorziening geblokkeerd wordt. Gelukkig is Oruro wel veilig en kan ik redelijk makkelijk het centrum en de demonstraties vermijden.
Een Nederlands meisje die in Santa Cruz woont vertelt me net dat er iemand is neergeschoten door MAS, toen de MAS probeerde een blokkade op te heffen. Dit moet dan ook altijd weer in een arme buurt gebeuren. Zij zit al 6 dagen thuis, binnen, kan geen kant op, zonder vers eten. Tot nu toe waren de protesten heel vredig, mensen met elkaar bidden bij de blokkades ed.. maar nu gaat MAS (de partij van Evo) dus harder ingrijpen en schuwt het niet om te schieten. En er zijn allemaal groeperingen op de been, de cocatelers (pro Evo), de mijnwerkers (pro Evo), particuliere mijnwerkers (anti Evo) en dan de gewone burgers zowel anti als pro.. Hopelijk zijn ze een beetje lief voor elkaar?! Nu gaan we ook eerder weg van kantoor, want er komen weer protestmarsen aan. De scholen en universiteiten zijn al dagen dicht en de laatstejaars zitten in examens, dus die balen enorm want nu moeten ze nog tijdens de vakantie en in januari door om alles in te halen.
Dinsdag 29 oktober
In het hele land zingen ze nu het liedje "Evo Evo Cabron, Evo Evo Cabron... sos un hijo de puta la puta madre que te pario" zie hierbijvoorbeeld.
Ben eigenlijk best trots dat ze zo hard voor de democratie en vrijheid vechten ??
En waar je eerder zowat de doodstraf kreeg voor het verwijderen of bedekken van ‘Evo Si’ worden er nu hele andere teksten gegraffitiet.
Maandag 4 november
Hier wordt situatie in Bolivia duidelijk uitgelegd: http://boliviastories.com/verkiezingen-in-bolivia-2019/.
Vandaag had de helikopter van Evo problemen en kon niet opstijgen. Ze onderzoeken of er met opzet aan gesjoemeld is. Maar dit kan ook juist weer een truc zijn van Evo.
De Bolivianen hebben Evo 48 uur gegeven om af te treden, dit loopt vanavond af. Evo gaat heus niet aftreden, dus is de verwachting dat de situatie nog een tandje erger wordt.
Dinsdag 5 november
Meer nieuws van onze razende reporter vanuit Bolivia. We zijn de derde week van protesten en blokkades ingegaan.
Er is een man opgestaan, Luis Fernando Camacho, president van het burgerlijk comité van Santa Cruz (en advocaat, zakenman en docent). Hij werpt zich op als een soort van oppositieleider in Santa Cruz maar wordt nu nationaal als held ontvangen en wint razendsnel aan populariteit. Het is een beetje een idioot wel, en vind het eng om te zien dat de eerste de beste pannekoek met een grote mond zo snel zoveel aanhang krijgt, maar goed hij neemt iig initiatief.
Sinds donderdag is de OAS (Organization of American States) gearriveerd om het verkiezingsproces te controleren. Evo heeft dit lang tegengehouden en ook Mesa wilde het eerst niet, maar uiteindelijk met aangepaste voorwaarden (en dat Evo voldoende tijd heeft gehad om zijn sporen uit te wissen) kan de audit beginnen. Over 11 dagen volgt de uitslag van dat onderzoek. In het comité zitten mensen uit Mexico, Cuba en Venezuela, allemaal vriendjes van Evo, dus zover de objectiviteit. Maar ook al wordt geconstateerd dat er sprake is van fraude, dan zou er een 2e stemronde komen, maar dat willen de mensen niet. En terecht ook, een president die fraude pleegt zou niet opnieuw verkiesbaar mogen zijn. De mensen protesteren dus allang niet meer voor een 2e ronde, maar voor geheel nieuwe verkiezingen.
De oppositie onder leiding van Camacho, had Evo 48 uur gegeven om af te treden. Dit liep gisteravond af. Heus niet dat Evo vrijwillig gaat aftreden, dus de protesten gaan door en Camacho heeft iedereen opgeroepen om vandaag alle overheidsinstellingen te blokkeren om het werk volledig stil te leggen, grenzen te blokkeren en om verder te radicaliseren.
Overheidsbedrijven in Oruro afgesloten:
Vandaag wilde hij naar La Paz vliegen om een nieuw ultimatum aan Evo te overhandigen. Echter werd hij door de MAS (aanhangers EVO) tegengehouden op het vliegveld. Vette discriminatie! En nu is hij meegenomen naar een andere plek, zogenaamd voor zijn eigen veiligheid?
Ik las dat de demonstraties als 1 van de grootste meest vreedzame demonstraties in de wereld is. Tot nu toe 2 doden en zo'n 50 gewonden. Het verbroedert ergens ook wel, mensen zitten hele dagen samen bij de blokkades, bidden met elkaar, zijn lief voor de politie (groot deel van de politie is ook tegen Evo) etc.
Ik wilde zelf met m'n collega's ook een keer meelopen met de protestoptochten (die gaan in Oruro best relaxed), maar nu hoorden we dat een aantal Venezolanen het land uit zijn gezet omdat ze demonstreerden. Dus misschien toch beter van niet ;-).
Evo blijft de grote steden afsluiten. Daar waar de oppositie de straten blokkeert maar wel de hulpdiensten en voedsel doorlaten, blokkeert Evo alles en wil hij zelfs het water afsluiten in La Paz.
Vanavond kon ik het niet laten om ff naar de plaza te gaan. Het leek wel feest eerlijk gezegd, mensen dansen, muziek, liedjes, slaan op potten en pannen, politie die er heel relaxed bij staat (wel veel verdomde vuurwerk en knallers waar je elke keer weer van schrikt). Dit vind ik wel een mooi voorbeeld van geweldloos protesteren.
De oppositie zingt ‘Donde esta mi pollo, carajo’ ('waar is mijn kip, verdomme!)' dit omdat de overheid gratis kip uitdeelt aan de mensen die voor MAS strijden.
En ook liedjes als ‘No tenemos miedo, carajo’ (‘we zijn niet bang, eikel) en 'No nos rendimos' ('we geven ons niet over’), 'Camacho amigo, Oruro/el pueblo estás contigo' ('Camacho vriend, Oruro/Bolivia staat achter je').
En Mr. Evo had vorige week het volk opgeroepen om de blokkades en demonstraties op te schorten, want nu is de OAS toch met het onderzoek bezig, Todos los Santos (dag van de doden) komt er aan en we hebben al 2 weken geen voetbalwedstrijd gezien! Tja prioriteiten hè. Hele land ligt in puin, mensen zijn woedend, maar tuurlijk stoppen we daar even mee om weer voetbal te kunnen kijken!
Woensdag 6 november
Zojuist bij ons in de straat van kantoor: MAS- aanhangers, met name mijnwerkers van de dorpen rondom Oruro, hebben zich verzameld en zijn op weg naar de centrale plaza hierachter.
De studenten (oppositie) zijn echter ook aan het protesteren daar en zojuist hebben ze een minder prettige ontmoeting gehad. De mijnwerkers hebben weer dynamiet mee.
Geruchten gaan ook dat Evo politie en militairen heel veel geld geeft (bonus) als ze voor hem strijden. Mijn amigo militair zegt echter dat dat niet klopt. Maar er duiken wel degelijk beelden op dat MAS (arme) mensen betaalt om voor hen te marcheren (€12,50 en als ze het niet doen krijgen ze een boete van €25), te zorgen dat Camacho wordt tegengehouden op het vliegveld en geen personen vanuit Santa Cruz door te laten (verdienste €6).
Camacho komt straks alsnog aan in la Paz om de ontslagbrief van Evo te overhandigen. De overheid heeft zijn veiligheid beloofd. Het hele land is in spannende afwachting.. vanmiddag werken we iig niet. In La Paz, Cochabamba en Santa Cruz zijn veel heftige gevechten tussen de diverse groeperingen, met stokken en kettingen slaan, stenen gooien, veel gewonden. Het zijn vooral ook veel jongeren die hun leven wagen.
De landgrenzen zijn afgesloten en de blokkades blijven aanhouden.
Beetje grappig feitje wel: de politie heeft de bevolking officieel verzocht niet meer het alarmnummer te bellen om om kip te vragen:
Donderdag 7 november
Gister hebben we de hele middag bij Sigrid thuis voor de TV gezeten om te kijken naar de aankomst van Camacho op het vliegveld in La Paz. De Sinterklaasintocht is er niets bij. Buiten het vliegveld stonden grote groepen mensen hem op te wachten, verdeeld in 2 kampen, net als de zwartepietendiscussie. Mensen hebben er uren staan wachten, maar de grote ‘grap’ is dat het vliegtuig vertraging had en dat Camacho door een andere uitgang is afgevoerd. Hij zou die avond nog de ontslagbrief van Evo overhandigen, maar tot op heden 18 uur later hebben we nog niets van hem gehoord en is er geen enkel bericht in het nieuws te vinden. Vast weer in het kader van ‘voor zijn eigen veiligheid’.
Er zijn continu demonstraties, maar gisteravond waren ze wel weer heel heftig. De mijnwerkers tegen jonge studenten in La Paz. (Niet mijn foto's)
In Cochabamba waren er gister alleen al 60 gewonden, een man hersendood en de 3e dode gevallen, een jongen van 20. Ook vrouwen worden gerust in elkaar gemept.
(Niet mijn foto's)
Ook is een gemeentehuis in de brand gezet en de vrouwelijke burgemeester (aanhangster MAS) belaagd met rode verf en ze hebben haar haren afgeknipt.Zie ook nieuwsbericht.De MAS kleurt de media en pretendeert dat het geweld vooral door de oppositie wordt gepleegd en niet door de MAS. Vooralsnog werd het geweld juist door de MAS gepleegd, maar het geduld bij de oppositie raakt op en mensen gaan rare dingen doen...
En ik vind het bizar dat hier nog geen enkele vorm van privacy wordt toegepast. Beelden van dode mensen, zwaar gewond, bewusteloos waarvan identiteit niet bekend is worden in de (social) media gedeeld, zonder filter, ongecensureerd.
Bij de werknemers van overheidsinstanties wordt een bedrag ingehouden van de salaris om de demonstraties van MAS te bekostigen (of je nou voor of tegen bent). Bij de nationale bank is dit bijvoorbeeld zo'n €64,-. En ze werden verplicht vakantie op te nemen toen het niet mogelijk was om te werken vanwege bezettingen/ blokkades. Niet zo eerlijk!
Vanochtend in Oruro was er een optocht van MAS langs ons kantoor met witte zakdoeken en vlaggen al zingend ‘Oruro/Bolivia wil vrede’. Weet ik ook weer niet zo goed wat ik daar van moet denken
Elke dag is het weer spannend of de scholen open gaan (beter blijven de scholen dicht, gister was er traangas een school binnen geschoten, dan is de paniek en chaos ook compleet), of er vervoer is (antwoord meestal nee), hoe laat dé demonstraties zijn (je hoort ze al van verre aankomen door de knallers dus dat scheelt) en of we wel of niet naar kantoor kunnen aangezien deze zich midden in het centrum bevindt (de meeste middagen is het beter van niet).
Ik ben wel blij dat ik in Oruro woon, daar is het echt relatief rustig. In de grote steden La Paz, Cochabamba en Santa Cruz is het een heel ander verhaal.
Ik blijf het nieuws zo goed als ik kan op de voet volgen. Dat is echt een dagtaak met de hoeveelheid wat verspreid wordt .
Voor beelden in het nieuws zie hier.
Tussenstand dag 17: Drie doden, 346 gewonden en 220 gevangenen waarvan woensdag 6 nov de meest gewelddadige dag was sinds de verkiezingen, met 97 gewonden en één dode in Cochabamba. Bron
Video harde confrontaties tussen het verzet en cocaleros.
Vrijdag 8 november
Camacho is boven water en heeft gistermiddag een persconferentie gegeven. De ontslagbrief is nog steeds niet bezorgd en hij roept op dat de protesten door het hele land moeten doorgaan, maar op een vreedzame manier. Hij heeft bevestigd dat de brief maandag wordt bezorgd, in het oog van de media, en dat hij La Paz niet verlaat totdat Evo deze heeft ondertekend.
Dit geeft hem mooi de gelegenheid om de grote Camacho-show voort te zetten. Hij wordt gesteund door het bedrijfsleven en heeft dus veel geld om propaganda te voeren. Hij reist altijd met 2 advocaten, zodat hij niets zegt wat tegen de wet ingaat. Alles om te voorkomen dat de overheid een reden krijgt om hem de bak in te gooien.
Ondertussen houdt hij vergaderingen met verschillende politieke en sociale actoren in het land. Zo ook werd hij omhelst door een dame van de Adepocam, een entiteit van cocabladproducenten van de Yungas (La Paz). Zij zijn ook klaar met Evo, omdat hij in de loop der jaren enorm veranderd is en niet meer de president van de ‘pueblo’ is (de arbeidersklasse) o.a. omdat hij in extreme luxe leeft en belastinggeld over de balk smijt voor zijn eigen gemak. Dat is wel mooi om te zien, maar natuurlijk ook heel handig voor Camacho om zo nog meer aan populariteit te winnen.
Hij heeft tot nu toe nog nooit gezegd dat hij zelf president zou willen worden, maar hij voert wel een heel slim en effectief programma en over alles is zeer goed nagedacht. Vandaar ook dat hij zo hard strijd voor nieuwe verkiezingen ipv 2e ronde. Om verkiesbaar te worden is een periode van minimaal 3 maanden nodig, maar het zal me niets verbazen dat dat komt te vervallen en Camacho binnenkort in de stoel van Evo zit.
Er circuleert een bericht rond met 10 redenen dat het verhaal van de aanval op de burgemeester in Vinto niet waar kan zijn en in scene is gezet door de MAS. Ik weet echt niet meer wat je wel en niet kunt geloven. Ik weet wel dat de MAS tot alles in staat is! Mijn collega zegt echter dat het bericht wel waar is en dat de mensen uit die gemeente dit hebben gedaan omdat de burgemeester al het geld van het dorp heeft uitgegeven aan het optrommelen van meer MAS-aanhangers en heeft vervoer, eten en accommodatie betaald van ‘hun’ geld. Daarnaast is het nogal een dominant type, dus zijn ze enorm boos. Verschil is ook dat MAS wapens en geweld gebruikt en de oppositie haar met verf heeft besmeurd, haren afgeknipt maar verder niet heeft mishandeld. Blijft een heftig verhaal.
Gisteravond was het weer flink heftig in La Paz. Vanuit Sucre zijn 20 bussen met demonstranten gekomen om de oppositie en de missie van het bezorgen van de brief te steunen.
Om 19u begon de mars. Met veel confrontaties tussen de mijnwerkers, de studenten en de politie. De mijnwerkers met hun dynamiet, waar de politie bij staat, zelfs de weg vrij maakt voor ze om het te gooien (en er momenteel wel een jongen van de oppositie in de bak zit omdat hij dynamiet in zijn handen had) en de oppositie (veel jonge studenten) met zelfgemaakte schilden van olievaten, motorhelmen, witte mondkapjes en wat ze ook maar kunnen vinden om zichzelf te beschermen en te bewapenen en de politie met grof geschut aan traangas, pantserwagens met waterkanonnen etc.
Ik heb wat video’s gezien en vind het echt wel heftig. Zie bijvoorbeeld deze of deze video. Sfeer is grimmig, overal vuur (ze maken met name vuurtjes op straat tegen traangas), continu knallen en groepen tegenover elkaar, rookgordijnen van traangas, het politieke plein op elke hoek bezet (midden in het centrum), livestreams op Facebook waar tegelijk de jongeren worden gewaarschuwd door thuisblijvers dat de MAS eraan komt en dat ze asjeblieft weggaan, niet nog meer doden AUB! Het is een wonder dat er gisteren ‘maar’ 5 gewonden zijn gevallen.
Het hele centrum van La Paz was onbegaanbaar, zowel voor openbare voertuigen als voor mensen die uit de traangaswolk wilden komen die door de politie was gelanceerd. Duizenden burgers renden van zuid naar noord op zoek naar hoe ze het centrum van de gevechten konden ontwijken.
Zoals gezegd is de politie verdeeld.
Ze moeten uiteraard opdrachten uitvoeren van bovenaf, maar er komen ook mooie verhalen naar voren. Zoals deze bijvoorbeeld:
************************** 04:23 IK KAN NIET SLAPEN ZONDER DEZE ERVARING TE VERTELLEN *************************
Gistermiddag, terwijl we op het vliegveld op Camacho wachtten, zat ik bij een politiehek en zei tegen een politieagent: "Agent, als ik je mijn vlag geef, kun je die dan vasthouden?" En hij zei: als burger ja juffrouw, maar als ik het nu pak, neemt mijn luitenant het van me af. En ik zei: dus je kunt de vlag niet vasthouden die jou vertegenwoordigt? en er was een ongemakkelijke stilte ...
Toen vroeg ik: weet je wie de bonussen hebben gekregen en waar dat geld vandaan komt? “Uit onze eigen bijdragen mevrouw, het is alsof we onszelf de bonus hadden gegeven.” Ik bleef daar zwijgen ...
Later ontving ik een nieuwsbericht dat de politie in Oruro zich bij het burgerschap had aangesloten, en ik vertelde hem hiernaar te kijken en ik gaf hem mijn mobiele telefoon. Hij las het met verschillende kameraden en hij gaf het aan mij terug, en ik zei: waarom help je ons niet? Hij keek naar me en zei "later". Toen zei ik, als er iets gebeurt, kan ik dan achter jullie gaan staan? En hij vertelde me ja, we zijn ongewapend, we zullen jullie geen pijn doen. En ja, ze hadden geen wapens, geen gassen, alleen een schild, helm en een vermoeidheid in de benen die goed te zien was.
De uren verstreken en Camacho arriveerde. Toen ze naar een andere plek vertrokken, werden wij, die hem waren gaan ondersteunen, overgelaten aan het lot van de massale horde die de politie wilde passeren en ons wilde bereiken. Het was toen dat de politie ons de luchthaven liet binnengaan, JA, ze beschermden ons daarbinnen, ze vergasten de MASisten om ze te verspreiden en bij ons vandaan te houden, ze escorteerden de vrouwen om ons daar weg te krijgen, ze instrueerden ons niet in paniek te raken en hoe veilig thuis te komen ... daar begreep ik de boodschap van de agent "later" ... ZIJ VERDEDIGEN ONS!
Al deze dagen, had ik het slechtste beeld van de olijfgroene jassen, maar vandaag lieten ze me zien menselijk ze te zijn en hulpeloosheid te voelen door ons niet méér te kunnen helpen ...
BEDANKT HEN! en voor alle mannen die ons hebben geholpen, ben ik vandaag thuis met mijn dochter en mijn gezin, en hoewel we soms voor de politie staan omdat ze niet “aan onze kant” staan, weten we dat sommigen dat wel zijn, maar zoals velen van onze vrienden of familie die in openbare entiteiten werken, volgen ze superieure instructies en moeten ze hun werk doen ...
Stop alsjeblieft niet alle agenten in hetzelfde hokje voor een paar die zijn omgekocht door de DICTATOR, en bied ze morgen frisdrank, water, snoep, etc. aan. Geloof me, ze hebben dezelfde of slechtere tijd dan wij, want ik ben nu thuis bij mijn familie, maar zij staan nog steeds op straat om hun baan te behouden en families te onderhouden ...
BEDANKT aan de politie die me vandaag een geweldige les heeft gegeven! God zegene u en helpt u de beste beslissing te nemen??
***************************
Omdat nu bekend is dat maandag de brief wordt bezorgd, zullen er nog meer mensen afreizen naar La Paz. Echter heeft de MAS nog steeds alle wegen geblokkeerd (uiteraard mogen aanhangers MAS wel door), maar mensen zijn creatief en vinden wel een weg.
In Oruro hebben ook duizenden mensen aangegeven maandag naar La Paz te vertrekken. Het zal wel ‘gezellig’ druk worden in de stad. Mijn collega verwacht dat de oppositie komend weekend gebruikt om zich voor te bereiden, wapens te maken (flesbommen van chemische stoffen) en te zorgen voor meer bescherming, schilden ed. Het is nogal oneerlijk tegenover de MAS namelijk. Hopelijk gaat het niet nodig zijn!
Er is een analyse naar buiten gekomen over het systeem waarmee de stemmen zijn geteld. Dit was nieuw en niet volledig getest. Tijdens de tellingen is er o.a. nog flink aan de broncode geknutseld, waren er buttons die niet werken en is van server gewisseld die niet beveiligd was.
Vanaf dinsdag kunnen we de uitslag van de OEA/OAS verwachten. Benieuwd wat daar uit komt.
En vandaag gaat het gewoon weer door. Zojuist in Cochabamba: video
Véél video's en materiaal op Facebook verdwijnen ineens. Lijkt of er iemand heel druk is om alles anti-MAS te verwijderen. En er is een nep-account aangemaakt van Camacho :-).
Toch is het wel fijn dat we nu in een tijd leven met social media. Aangezien de overheid zoveel macht heeft en censuur voert, is dit de enige manier dat mensen ook juiste informatie krijgen.
Maar medelijden met de krantenbezorger, die maken ook flinke overuren in deze tijden :
Zaterdag 9 november 2019 Politie in opstand!
Het is een soort van apenkooi om je door de stad te begeven. Bij elk kruispunt moet je onder afzettingen door, er overheen of tussendoor klauteren. En goed opletten als je loopt want soms hangt er slechts een touwtje. Maar eerlijk gezegd vind ik het wel fijn zo zonder auto’s, want nu word ik een keer niet van m'n sokken gereden.
Gisteravond 18.00 uur. Sigrid stormt m’n kantoor binnen en vertelt dat in Cochabamba de politie in opstand is gekomen en niet langer deelneemt aan de gevechten. Dit met name omdat die vrouwelijke burgemeester van Vinto zoveel mensen heeft opgetrommeld om o.a. de blokkade op de Huayculi-brug te ontmantelen, die Vinto en Quillacollo verbindt wat een dode jongeman tot gevolg had. Daarbij is deze MAS groepering zo zwaar bewapend, dat ook de politie in gevaar is en daarom de oppositie gaat beschermen. Ik begin steeds beter te begrijpen waarom ze die vrouw zo hebben vernederd.
Om 19.00 uur volgt de politie in Sucre en om 21.30u is ook de politie van Oruro in opstand gekomen.
Mensen zijn óf op straat, voor politiebureaus of militaire kazernes óf ze zitten aan de buis gekluisterd. Het is zo spannend! Via livestream wordt vanuit de diverse steden verslag gedaan waarbij in de ene stad de politiemannen op het dak staan met de Boliviaanse vlag en banner met de tekst “No fraude, fuera Evo Morales” luid toegejuicht door de oppositie, in een andere stad de politie in overleg is wat te doen en in weer een andere stad de commandant uit volle borst het bekende Evo-lied zingt “Evo Evo Cabron, Evo Evo Cabron... sos un hijo de puta la puta madre que te pario!” Al snel volgen ook de andere grote steden. Vet dapper wel! Een flink aantal politieagenten ging de straat op om mee te marcheren, geëscorteerd door de burgers.
De politiekorpsen van bijna alle grote steden Cochabamba, Potosí, Sucre, Beni, Oruro, Tarija en Santa Cruz zijn ineens de helden van de dag. Yes de politie is met de pueblo! Het lijkt een hele overwinning en het wordt dan ook flink gevierd. Auto’s en scooters rijden met vlaggen, mensen schreeuwen en zingen, het lijkt wel alsof ze het WK voetbal hebben gewonnen.
'Evo moordenaar'
De politiekorpsen zitten nu verzameld in hun kazernes en kunnen niet naar buiten. De oppositie roept op om nu ook achter de politie te staan en er wordt massaal schone kleding en verzorgingsproducten naar ze toe gebracht en voor de kazerne zijn mama’s op straat aan het koken. Het is echt hartverwarmend en ontroerend om te zien hoe de politie wordt gesteund en dat er zoveel verbroedering heerst. Zie video
Echter is dit in 2003 ook gebeurd met uiteindelijk veel bloedvergieten tot gevolg. En dat is zodra de militairen worden ingeschakeld. Ik sprak gister met mijn militair amigo en zij zijn bij wet verplicht de overheid te beschermen en moeten dan ook aantreden zodra het bevel wordt gegeven. Dan wordt het een oorlog tussen politie en militairen en misschien zelfs de bevolking. Doen ze dit niet, dan belanden ze in de bak. Tot nu toe heeft het Ministerie van defensie aangegeven niet in actie te komen. Want als zij moeten opdraven moeten ze wapens gaan gebruiken. Daar ben ik wel een beetje bang voor. Ze hopen dat de politieofficieren de politie weer tot inkeer kunnen brengen en dat de bevolking bedaard. De algemene commandant van de militairen (FFAA), rapporteerde vandaag dat de leden van de militaire instelling nooit het volk tegemoet zullen treden en pleitten ervoor om "onomkeerbare momenten" te vermijden.
Ik hoop nu zo hard dat Evo aftreed!
Ondertussen zijn al een aantal groepen op soort van pelgrimstocht naar La Paz waar ze de ene MAS-blokkade na de andere moeten ontmantelen. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Delegaties mijnwerkers en studenten uit Potosí en Sucre (mijnwerkers en studenten) vervolgen vandaag hun tocht vanuit Oruro naar La Paz, waar ze op 50 km van La Paz een hinderlaag leden in de gemeenschap van Vila Vila. De 11 bussen zijn vanuit 2 richtingen bekogeld met stenen, dynamiet en gasgranaten en volledig vernietigd. Ze mensen zijn besproeid met kerosine en bedreigd met verbranding. Ze zijn met stokken geslagen. Ze moesten voor de camera zeggen dat Camacho ze 500 dollar betaald heeft. 15 mensen zijn gegijzeld, uitgekleed en aangerand en 37 mensen zijn gewond. Ze moesten knielen en de MAS-aanhangers hebben hun kleding, schoenen, persoonlijke documenten, telefoons en geld gestolen. Ik ben op het centrale plaza als de groepen terugkomen waar ze vanmiddag warm werden onthaald, onder luid geschreeuw ‘Nooit op onze knieën, altijd staand op de voeten!” Zie video.
Evo doet nog een poging met een bericht naar de politie “Ik roep de commandanten en de nationale politie op om zich aan de grondwet te houden, het is hun missie om de veiligheid van de bevolking te behouden en te garanderen. En drong hij er bij de MAS-groeperingen op aan om te mobiliseren om de "democratie te verdedigen", omdat hij herhaalde dat hij het slachtoffer is van een vermeende staatsgreep. Daarnaast roept hij op tot een dialoog "pacificeren van het land" met open agenda, waarop de politieke leiders direct weigeren, daar is het te laat voor en het is weer een strategie van Evo om tijd te winnen om zijn mankrachten te mobiliseren in La Paz. Een andere politicus reageert op dit verzoek met ‘de enige dialoog die we voeren is wanneer en hoe u vertrekt’. Er zijn al meerdere politieke figuren van MAS die inmiddels hun ontslag hebben ingediend. Vanmiddag vertrok Evo naar de tropen van Santa Cruz om zich te verenigen met zijn meest trouwe volgers waaronder cocatelers. Dat betekent slecht nieuws.
19.30 uur ik zit thuis en hoor nu hele harde knallen super dichtbij. Ik loop naar mijn dakterras en zie een hele grote groep zich in mijn straat verzamelen, zie video. Ik bericht Yubitza (mijn collega en buurvrouw) of zij weet wat er aan de hand is en we gaan naar buiten (kan nieuwsgierigheid niet bedwingen).
De groep is op missie om diverse huizen van MAS of gerelateerd aan Evo te verwoesten. Ik denk uit wraak vanwege de hinderlaag vandaag in Vila Vila. Ze staan voor een feestsalon en gooien alle ruiten in.
Totdat ze erachter komen dat dit niet het juiste gebouw is (serieus!). Het huis van de broer van Evo is schijnbaar bij mij om de hoek, dus gaan ze daarheen. Dit is nog in constructie en leeg van binnen en daarom maken ze alleen een groot vuur voor het huis. Ik mag niet filmen/foto’s maken wordt geroepen. Eerder vanavond hebben de demonstranten het huis van Ester Morales Ayma, de zus van Evo, binnengetreden, verwoestten het meubilair en verbrandden een deel van het gebouw. Het huis van de gouverneur (waar ik een paar weken geleden nog mee geluncht heb tijdens de viering van het 144 jaar bestaan van de school) wordt geplunderd en staat in lichterlaaie. Hij wordt beschuldigd van deelname aan de hinderlaag van de delegaties van Potosí en Chuquisaca van vandaag. Nu zijn ze op weg naar Mega Pollo en Mega Radio&TV-bedrijf wat eigendom is van de burgemeester (die vandaag ook al zijn ontslag heeft ingediend). Ze haalden verschillende materialen uit de gebouwen en staken ze op straat in brand. In el Alto (bij La Paz) zijn diverse MAS-groeperingen die ‘burgeroorlog’ schreeuwen. En een andere groep heeft de antenne van televisienetwerk Unitel vernield.
Ondertussen ontvang ik een bericht dat ik voorzichtig moet zijn vanavond en toch niet van plan was om op stap te gaan, want doordat de politie nu buiten werking is zijn er altijd mensen die daarvan profiteren en vandalisme gaan plegen. De sfeer is weer volledig omgeslagen. Vanmiddag was het nog vrolijk, feeststemming, verbroedering en trots en nu is het grimmig en denk ik echt jongens waar zijn jullie mee bezig en waar gaat dit naar toe!
Het voelt soms alsof ik een film zit en dit niet allemaal echt gebeurd. Het is zo bizar om mee te maken!
Zondag 10 november: Historische momenten
De OEA heeft voorlopige resultaten gedeeld waaruit blijkt dat er duidelijk gemanipuleerd is en de verkiezing dan ook niet geldig. Ze adviseren nieuwe verkiezingen met een geheel nieuw tribunaal.
Evo heeft daarop ook aangegeven dat er nieuwe verkiezingen komen maar dat hij zeker nog niet gaat aftreden, omdat dat mogelijk meer onrust met zich mee brengt. Zijn termijn loopt pas in januari af en tot die tijd blijft hij in ieder geval president.
36 autoriteiten van het kiesorgaan van de departementen La Paz, Santa Cruz, Sucre, Pando, Tarija, Oruro, Pando en Beni nationaal werden aangehouden. Bleek dat de hoofden bezig waren te vluchten, zo was de dame verkleed als man ter afleiding.
In alle vroegte zijn de mijnwerkers en studenten uit Potosí en Sucre (nu zonder de meiden) vanmorgen uit Oruro vertrokken om poging 2 te wagen in La Paz te komen. Helaas zijn ze nu weer in een hinderlaag beland, finaal ingesloten aan alle kanten met grof geschut en door scherpschutters met militaire vuurwapens beschoten met 5 gewonden tot gevolg. Evo heeft zwaar getrainde militairen uit Cuba en Venezuela opgetrommeld. Daarop hebben de Boliviaanse militairen ingegrepen en troepen over land en in de lucht gestuurd om de demonstranten te helpen. Het is een wonder dat er geen doden zijn gevallen.
Het gaat ineens allemaal in een sneltreinvaart. Rond 15.30 uur zijn Camacho en Pumari op weg naar het paleis om de ontslagbrief van Evo te overhandigen onder begeleiding van een massa mensen en flinke politiebescherming. Samen met Sigrid en Enrique zit ik aan de buis gekluisterd, ondertussen ook alles checkend op onze telefoons. Die van hen gaan echt non-stop, tientallen berichten tegelijk. Ze dringen het paleis van de president binnen en geven de ontslagbrief af.
Vervolgens rijden ze als triomftocht door de stad met kogelvrije vesten. Ondertussen horen we dat Evo is gevlucht en zien we foto’s van hem in zijn privévliegtuig stappen. Hij is op weg naar Chimoré (de tropen in Cochabamba) waar een internationaal vliegveld is (met name voor cocaïne export) en al snel horen we geruchten dat hij op weg is naar China. Ook andere MAS-aanhangers zijn op de vlucht en proberen bij Argentinië de grens over te gaan.
Er wordt 50 miljoen dollar geboden voor zijn hoofd, om hem over te leveren aan de politie.
Iets voor 17 uur is het langverwachte moment daar: Evo dient zijn ontslag in! We kijken zijn verklaring live op tv. De reden die hij aanvoert is om zijn familie te beschermen, refererend aan de acties gister o.a. in Oruro door het in brand zetten van huizen en bezittingen van zijn broers/zussen en MAS politici. Hij roept op om de huizen ed van hun families nu met rust te laten.
Veel andere MAS-politici volgen en dienen ook hun ontslag in. Die worden en public op de muur van het overheidsgebouw op de plaza gehangen.
En dan horen we nog meer knallen buiten dan normaal, maar nu vanwege de ‘overwinning’. Sigrid en ik gaan gelijk naar de plaza en het is groot feest op straat. Vele vlaggen, mensen zingen en springen, auto’s met harde muziek en versierd met de nationale kleuren. Mensen zijn in euforie! En dankbaar dat het redelijk geweldloos is afgelopen. De mijnwerkers en studenten keren na uren terug in Oruro en worden warm onthaald. Diverse politiemannen lopen voorbij onder luid applaus, krijgen knuffels en heel veel ‘gracias!!’. Ik zie twee oude mannen met tranen in hun ogen. Al snel worden er pamfletten door de stad opgehangen met de hoofden van diverse MAS politici die op de vlucht zijn met ‘gezocht’. Hoe snel zijn ze met sommige dingen haha, het lijkt wel het wilde westen!
Maar dan.. een paar uur later. De vreugde is snel voorbij. De hel breekt los in La Paz (met name El Alto). Het schijnt dat Evo nog steeds in het land is en actief. De MAS-aanhangers gooien ramen in, verbranden huizen en auto’s van particulieren, ze plunderen,met veel geweld en verwoesten bedrijven. Ze zijn zwaar bewapend met stokken, dynamiet maar ook met vuurwapens. In het zuiden van La Paz, Chasquipampa zijn 15 openbaar vervoerbussen in de fik gestoken. Ze breken een apotheek binnen en halen het helemaal leeg. Het regent al uren super hard, maar dat maakt ze niets uit. Huizenen bezittingen van politici van de oppositie worden leeggeroofden in brandgezet, bijv. van UMSA-rector Waldo Albaraccín en lid van de Conrade (Nationale Raad voor Democratie) en van de burgemeester Soledad Chapetón Tancara in El Alto (toffe vrouw, ze werd al de hele week bedreigd), maar ook politie dependances. TV kanalen (Televisión Universitaria, Red UNO, Pagina siete) moeten hun uitzendingen sluiten vanwege dreigingen van aanvallen.
Niet te geloven dit! Het lijkt gewoon een afleidingsmanoeuvre. Alles is gepland en in scene gezet! Wat naïef! Het ontslag van Evo is nog niet schriftelijk vastgelegd en moet door de commissie. Tot die tijd (als het al officieel wordt), kan hij vanuit zijn basis in de tropen van Cochabamba, beschermd door de cocatelers (alles eromheen is afgesloten), nog gewoon zijn functie uitvoeren.
De politie treedt niet op, omdat zij eerst willen dat de voorwaarden worden besproken en zeker willen zijn dat hun opstand geen gevolgen heeft.
MAS wil meer chaos veroorzaken en laten zien dat er geen vrede is, waarschijnlijk zodat de militairen in actie komen. De minister van defensie is nog niet afgetreden en bereidt een operatie voor.
Ik zei nog tegen Sigrid, is het nu dan gelijk voorbij? En leggen de aanhangers van MAS zich er bij neer, accepteren ze dit gewoon? Kan me niet voorstellen!
Evo twittert: "Ik veroordeel de wereld en het Boliviaanse volk dat een politieagent publiekelijk heeft aangekondigd dat hij wordt opgedragen een illegaal aanhoudingsbevel tegen mij uit te voeren; evenzo hebben gewelddadige groepen mijn huis aangevallen. De coup vernietigt de rechtsstaat."
Ik zit de rest van de avond thuis en probeer het nieuws te volgen, maar mijn wifi doet het voor geen meter. Ik probeer via vrienden, met name ook die in La Paz, updates te krijgen en vraag of ze veilig zijn. Sigrid appt me dat ik in mijn huis moet blijven en ze laat morgen weten of we naar kantoor kunnen.
Ik krijg verschrikkelijke video’s en audioberichten toegestuurd. Misschien paniek en bangmakerij, maar veel is daadwerkelijk gaande.
Nu hopen dat de militairen óf niet optreden óf aan de kant van de oppositie staan!
Al mijn video’s vind je hier.
En foto's hier.
>> ga verder naar part 2>>>
Oruro: Part 2
Hola!
Een nieuwe update over mijn leventje in Oruro (ik loop nog steeds achter, dus dit gaat met name over de periode april-juni). Het blijft wennen en zoeken en voelt nog niet helemaal als mijn plek. Ook wordt het steeds kouder en kouder! ’s Nachts vriest het zo’n 6 graden (en dan moet de winter nog beginnen). Overdag schijnt de zon wel en wordt het zo’n 12 graden. In de zon is het lekker warm, maar je fikt levend en de zon is te fel om zelfs maar naar de straat te kijken. In de schaduw is het gelijk koud. Het is net wintersport alleen dan zonder sneeuw. Mijn eerste grote aankoop is dan ook een dikke winterjas. (Waar is het mis gegaan? Ik had maar 2 wensen, naar een warm land en vlakbij het strand; beide mislukt J). Het is droge kou, wat maakt dat je huid het zwaar te verduren heeft. Ik lijk wel een woestijn!
Nergens heb je verwarming, dus in huis en op kantoor is het met de jas aan. En het is helemaal feest als je dan ook regelmatig een koude douche treft thuis! Gelukkig zit er om de hoek een sauna (soort van stoomhokje met een bosje kruiden en een lekkere warme douche) waar ik mezelf af en toe op trakteer.
Ik doe mijn best om een sociaal leven op te bouwen, door iets van dansles, gitaarles, sport etc. te gaan doen. Echter is me dat toch moeilijk te vinden! Iedereen die ik vraag, gaat het navragen/uitzoeken maar tot op heden zonder resultaat. Op Internet vind je sowieso niets, dus je moet het echt van via via hebben of er op straat tegenaan lopen. Wel ben ik begonnen met de sportschool, waar ze ook aerobics geven, nou ja het is meer een soort van Tae-bo en de apparaten hebben hun glorieuze dagen 2 eeuwen geleden gehad. Maar wel lekker om daar even op los te gaan. Ook heb ik wat spinning lesjes gevolgd (apparatuur net zo gammel). Hopelijk vind ik nog iets van een groepssport.
Na Tarija heb ik nog steeds contact met Ada, waar ik af en toe iets leuks mee kan doen. Zo zijn we naar een tribute concert van Amy Winehouse geweest (niet te verstaan en herkende zowat geen één liedje door hun bijzondere uitvoering J) en zijn we een paar keer wezen stappen (lekker veel dansen!)
Op zaterdag 6 april ging ik met Enrique en Sigrid naar een concert van de Boliviaanse band Wara met Nataniel Gonzales, een mix van folklore (jaja de panfluit) en rock. Enrique is hier fan van, dus ik was heel benieuwd.
Eerst ’s middags nog even naar de kapper. Een lief, klein, kaal mannetje heeft me super goed geknipt en geverfd. Hij heeft jarenlang in Londen gewerkt, dus het was een veilige keus. Ik wilde alleen wat highlights, dus netjes folies ingezet en een tijdje wachten. Dat tijdje duurde wel lang. Inmiddels was het al 18u en om 19u zou het concert beginnen en ik wilde eigenlijk graag nog eerst naar huis om me om te kleden. Hij had al een paar keer gezegd ‘wat gaan we met de uitgroei doen?’. Uhm tja, is wel mooier om ook te doen, maar ik heb geen tijd en wat kost dat extra? Het bedrag vond ik te hoog, dus ik paste. Toen ik in de wasbak hing om mijn highlights uit te spoelen, had hij toch alsnog de uitgroei in de verf gezet. Hahaha, hij kon het niet over zijn kappershart verkrijgen om mij met uitgroei de deur uit te laten gaan! Maar ja, dat duurde dus nóg wat langer. Uiteindelijk om 19.15u, na een 4 uur durende kappersbeurt, snel een hamburger naar binnen geschrokt en in mijn kloffie naar het concert gerend (wat natuurlijk pas 2 uur later begon dan gepland).
Het concert vond plaats in een zogeheten Sala de Eventos.. daar hebben ze er meer van en dient vooral als thuishonk voor de diverse carnavalsgroepen. Alleen de grap is dat je op plastic stoelen zit, waar menigeen een deken meeneemt voor de kou en je vervolgens niets te drinken kan halen. Een concert zonder biertje is het voor mij toch nét niet! Wel leuk om te zien dat de mensen helemaal uit hun dak gingen. Ik vond het tweede gedeelte echt niet om aan te horen (zelfs af en toe mijn oren dichtgedrukt), maar dit zal wel cultuurverschil zijn J. Een manvrouw van in de 70 ging meedoen en die stond me een partij te grunten! Op zijn zachts gezegd bijzonder.
Op 7 april was het autovrije zondag, hoe relaxt is dat! Je kon voor een keer midden op straat lopen, werd niet van je sokken gereden (auto’s zijn hier echt koning) en ineens heeft iedereen ook een fiets of trapwagentje en ander mobiel speelgoed. Mensen waren gelijk super vrolijk en er werden turn en karate demonstraties gegeven op straat. Heerlijk. Dit mogen ze vaker doen! Ik was uitgenodigd om bij Sigrid en Enrique te komen lunchen. Lekker gegeten en vervolgens filmpje gekeken op de bank. Dat is lang geleden (die bank dan ;-))! Heerlijk J
Vrolijk Pasen met stierenvechten in San Pedro de Bueno Vista
In het paasweekend ben ik met Sigrid en Enrique met de Ayni pick-up truck naar San Pedro de Buena Vista gegaan voor het traditionele stierenvechten. Het was zo’n 6 uur rijden, niet omdat het zo ver was, maar vooral omdat het op zandweggetjes en door de bergen een flinke hobbelige en dus niet zo’n snelle tocht is. We konden slapen bij de ouders van een collega van Enrique. Een mooi, karakteristiek huis, waar ik mijn eigen grote kamer kreeg met een balkon uitkijkend op de straat waar de stieren doorheen zouden rennen.
Het dorp is heel klein, het bestaat uit twee straten eigenlijk. Heel mooi gelegen in de bergen, aan een brede rivier die voor het merendeel droogstaat. Het noordelijke deel van het dorp zijn de Patas in rood-wit-blauw, het zuidelijke deel de Uras in rood-zwart. En die twee groepen strijden tegen elkaar. De eerste avond wordt elke stier afzonderlijk aan de andere groep gedemonstreerd. De stier rent dan onder luide muziek door de straat, met een hele groep zingende en dronken mensen erachteraan. En dan gaat de andere groep. Dit gaat zo de hele avond en nacht door, omstebeurt, stier voor stier. Ze drinken allemaal chicha, gefermenteerde maisdrank (vroeger fermenteerde ze dit door heel lang op de mais te kauwen en uit te spugen in een kom). Ik vond het niet te zuipen.
De volgende dag waren de stierenvechten. Ze hadden bij de rivier een heel groot stuk land afgezet en dan worden 2 stieren tegenover elkaar gezet om te vechten. Gelukkig werden ze niet opgefokt en mishandeld en konden de stieren zelf bepalen of ze zin hadden om te vechten of gewoon wilden weglopen. Dat deden er dan ook een aantal. En als ze gingen vechten was het binnen een minuut wel klaar. Ik hou hier helemaal niet van, maar gelukkig ging het allemaal best netjes en vond ik het wel bijzonder om zo’n cultureel evenement mee te maken in zo’n klein dorpje in de middle of nowhere.
De terugweg duurde nog iets langer. Dat komt omdat de ‘snelweg’ een eenbaansweg is, door de bergen, met veel haarspeldbochten en vol met vrachtwagens en bussen die nog geen 10 km per uur rijden. Dat maakt het een groot inhaalspelletje, levensgevaarlijk, vooral als die bussen geen zin hebben om je er tussen te laten. Dan sta je ineens op de verkeerde weghelft stil tegenover een monstertruck die gelukkig op tijd de rem had gevonden! Ik snap wel dat hier veel ongelukken gebeuren.
Al met al was het een erg leuk weekend op een plek waar ik zelf niet zo snel was gekomen (en andere toeristen ook niet) en lief dat ik mee mocht.
Ayni
Met Ayni hebben we een prijs gewonnen: de “Orgullo Orureño” (de trots van Oruro), voor organisaties en personen die zich inzetten voor de bevolking van Oruro. Vanuit een flink groepje genomineerden, waren we met 7 andere organisaties en 2 personen (waarvan 1 jongen die mee had gedaan aan de X-factor) de gelukkigen. Een hele officiële uitreiking met muziek en speeches en elke organisatie werd met een hip filmpje voorgesteld en in het zonnetje gezet. Sigrid wilde per se dat ik mee ging het podium op om het certificaat en medaille in ontvangst te nemen. Sta je daar als witte reus ongemakkelijk te kijken. Maar toch leuk die waardering!
In mijn zoektocht naar meer sociale contacten en integratie, had Sylvia de tip om te kijken of ik bij de Rotaract (Rotary club) kan aansluiten. Uhm Rotary is toch voor hele rijke mensen? Vind ik dat leuk? Nou ja het is het proberen waard. Onze nieuwe collega Yubitza (die het ‘Mijn Boekmaatje’-project regelt, later meer hierover) kende wel een jongen, dus die heeft geregeld dat ik naar een vergadering kon. Elke zaterdagavond komen ze bij elkaar om half 9. Ik was er om 20.40 uur en stond voor een gesloten deur. Ik snap er nog steeds niets van, soms zijn ze super punctueel (bijvoorbeeld stipt om 12.30 lunchen) en andere momenten is het lekker op zijn elfendertigste. De voorzitters kwamen al snel, maar de andere leden lieten zo nog 1 of 2 uur op zich wachten. De Rotaract club is een groep jongeren (22-30 jaar) die diverse projecten doen om mensen in de samenleving te helpen. Zo hadden ze net een moeder geholpen aan een nieuw onderkomen voor haar gezin, want haar huis was volledig afgebrand. Ze waren erg vriendelijk en geïnteresseerd. En toevallig net op zoek naar nieuwe projecten. Nadat ik verteld had over het net gestarte project op basisscholen in Oruro ‘Mijn Boekmaatje’, waar we kids leren begrijpend lezen en bibliotheken oprichten, kwamen ze zelf met het voorstel (en vervolgens een heel plan) om boeken in te zamelen voor de biebs. Super leuk! Toch handig die contacten maken ;-)!
Voor het project Mijn Boekmaatje ben ik mee geweest naar 2 ouderavonden, waar we het project introduceerden. De ouders hebben ook een belangrijke rol, dus het is noodzakelijk hen goed te informeren en draagvlak te creëren. De docenten zijn erg enthousiast en heel blij met dit project. Ik was blij om nu ook eindelijk wat meer in de praktijk te kunnen zien wat Ayni precies doet.
Met mijn project gaat het heel gestaag wel de goede kant op. De tijdsplanning heb ik allang opgegeven, maar eindelijk zijn de eerste financieringsaanvragen verstuurd! Dus heel hard duimen of we geld los weten te krijgen zodat we kunnen beginnen met de oprichting van het opleidingsinstituut. Duimen jullie met ons mee?
Bij jullie is de zomer volop begonnen. Blijft gek dat ik lekker ver weg zit in een tropisch land, maar in de vrieskou en jullie in het kikkerlandje lekker in de warme zon. Geniet ervan!
Voor alle foto’s, klikhier.
Tot de volgende! Xx
Funfacts
- Er is altijd wel een staking rondom plaza central bij het gemeentehuis. Dan zitten er ineens allemaal honderden cholitas midden op straat, dan hebben vrachtwagens alle zijstraten gebarricadeerd etc. En ook regelmatig loopt er een fanfare. Of het nou een oefening is, of vanwege een speciale heilige, of de universiteit organiseert wat, het de dag van het kind is. Altijd een reden om met een stoet koperwerk en trommels met vuurwerk en al door de straten te marcheren.
- In plaats van 2e paasdag zijn ze hier goede vrijdag vrij. Ze eten dan geen vlees, maar maken 12 verschillende traditionele maaltijden, waaronder pompoensoep met maïs.
- Op Hemelvaart en Pinksteren zijn ze niet vrij. Sowieso zijn er heel weinig nationale feestdagen. En mensen werken heel veel uur. Standaard is wel zo’n 50 uur minimaal.
- Mensen roepen de hele dag ‘que frio’ en ‘hace frio’! Ik dacht wij Nederlanders het vaak over het weer hadden, maar hier kunnen ze er helemaal wat van. Ja het is koud, maar om dat nou zo vaak te herhalen? En je zou denken dat zij er toch inmiddels wel aan gewend zijn?
- Met allerlei officiële gelegenheden of als je een groep mensen voor een paar uur bij elkaar zet, is het heel gewoon om te zorgen voor ‘refrescos’. Iedereen krijgt dan een salteña of ander zoetig of hartig broodje met meestal cola (of koffie met heeel veel suiker). Het mooie is dat je dat niet per se gezellig met elkaar opeet/drinkt, maar mensen nemen het gewoon mee en slaan de cola achterover.
- Er is hier zo veel groenten en tropisch fruit, waarvan ik veel niet ken of nooit gegeten had. Super lekker! Guanábana, pacay (een grote boon met harde groene buitenschil en binnen katoenachtig, licht zoet vruchtvlees en zwarte gladde pit), noni, grenadilla, tamarillo, papaya, passiefruit, cactusvijgen, kakifruit, etc. En al het fruit en groenten is megagroot: huge avocados, granaatappelen, mandarijnen, courgettes etc. En ze hebben ook avocado’s in de vorm van een kleine boon. Ik snap niet waarom de Bolivianen deze heerlijke producten zo weinig gebruiken in hun keuken!
- Elke eerste vrijdag van de maand is er een offer-ceremonie en maken de Bolivianen ‘s avonds thuis een vuurtje met kolen, wierrook, wat alcohol erover en omheen en doen ze offers. Zo hopen ze op meer geld, succes, gezondheid, liefde of wat dan ook.
- Op 20 juni was het Aymara nieuwjaar, een nationale feestdag. Het traditionele eten (lunch) is een maaltijd met rundvlees, ruim een nacht gemarineerd, met diverse soorten aardappels: oka (witte wortelachtige aardappel), camote (zoete aardappel), Huayco (een donkere lange aardappel) en gebakken banaan.
- In Bolivia produceren ze 40 verschillende soorten aardappels (op de markt vind je wel 230 verschillende soorten). In Oruro vooral veel chuño; een gevriesdroogde aardappel, daardoor helemaal zwart en verschrompeld en wel 10 jaar houdbaar. Ze doen het hier goed vanwege veel zout in de grond en de hoogte.
- Het minimum loon is Bs.2070, zo’n €265,- per maand in Bolivia. Dit is nu net met 70 Bs. p/mnd verhoogd, maar alle kosten zijn met 10% zijn verhoogd. Veel ontevredenheid dus! )In Venezuela krijgen ze nu 6 dollar per maand onafhankelijk van het type werk (dus ook advocaten, dokters en tandartsen)).
Tarija: De stad van de lach
Altijd feest in Tarija!
Hoogte: 1.854 meter
Ik loop wat achter in mijn verhalen, maar in maart en april ben ik 3 keer naar Tarija geweest.
Tarija: de stad van de lach en dat merk je gelijk! Mensen zijn vriendelijk, open en maken graag een praatje. Wat een verademing! Ik loop gelijk weer fluitend en zingend over straat. Tarija is warmer, groener, heel schoon en heeft een fijne vibe! Ook zijn we er weer internationale, hippere restaurants en cafés. Mjam… weer lekker eten! Inclusief groentes ;-).
Tarija ligt in het zuiden en is een nachtbus van 12 uur van Oruro vandaan. Daar heb ik al over geschreven, maar de ene keer is de bus prima te doen, de andere keer hels. Slapen lukt nog steeds niet, zelfs niet met slaappillen.
De eerste keer ben ik in Tarija om voor het werk interviews af te nemen met leerlingen, docenten en schooldirecteuren over hun deelname aan het project van Ayni waarin ze leerden programmeren, 3D-ontwerp en printing, computers repareren en onderhouden etc. In de vorm van co-creatie met de docenten heeft Ayni het lesmateriaal omgezet in interactieve, digitale spellen.
Ik “mocht” deze interviews afnemen en dat was ontzettend pittig! Ik heb gehakkeld, gestotterd, de meest kromme zinnen geproduceerd en snapte maar de helft van de antwoorden die ik kreeg. Gênant! Wel heel leuk om op deze manier te zien en te horen wat de impact is van het werk van Ayni en hoe enthousiast iedereen is. En om de scholen van binnen te zien. Zo wordt het voor mij ook wat concreter en tastbaarder wat Ayni eigenlijk doet. Tussen de bezoeken aan de scholen door, heeft Norman mij rondgetoerd. Zo heb ik gelijk veel gezien van de omgeving, de bergen, een mooie natuurbegraafplaats (zonder grafstenen) bovenop een grote berg, kleine dorpjes in de omgeving, de rivier en sluis, groot meer etc.
Norman had voor mij een hostel geregeld, waar ik warm werd ontvangen door Gerardo, de eigenaar, en Rafa een vrijwilliger. Rafa had die avond een introductieles van Bachata en vroeg of ik mee ging. Tuurlijk! In een discotheek met een dertigtal Bolivianen heb ik de eerste moves van de Bachata geleerd en werd door iedereen gecomplimenteerd met mijn gevoel voor ritme. Dat hadden ze een blanke nog niet eerder zo zien doen! In de pocket haha. En dit smaakt naar meer!
Tarija staat bekend om haar wijnindustrie en produceert de ‘hoogste’ wijn te wereld, “vinos de altura”, met wijngaarden op hoogte tussen de 1700 en 3000 meter! Daar moet ik meer van weten (en vooral proeven!). Het was niet makkelijk om een toer te regelen (de meeste gingen niet), maar uiteindelijk via via kreeg ik het nr van een privé-gids, Rocio. Een hele leuke, vlotte dame haalde mij de volgende ochtend vroeg op en we gingen naar Valle de Concepción, 25 km verderop, naar 5 verschillende artesenal wijngaarden (de industriële wijngaarden waren gesloten). Het proeven gaat als volgt: je deelt met de andere (onbekende) proevers hetzelfde glas (ik was blij dat ik als eerste mocht) en voordat je een slok neemt, zeg je tegen je buurman ‘te invito’ (ik nodig je uit), de buurman zegt ‘salud!’ en nadat je een slok hebt genomen paas je het glas door naar de buurman. De laatste in de rij moet ‘seco’ drinken (adje) dus diegene had soms geluk en soms pech ;-). De Bolivianen houden vooral van mierzoete wijnen. Het was dan ook grappig om te zien hoe mijn bek vertrok bij het proeven van de zoete wijnen en hun bek van de drogere wijnen. Ze maken ook allemaal Singani, de lokale, sterke drank, soort van brandy, die uiteraard ook geproefd moest worden. Vanaf 9u ’s ochtends aan de drank hakt er behoorlijk in moet ik zeggen J.
De tweede keer dat ik naar Tarija ga, is voor het jaarlijkse wijnfestival, ‘ Vendimia’. Gerardo en Rafa hadden voor mij een entreekaart geregeld en met een leuke bij elkaar geraapte groep gingen we naar de Valle. Het toeval wilde dat ik ’s middags op het terras zat te lunchen en aan de praat raakte met een Belgisch meisje, Karolien. Bleek dat zij ook in Oruro woont en werkt voor een NGO! Yes, ik ben niet de enige buitenlander! Dat we elkaar dan 12 uur verderop tegenkomen haha! Ik heb haar gelijk mee gecharterd naar het wijnfestival en in Oruro hebben we nog een paar keer samen gegeten, maar helaas is zij nu al weer terug naar België. Norman vroeg me of een vriendin Ada ook mee kon, natuurlijk, hoe meer zielen hoe meer vreugd! (En zo ken ik nog iemand in Oruro ;-)).
We gingen eerst naar de wijngaard van de vader van Jorge, een vriend van Gerardo. Daar hebben we Sufflay (Singani met gingerale) gedronken, heel veel lekkere druiven uit de wijngaard gegeten en vervolgens werd ter plekke een mega-bbq bereid. Mjam!
Op het festival traden diverse Argentijnse bands op, werd uiteraard veel wijn gedronken (wij vooral heel veel Sufflay) en veel gedanst! Wat een leuk festival, zo lekker in de buitenlucht, met typische muziek en leuke groep mensen. En wat heerlijk dat iedereen zo klein is! Hoef ik een keer niet op mijn tenen te staan om het podium te kunnen zien J, ik kijk zo boven iedereen uit,=.
De volgende dag was Ada al vroeg wakker, vol energie en na slechts een paar uur slaap wilde ze wel weer terug naar het festival. Uh ok! Ff snel onder de douche en weer op naar de Valle. Nu stonden er allemaal kraampjes van de lokalen wijnboeren om de druiven en wijnen te kunnen proeven en hun producten te kopen. Ook waren er allemaal traditionele dansen, wijnstampen, druivenplukkers etc. In Tarija is Chancho al la cruz typisch, een heel varken door de midden gereten, opengevouwen, aan een rooster gespiesd en zo gegrild in een groot vuur. Vervolgens wordt het met grof geweld in stukken gehakt en op een bord gesmeten, aangevuld met choclo (hele grote maiskorrels). Het was erg lekker wel.
‘s Middags traden er weer allemaal bands op, nu lokale. De entree was gratis en dat trok gelijk een ander publiek. Iedereen was al heel snel ketslam, stond met jerrycans vol zelfgemaakte wijn te zuipen op het veld. Ik kreeg ook diverse wijntjes aangeboden (‘te invito’ .. ja zie dan maar es te weigeren ;-)), dus de proeverij ging gewoon weer door zeg maar.
De derde keer Tarija was weer voor werk. We gingen naar de Fexpo Tarija, een 5-daagse beurs waar allerlei bedrijven zowel lokaal, nationaal als internationaal, zichzelf presenteren. Onze missie was om het bedrijfsleven te ondervragen waarom een IT-instituut als AyniTech (mijn project) nodig is en of er mogelijk mooie samenwerkingen zijn (en of ze willen sponsoren natuurlijk!). We hebben een aantal interessante contacten opgedaan, maar helaas waren er ook veel verkopers en im-/exporteurs, waar we niet zoveel aan hadden.
In Tarija lijkt het altijd feest te zijn, want nu (5 april) was het ook de verjaardag van Tarija (Tarija is 202 jaar geworden, hieperdepiep). Dus naast de beurs was er ook een groot festival, elke avond andere optredens en festiviteiten.
De hostels waren om vanwege het festival behoorlijk vol, maar gelukkig kon ik een mooie kamer regelen bij Rocio, mijn wijntoer-gids. Ik vroeg of er ontbijt bij zat, dat was niet het geval, maar toen had Rocio toch speciaal voor mij geregeld dat ik elke dag een ontbijtje op bed kreeg. Zo lief! Het is een hostel in een theater, waar ook een vegetarisch restaurant in zit, met een heerlijk buffet en super lekker bruin brood!
Ik kon daar niet alle dagen blijven, dus vervolgens nog naar mijn oude vertrouwde stek bij Gerardo. Daar mocht ik op de vrijwilligerskamer bij Rafa. Beetje ongemakkelijk wel, vooral omdat het stapelbed zo gammel was, dat ik de hele nacht stokstijf heb geprobeerd te slapen. Met hem ben ik naar Circus de Horror geweest. Een aparte ervaring. Hele flauwe, slechte grappen en een ellenlange hypnose-sessie met mensen uit het publiek, die gekke dingen moesten doen. Daarna ben ik met Gerardo en zijn vriendin naar het festival geweest met weer leuke optredens, een grote vuurwerkshow, uit volle borst uit volkslied zingen etc.
Om de wijn experience te completeren, heb ik ook een industriële wijntoer gedaan. Grote fabrieken, en mooie wijngaarden in de bergen. De bekendste zijn Kohlberg, Campos de Solano, Aranjuez etc. Deze wijnen zijn wat droger, maar heel eerlijk haalt de smaak het niet bij de bekende Italiaanse en Franse wijnen.
Ik voel me veel meer thuis in Tarija dan in Oruro merk ik. Dat komt vooral door het klimaat, warmer, tropischer en groener wat maakt dat mensen vanzelf ook vrolijker en toegankelijker zijn. Dat
heeft gelijk een positief effect op mij. Ik hoop hier snel te kunnen gaan settelen.
Ook de omgeving van Tarija is erg mooi. Bergachtig, veel groen, kleine dorpjes, riviertjes en watervallen. Zo ben ik een dagje naar Tomatitas geweest, een rivier met sterke stroming (was bijna mijn
net nieuw gekochte slipper kwijt) waar locals lekker aan het badderen en picknicken zijn en vervolgens naar de waterval in Coimata. Dat was een flinke wandeling, zonder duidelijke route, waar je
steeds door het water moet waden en flink klauteren. Gelukkig kon ik aanhaken bij 2 meisjes want we kwamen op een gegeven moment niemand meer tegen en had niet zo zin om in mijn eentje te verdwalen
;-).
Helaas ook een minder leuke ervaring: mijn portemonnee is gestolen. Ik voel me overal zo veilig, dat je wat laks wordt. Ik ging met de micro (minibusje) naar het busstation om mijn terugticket te kopen. Ik ging die dag terug naar Oruro, dus had alles bij elkaar gestopt (normaal verdeel ik geld en belangrijke zaken op een verschillende plek) en droeg mijn rugzak met laptop, camera, telefoon, portemonnee (alles dus) bij me. Nadat ik de chauffeur had betaald, stopte ik m’n portemonnee in mijn rugtas. Het was druk, dus geen zitplaats meer. Een man, met een flinke kegel, stond achter me en ik vertrouwde het al niet. Maar dan zit je in tweestrijd en voel je je schuldig dat je gelijk iemand niet vertrouwd. Toen hij de bus uitging, was ik dan ook opgelucht. Hè hè, die is weg! Maar ja wat blijkt, mooi met mijn portemonnee! Er kwam een zitplaats vrij en daar zag ik dat mijn rugtas openstond en m’n portemonnee was gerold. Shit!! Veel geld, m’n bankpas én mijn net met pijn en moeite verkregen Boliviaanse ID-kaart weg! Woest. Gelijk uitgestapt en het hele stuk teruggelopen (had geen geld meer) naar het hostel. Daar Rafa en Gerardo om hulp gevraagd. Zij zijn gelijk met mij naar het politiebureau gegaan en hebben mee helpen zoeken door de stad, want we hadden de hoop dat die kerel alleen het geld had gepakt en de rest misschien wel op straat had gegooid. Helaas! Super balen, maar het belangrijkste is dat ik gelukkig al mijn andere spullen nog heb!
Zo je bent er ;-).
Het verhaal in beeld? Klikhier voor de bijbehorende foto's.
Hoe gaat het met jullie? Ik zie leuke festiviteiten voorbij komen, festivals, terrasjes, campingperikelen etc.. Heerlijk die beginnende zomer! Daar ben ik af en toe wel wat jaloers op hoor!
Tot de volgende!
Un besito, Mariela
Oruro: De stad van de carnaval
Hallo lieve mensen!
Tijd voor een nieuwe update. Het is inmiddels al even geleden (ik loop wat achter in mijn verhalen) maar na het Sucre avontuur was het tijd om naar Oruro te gaan. Na afscheid te hebben genomen, stapte ik eind februari in de nachtbus. Dat is een ervaring; de bus rijd als een malle door de bergen, zigzaggend en al inhalend op 1-baanswegen, vol op de rem en dan weer vol gas, een slechte actiefilm afdraaiend op standje gehoorbeschadiging, tocht door de ramen, geen wc aan boord wat je erg onrustig maakt, dus tja comfortabel en wat slaap pakken ho maar.
In Oruro kwam ik om 5.30u aan bij mijn nieuwe woonplek die collega’s hadden geregeld; bij mama Natividad (Nati). Ze wijst me naar een mooie grote kamer en ik probeer nog even wat te slapen. Aj.. dit bed is niet echt comfortabel. Een matras van hooi en daarbovenop een soort van gebocheld kussen met allerlei harde stukken.
Na een uurtje ga ik naar beneden, naar de keuken waar mama en haar dochter Alejandra zitten. Ik krijg een kopje thee en broodje aangeboden. Ik moet eerst subtiel alle mieren van het broodje afslaan en als ik probeer het door midden te snijden om er jam op te doen, breekt het in allerlei stukken zo droog is het. Ik besluit wat jam boven op wat stukjes te draperen. Mmmjamm. Ik kijk even goed rond en schrik van de vele vliegen, de grote berg vuile vaat, de etensresten en afval overal, een gasfornuis en de vierkante meter eromheen wat zwart ziet van het vet en waar de stukken aanhangen, de dieren die overal op en aan zitten. Uhum.. ik bedenk me dat ik hier niet veel gebruik van ga maken.
Vervolgens wil ik even douchen. Ik kom erachter dat de douche boven niet werkt. Er is nog een badkamer beneden. Mama maakt deze eerst nog even snel voor me schoon. Wat lief! Ik weet alleen niet hoe en waarmee ze dit heeft gedaan en ik wil al helemaal niet weten hoe de douche er daarvóór uit zag, maar hier moet ik even van slikken, of beter gezegd, kokhalzen. De geur van een toilet die al ruim 3 jaar niet lijkt te zijn schoongemaakt en waar een menig Frans langs-de-snelweg-toilet niet tegenop kan, vol met resten en sporen, de muren en vloer vol viezigheid, douchegordijnen die niet meer weten welke kleur ze van origine hadden. Ik durf niets aan te raken en vraag me af of ik nu niet schoner ben dan na die douche zal zijn. Maar we gaan ervoor. Je moet eerst de kraan aanzetten en dan de stroom erop voor warm water. Ik vergeet bij het uit zetten de omgekeerde volgorde en zo sta ik even onder stroom, oeps! Na een snelle douche, loop ik terug naar mijn kamer en glij uit over een drol die een paar meter voor mijn deur ligt. De huisdieren zijn hier blijkbaar niet echt zindelijk.
In het huis wonen naast mama, haar twee volwassen zonen, dochter Alejandra met haar zoontje Adriën van 4 jaar, 2 grote honden: Coco met vader Chango en 2 kleintjes Pela met moeder Honey, 2 katten: Pepa en Puca, 2 parkieten en een Oostenrijkse jongen Mattias, die hier al een tijd woont en alleen nog maar Spaans praat, maar van zijn accent kan ik niet veel maken. Een volle boel dus.
Sigrid, mijn collega van Ayni en de zus van Sylvia, de oprichtster van de stichting in NL, belt om te vragen of ik goed ben aangekomen en of ik mee ga naar het festival de bandas, een voorproefje van carnaval waar alle bands samen muziek maken. Ok! Ik pak een taxi naar het kantoor van Ayni waar we elkaar ontmoeten. Leuk om haar nu live te zien! We gaan naar het plein, wat al helemaal vol staat en na even wachten beginnen de fanfarebands te spelen, met af en toe een gastzanger/zangeres erbij. Erg leuk! Vervolgens pakken we de gondel naar boven, waar op de berg een mega groot beeld van de Virgin (heilige maagd) staat en wat een heel mooi uitzicht over de stad biedt. Vervolgens gaan we met haar man Enrique ergens lunchen en die paar biertjes hakken er in, zo na een nacht in de bus zonder slaap, dus ik word thuis afgezet en ga weer even tukken. ’s Avonds ontmoeten we elkaar weer in het centrum voor een koffie.
Wat een fijn ontvangst van Sigrid en zo lief dat ze me meteen onder haar hoede neemt.
De volgende dag is het de laatste oefening van de carnavalsoptocht, último convite. Sigrid danst ook mee in een groep. Ze hebben nog niet de uiteindelijke carnavalsoutfits aan, maar wel mooie traditionele kleding. Ik heb hier al flink wat uren van zitten genieten. Goede timing om zo voor carnaval hier te zijn! Dit belooft een groot feest te worden.
Het is wel even omschakelen merk ik. Het verschil met Sucre is groot. Oruro is druk, vies, veel hondendrollen en vuilnis op straat, uitlaatgassen (en dat was in Sucre al erg vond ik), geen groen maar beton, ongelijke stoepen met gaten, mensen zijn minder open/toegankelijk en het is erg koud hoewel de zon wel schijnt. Ik mis Sucre, de schoonheid en de gezelligheid nu al.
Maandag ben ik voor het eerst naar kantoor gegaan om te beginnen met werken. Het is in het centrum, een half uur lopen vanaf mijn huis, voornamelijk berg op. Ik besluit dit dagelijks te doen om wat lichaamsbeweging te hebben, want er zitten al flink wat kilo’s aan! Op kantoor heb ik kennis gemaakt met mijn andere collega Norman, hij woont in Tarija en reist om de week heen en weer, om het weekend bij zijn vrouw en paar maanden oude dochtertje te kunnen zijn (Tarija is 12 uur met de bus!). Vanwege carnaval staat alles op een laag pitje. Ik word een aantal keer uitgenodigd om bij Sigrid thuis te lunchen. Zij woont in een heel fijn, luxe appartement, meer volgens de Europese normen. We lunchen heerlijk, met veel groenten, yes! Elke dag is er wel een ander festijn, festival de madres (feest voor enkel vrouwen), festival de padres (feest voor enkel mannen), challa en la casa (viering met de familie thuis), challa en la officina (viering op het werk) etc. De hele stad staat op zijn kop en het is het enige moment in het jaar dat er veel toeristen zijn.
De andere zus van Sigrid met haar Nederlandse man en zoontje komen over vanuit Nederland, en met elkaar gaan we naar het carnaval. Enrique heeft mooie zitplaatsen geregeld op de tribune, zodat we de optocht goed kunnen zien. De optocht is op zaterdag en zondag. Alle 48, enorme groepen lopen 2 keer, waardoor de optocht zowat 48 uur aaneengesloten duurt. Op zaterdag is het tot 19u verboden alcohol te drinken, omdat ze hier schijnbaar geen maat kunnen houden en zo gigantisch dronken worden dat het de stemming verpest. Er loopt veel politie om te controleren, maar uiteraard zit iedereen gewoon al lekker vanaf ’s ochtends vroeg aan de drank. Het carnaval is echt heel mooi en bijzonder om te zien. Heel cultureel en traditioneel, verschillende soorten folkloristische dansen per groep (la diablada(=duivel), la morenada, los caporales, los suri sicuris, los waka waka, etc.) veel muziek en super mooie kleding. Niet voor niets is het carnaval in Oruro wereldwijd bekend en uitgeroepen tot cultureel erfgoed door UNESCO. Zie m’n filmpje voor een impressie: https://www.youtube.com/watch?v=AMov3Qxt_Jw&t=39s.
In het weekend erop heeft Sigrid me met de hele familie meegenomen naar de natuurlijke warmwater bronnen Balneario de Obrajes, zo’n half uur rijden, om lekker te zwemmen en je kunt je eigen privé-bad huren. Het water is echt heel warm, heerlijk (en dit scheelt weer een keer douchen )!
Op 8 maart was het Internationale dag van de vrouw, wat hier wel echt een ding is (vrouwen hebben hier nog echt niet dezelfde kansen als mannen). Op kantoor hebben we het gevierd met heerlijke salteñas (soort empanadas) en frisdrank en thuis kreeg ik spontaan een dikke knuffel van m’n mama en ze stond er op dat ik een bordje mee at. Hier kon ik echt niet onder uit. Vond het spannend, aangezien ik weet hoe het er aan toe gaat in de keuken, maar gelukkig heb ik nergens last van gehad. Mijn mama is wel echt heel lief. Ik woon hier dan ook met een dubbel gevoel. Ik zou graag wat meer mijn eigen plek willen hebben, met een schone keuken en badkamer en comfortabel bed, maar aan de andere kant is het wel fijn om aanspraak te hebben en een mama die een beetje voor je zorgt en je in de gaten houdt.
En de honden in mijn huis zijn zo lief! De twee grote, Chango en Coco, wachten me elke ochtend heel enthousiast op om met me mee te wandelen. Uitlaten gebeurd hier niet, dat doen ze zelf (vandaar ook de stront echt overal op de stoepen en straten). Als iemand de poort uit gaan, ontsnappen ze en als ze klaar zijn blijven ze vervolgens voor de deur liggen, net zo lang totdat iemand de poort weer toevallig open doet. Dat kan dus zomaar de hele dag zijn. Eén keer zijn ze helemaal met me mee gelopen naar mijn werk, zigzaggend door alle straten. En toen ik gearriveerd was en naar binnen ging keken ze zo zielig! Ze snapten er niets van. De hele dag heb ik me wat zorgen gemaakt of ze de weg wel terug konden vinden en veilig thuis zouden zijn. Gelukkig was dat zo.
En op een avond liep ik in mijn eentje over straat vanaf een introductiedansles, nog ver van mijn huis en toen voelde ik ineens een natte snuit tegen mijn hand. Ik schrok ervan, maar toen zag ik dat het Chango was! Wat hij nog zo laat alleen op straat deed, geen idee. En dat ie mij dan zo herkend, helemaal enthousiast tegen me aan springen. Zijn we samen heel hard naar huis gerend. En dan te bedenken dat ik ze eigenlijk nog nooit had geaaid omdat ze best smerig zijn. Wat een liefde krijg je terwijl je niets geeft. (Dat is na dit moment wel gelijk veranderd )
Een nadeel is wel dat de honden zo rond 5-6 uur ’s ochtends een onderonsje hebben met alle andere straathonden en dan is het dus een groot orkest van geblaf. Probeer dan nog maar es te slapen.
Oruro is niet toeristisch en je kunt hier in het weekend dan ook niet veel doen, behalve door de stad wandelen. Ik heb op een zaterdag een flinke wandeling gemaakt van zo’n 6 uur, via het westen naar boven naar de Virgin om helemaal in het Oosten uit te komen. Diverse uitzichtpunten tegen gekomen, bedreigd door agressieve honden toen ik een shortcut probeerde te nemen, een grote, drukke markt bezocht en vervolgens mezelf getrakteerd op een lekker etentje, waar je een eigen grilltafeltje naast je kreeg waar het vlees op warm bleef. Wat een spierpijn had ik daarna, want het is iedere keer berg op en af.
Het is lastig wegwijs te worden in Oruro omdat alles achter gesloten deuren zit, niks op internet te vinden dus je weet niet waar wat zit en je moet het vooral van via via hebben. Het duurde dan ook even en veel navragen om te ontdekken waar überhaupt de cafés zitten. Uiteindelijk een populaire straat gevonden en met mezelf op kroegentocht geweest in de hoop zo wat mensen te leren kennen. Dat was een beetje een koude kermis. Nergens hadden ze kleine biertjes, dus moest steeds een grote fles weg tikken en iedereen is met een groepje vrienden of met enkele stelletjes samen, er zijn geen toeristen en dus is het erg lastig om contact te maken. Je wordt hier ook niet echt aangesproken. Hele andere wereld dus als in Sucre waar je zo makkelijk in je eentje op stap kon. Na een aantal kroegen heb ik de moed opgegeven en ben ik op huis aan gegaan. Wel trots dat ik het geprobeerd heb!
Op zondag 30 maart ben ik met Enrique en Sigrid naar het treinmuseum (Museo Ferroviario) in Machacamarca geweest. Een klein museum met oude treinstellen uit de tijd dat ze mineralen en tin vervoerde vanuit de mijnen en wat privé treinstellen en een treinauto van rijke meneren. Voor de lunch zijn we de fameuze lam gaan eten in restaurant Bon Bar. Mensen staan hiervoor gewoon in de rij! En het was inderdaad wel erg lekker.
Inmiddels wat weken verder, ben ik volle bak aan het werk. Het is hier heel gewoon lange dagen te maken en voor de lunch snelt iedereen zich naar een restaurant. De eerste vergaderingen hebben plaats gevonden (man, dat is wel echt lastig in het Spaans!). We zijn druk bezig met het project om AyniTech, een IT-opleidingsinstituut op te richten in Tarija. Door veel in gesprek te gaan met Sigrid en Norman, word ik steeds wijzer en snap ik beter hoe dingen werken in Bolivia, waarom ze bepaalde keuzes maken etc. Ik heb al wat structuur kunnen brengen middels een digitaal actielijstje, zodat we met elkaar weten wie wat doet en wat de voortgang is. Zo komen m’n skills al goed van pas haha. Wel merk ik dat mijn geduld flink op de proef wordt gesteld, ik wil veel sneller dan dat kan. Kleine stapjes, komen we beetje bij beetje verder.
Ondertussen ben ik ook al 3 keer in Tarija geweest, maar dit volgt in een volgend verhaal.
De bijbehorende foto's vind je hier.
(Ik heb wat uitleg toegevoegd aan de foto's, maar dat zie je alleen als je de foto's 1 voor 1 bekijkt en naar beneden scrollt volgens mij en daar kun je evt ook een comment achterlaten ;-)).
Veel plezier met Koningsdag! Ik ga kijken of er een leuk feestje is in La Paz .
xxx
Funfacts
- Vlees hoeft niet gekoeld te worden. Dat verkoop je gewoon open en bloot op de markt en op straat, in de volle zon met de vliegen erop. Hele hompen, met alles er op en eraan. Ze eten daadwerkelijk alles. En je slagersmes slijp je gewoon aan de stoeprand (waar net die zwerfhond tegenaan gepist heeft).
- Overal is markt en er wordt van alles op straat verkocht. Meubilair, matrassen, kleding, elektrische apparaten, stoffen, muziekinstrumenten, dode lama’s, coca bladeren, shampoo, wc papier, wasmiddel, gekopieerde dvd’s, mega taarten, brood en cake, chocolade marshmallows/bananen op een stokje, jelly-ijsjes, limonade, fruit, groente, aardappels, megazakken vol met allerlei soorten rijst/quinoa/pasta’s/meel/noten/linzen etc., vlees, kip (gebakken, gegrild, gefrituurd, gepaneerd, rauw) en zijn er overal señora’s die met een klein gaspitje hele maaltijden op straat naar voren toveren, waar mensen op een mini plastic krukje, met hun handen van zitten te smullen.
- Er rijden ook karretjes rond met een kookpot vol bossen verschillende kruiden en allemaal flessen met specerijen-mixen eromheen. Dit is een natuurlijk medicijnkarretje. Het mevrouwtje vraagt waar je last van hebt en bereid zo iets op maat, met wat begint met een klein glaasje met een warm en heel bitter drankje en vervolgens een glas vol met een andere mix van kruiden en drank. Erg grappig. Geen idee wat ik heb gedronken, maar het was vast heel gezond!
- Over het algemeen zijn de Bolivianen een erg klein, hebben een grote neus, flinke borsten, maar hele kleine voeten (lastig schoenen vinden hier met m’n maatje 40!). De mensen in Oruro zijn wat donkerder dan in Sucre.
- Hoogte Oruro: 3.735 meter
Hola Bolivia, Corazón del Sur
Terug in de schoolbanken in Sucre: de witte stad
Na een heel warm afscheid met lieve vrienden en familie vertrekt op zaterdag 2 februari mijn vliegtuig naar Bolivia. Op naar een nieuw avontuur. Ff wat anders; een jaar vrijwilligerswerk voor Stichting Ayni Bolivia. Ik ga als projectcoördinator aan de slag met als ultiem doel een ICT-opleidingsinstituut oprichten in Tarija (zuiden van Bolivia). En met als persoonlijk doel: hoofd uit, hart aan. Wat zal het me brengen?
Via Madrid vlieg ik naar Santa Cruz (waar ik 8 uur moet overbruggen en mezelf gelijk in het Boliviaanse leven heb gestort, gewoon een beetje in een park hangen en dan komen al gauw diverse mannetjes met je kletsen) om na zo’n 30 uur aan te komen in Sucre, de hoofdstad van Bolivia. (La Paz is de politieke hoofdstad, waar de regering is gezeteld.) Hier ga ik de eerste 3 weken mijn Spaans bijspijkeren. Dus hop weer terug in de schoolbanken.
Ik heb de eerste nachten in een partyhostel Kulturhus Berlin gezeten, wel een privékamer geboekt, maar niets van het feestgedruis meegekregen. Ik had namelijk best wel wat last van de hoogte. Veel migraine-achtige koppijn en snel moe. En elke stap die je zet, hijg je als een malle en dan is Sucre nog maar 2750 meter hoog.
Sucre, de witte stad, is erg relaxed, mooi, gezellig, vriendelijk, open etc. Hier kan ik me wel vermaken! Ik wandelde al gelijk fluitend en zingend over straat. Toen ik wat ging rondstruinen belandde ik in de Mercado Central, een overdekte markt met verse groenten, fruit, 20 sap-mevrouwtjes op een rij met verse jugo’s, vlees open en bloot onder de vliegen, maar ook kleding, doucheproducten, taarten, rouwboeketten, etc. alles per gangpad netjes gesorteerd op koopwaar. Op de 1e verdieping is het eetgedeelte, allerlei moekes met minikeukentje waar je voor 1-2 euro lokaal eten kunt lunchen. De lunch is waar het om draait in Bolivia. De grootste maaltijd van de dag, warm en het liefst in 3 gangen. Ik werd meteen door elke mama geroepen om bij haar te komen eten en de termen van het lokale voedsel vliegen je om de oren. Wat het allemaal is, ik heb geen idee! Gelukkig hoor ik naast me in het Engels iemand zeggen dat het eten hier goed is. Ok, ik geloof hem gelijk en schuif aan. Hij heet Ian en hij blijkt een advocaat maar ook een tourguide te zijn. Ik eet een soep (naar later blijkt een witte pinda-soep) best lekker. Ian nodigt me uit op zijn city wandeling voor die middag, ach ja waarom ook niet! Ik beland in een toeristengroep met voornamelijk Nederlandse meisjes en voel me niet op m’n gemak. Ik hou niet van tours.. en vooral niet als je meteen met een groep Nederlanders zit en waar de verhalen onder backpackers over het algemeen altijd gaan over wat de vetste plek was, beste prijs-kwaliteit verhouding, lekkerste eten, leukste party-hostel etc. (ik word oud ;-)). De tour is prima, handig om gelijk de stad gezien te hebben, maar ben ook kapot. Aan het eind van de middag ga ik naar mijn hostel om een tukje te doen, ik word 1 keer om 21u wakker, maar besluit om de nacht door te trekken.
De volgende dag ga ik op zoek naar een school voor Spaanse les. Ik besluit bij Sucre Spanish School privélessen te gaan volgen, voor 4 uur per dag, en om in een homestay te verblijven. Ik trek in bij Familie Sanchez, met mama Judith, dochter Camila (met haar vriend uit Canada die een half jaar daar woont en dan een half jaar in Canada). Een vriendelijke familie, vele honden (onder de vlooien en een maatje te veel) een knus en huiselijk huis, met een tuintje en een comfortabele eigen kamer. Het complex bestaat uit meerdere woningen, waar diverse zussen met hun gezin wonen en per familie wonen er een aantal studenten. ’s Ochtends staat mijn ontbijt klaar en ’s middags lunchen we uitgebreid met zijn allen 3-gangen. Dan zijn we met in de meerderheid buitenlanders die zo goed en kwaad als het gaat met elkaar Spaans praten (de manke helpe de blinde zeg maar). Niet echt wat je je voorstelt van een homestay, maar ik vind het eigenlijk wel prima en gezellig.
Hier wonen ook Karo, Duitse en Charlotte, Amerikaanse, en met hen klik ik gelijk goed. We gaan met elkaar uiteten, de kroeg in, salsalesje proberen, wallyballen (plaatselijk volleybal in een soort squashhal, waar je de muren ook mag gebruiken, super leuk!), een kookles met typisch Boliviaans eten, naar een andere grote markt (mercado Campesino), die vooral bekend staat om zijn ‘witch-gedeelte’ met allerlei specerijen, kruiden, wierrook, bijgeloof shizzle en dode lama foetussen. Maar ook ondernemen we in het weekend een poging om naar Maragua te gaan waar je rond de krater kunt hiken en echte dinosaurus voetsporen kunt zien. Na zo’n 3 uur slaap na een avondje op stap, stonden we om 7u paraat in onze wandeloutfit, toen de taxi die we hadden geronseld voor de hele dag niet kwam opdagen. Waarschijnlijk omdat het regende met pijpenstelen, de paden dan niet begaanbaar zijn en hij dus voor ons had besloten dat het toch geen zin had om te gaan. Ietwat teleurgesteld maar weer het bed in gedoken.
Later die dag hebben we de begraafplaats bezocht. Dit gaat iets anders dan wij gewend zijn. Ze maken gebouwtjes waar zo’n 5 rijen doodskisten boven op elkaar ingeschoven worden, sommige inclusief zonnescherm. Hier blijven ze 7 jaar liggen. Dan worden de botten vrij gegeven en kun je besluiten te verlengen, maar dan wordt het naar een kleinere ruimte verhuisd. Maar het meest bijzondere is, is dat mensen hier op beroep worden gesorteerd. Alle leraren liggen bij elkaar, alle politiemensen, alle taxichauffeurs, militairen, mijnwerkers etc. Beter zorg je dus dat je een leuke baan hebt en goed kunt opschieten met je collega’s, anders wordt het hiernamaals nog een zware bedoening ;-).
Ik krijg les van Veronica, 39 jaar, 1 zoontje, gescheiden met nieuwe vriend. Ze schijnt één van de meest ervaren leraren te zijn. Na mijn introductie schatte de manager mijn niveau hoog in, dus kreeg ik haar. Nou daar heb ik me mooi doorheen gebluft haha!
Ik heb gekozen de lessen in de middag te doen. Dit geeft mij ’s ochtends de tijd om allerlei dingen te regelen voor mijn verblijfsvergunning. Hier volgt nog een apart verhaal/video over want dit bureaucratische proces is bijna niet voor te stellen en had onmogelijk veel voeten in aarde.
Het is pittig om weer te moeten leren en huiswerk te maken. We gaan door alle grammatica, waarbij ik continu denk, dit heb ik allemaal al minstens 2x gehad dus zou ik moeten weten, maar nee hoor, het blijft lastige materie. Ik kan het wel redelijk goed verstaan (ze praten hier ook heel erg ABN uh ABS), maar praten en stantepé de juiste woorden en grammatica vinden vind ik moeilijk. Veronica vertelt veel over Bolivia, hoe zij is opgegroeid, de ingewikkelde politiek, het bijgeloof etc. Erg interessant. Vooral dat bijgeloof. Er wordt tot op heden een jochie vermist en het verhaal gaat dat de mijnwerkers hem hebben geofferd in de mijn, om de goden van de onderwereld gunstig te stemmen. Ze geven veel offers. Zoals dus de lama-foetussen, die ze verbranden, onder gebouwen begraven of in de hoek van de kamer leggen. Ook gaan de verhalen dat als een groot nieuw gebouw gebouwd wordt, ze mensen offeren en onder het te bouwen gebouw begraven, om zo wat terug te geven aan moeder aarde. Ze plukken dan daklozen van de straat, voeren ze dronken en offeren ze. Ze hebben geen familie dus niemand die ze mist.
Dan vertrekken Karo en Charlotte naar Uyuni (zoutvlaktes) en ik twijfel tot het laatste moment om mee te gaan. Nu in het regenseizoen (en het heeft wat geregend!!) blijft er een laag water op de zoutvlaktes staan, waardoor het een grote spiegel wordt. Schijnt heel bijzonder te zijn. Maar zij hebben wat haast en ik moet dan 2 dagen Spaans missen, dus ik besluit om niet mee te gaan. Ik ben hier tenslotte een jaar, dus mijn kans komt nog wel. Karo reist daarna gelijk door, Charlotte komt nog een paar dagen terug.
Het is weekend, dus ik heb wel zin om een drankje te gaan doen. Ik spreek af met Alex en Amy (UK) in een biercafé met heerlijk zelf gebrouwd bier. Echter mislukt dit en zit ik in mijn eentje aan mijn derde biertje te wachten. Toevallig loopt een jongen van mijn school binnen, die ik op bizarre wijze overal toevallig tegenkom, waarbij we nog grapte, tot vanavond he! Hij was met een travelbuddy en uiteindelijk ben ik met hem de hele avond op kroegentocht geweest. Oa Singani gedronken (Boliviaanse soort van gin met bijv. sprite) en dan kom ik Scott uit Scotland tegen, mijn danspartner van de salsales vorige week. Hij en z’n matties weten ons naar een live optreden te brengen. Dit was erg tof, goede band met standje gehoorbeschadiging en ik moet in mezelf lachen, want hoe grappig is het toch weer hoe dit dan zo gaat. Ik moet vaak denken aan mijn reis in Midden-Amerika, waar je ook zo van het een in het ander rolt. Zonder plan, gebeuren de mooiste dingen! En alleen op stap kan dus prima. This backpackers life! Stiekem krijg ik steeds meer zin om ook te gaan reizen door alle verhalen die ik van iedereen hoor en heel Zuid-Amerika ontdekken. Ik wil helemaal niet werken ;-)!
Die zondag ben ik met een Duits stel, Katja en Dominic, (die op de fiets door Zuid-Amerika reizen) naar de markt in Tarabucco geweest. Dit is zo’n 2 uur met een micro (een soort minibusje) door de bergen en middle of nowhere. Hier kun je artesania dingen (souvenirs ed) kopen, maar ook veel groente, fruit, cocabladeren etc. Het is een levendige markt, waar mensen heel vrolijk en relaxed zijn. Ik had verwacht dat het mega toeristisch zou zijn, maar dat valt reuze mee. Leuk om hier rond te struinen en het ligt erg mooi zo midden in de bergen.
Inmiddels verstrijken op rap tempo de 3 weken en is daar ook de laatste avond van mij en Charlotte. Dat moet ‘gevierd’ worden. We gaan met een leuke groep uiteten in een heerlijke pizzeria en daarna op stap. Vele wijntjes, (smerige) mojito’s in grote kannen en biertjes later, belanden we nog in club ergens afgelegen, met karaoke en een dansvloer, waar ik wat salsadansjes heb gewaagd. De volgende ochtend moeten we allemaal om 8.30u in de les zitten. Wat hadden we het zwaar! Die avond vertrek ik met een nachtbus naar Oruro, waar het werken zal gaan beginnen. Goede timing, want ik kom net voor de carnaval aan, waar Oruro bekend om staat; het mooiste en grootste carnaval van Bolivia. Ik ben benieuwd! Met een dubbel gevoel verlaat ik Sucre.. ik voelde me al helemaal thuis.
Funfacts:
- Sucre ligt op 2.810 meter hoogte
- De mensen lopen hier heeeeel langzaam. Geen haast. En ze gaan ook niet voor je aan de kant als de stoep te klein is voor 2 personen. Daarentegen zijn de mensen wel heel punctueel en georganiseerd.
- De spelregels in het verkeer zijn even wennen. Een zebrapad betekent namelijk niet dat je mag oversteken en dat een auto moet stoppen. En reken maar dat de auto’s niet eens een klein beetje afremmen. De stoplichten bepalen. Maar als je groen hebt, wil het niet zeggen dat je helemaal mag oversteken. Op grotere kruispunten kun je tot het midden lopen, om te wachten tot een volgend licht. Pfff.. ingewikkeld en zo was ik al bijna een paar keer dood.
- Het openbaar vervoer (micro’s: minibusjes) en taxi’s zijn heel goedkoop. Het stikt er ook van. Het is ongelooflijk hoeveel verkeer er rijdt in een niet eens zo’n grote stad waar je gemakkelijk alles kunt lopen. En alles wat nog kan rijden, rijdt. In Nederland kwam zo’n bak 5 APK-keuringen geleden er al niet meer doorheen, maar hier rijdt het. Heerlijk die uitlaatgassen!
- Eten: lunch is dus het belangrijkste. ’s Avonds eten ze bijna niets, meestal alleen wat thee/koffie met koekjes of crackers. En ooooveral zit aardappel in, gedroogd, gekookt, gebakken, geweetikveelwat en groot, klein, wit, paars, zwart, bruin.. kortom alle soorten vormen en maten. Dus is het soep met aardappel, rijst met aardappel, pasta met aardappel, of alles tegelijk. En dan nog een flinke dosis brood daarbij (witte, droge bollen), dus tel uit je koolhydratenwinst! Ik ben dus al flink wat kilootjes rijker. En verder is het vlees, vlees en vlees, met als grootste favoriet: kip. Het is nu wel dé tijd van het verse fruit en groenten en dus volop te verkrijgen. Ze zijn het alleen niet gewend om daar veel mee te koken en in restaurants krijg je met geluk een schijfje tomaat en komkommer.
- Cocabladeren: (ja waar ze cocaïne van maken) erg populair, helpt tegen hoogteziekte, misselijkheid en wat niet eigenlijk. Je moet flink wat bladeren in je wang stoppen, met beetje kauwen en zo lang laten zitten. Ze zijn er dol op. Je ziet dan ook veel mensen, met name mannen, rondlopen met een flinke hamsterwang en groene stukjes tussen hun tanden. Je kunt het ook in theevorm drinken. Daar heb ik flink wat bakken van op. Maar kan niet zeggen dat het me erg hielp tegen de hoogteziekte.
- Cholitas: zo heten de originele Inca-vrouwen. Bolivia heeft de grootste en meest actieve incacultuur en zo lopen er dus heel veel vrouwen met de typische klederdracht: dikke, geplooide rokken, 2 zwarte vlechten, hoed, sandalen en een gekleurd gewoven kleed opgeknoopt waar ze alles in met zich mee dragen, van baby's, tot blikken bier, koopwaar etc. Ze willen niet dat je ze fotografeert, want dan steel je hun ziel.
- Als blanke, blondine in Bolivia: de Bolivianen kijken wel en merken je zeker op, maar ze zijn bescheiden en laten je met rust. Dit vind ik eigenlijk wel relaxed. Ze zijn vriendelijk en behulpzaam, maar wel als je er om vraagt. Als ze de kans krijgen en je zit op een bankje komen ze graag even een praatje maken. Als ze dan horen dat je een jaar voor een NGO werkt, zijn ze er verrast, dankbaar en willen ze dat gelijk delen met hun matties. En ik heb ook niet het gevoel dat ze een slaatje willen slaan uit toeristen. Ik betaal bijna altijd het lokale tarief. Daarbij voelt het heel veilig. Heel relaxed dus!
Dit was het voor nu, verhalen pakken altijd groter uit dan je poogt, maar hopelijk geeft dit een goede eerste indruk :-).
De bijhorende foto's vind je hier.
Hoe gaat het met jullie? Wat heftig wat er in Utrecht is gebeurd deze week. Heel naar en dan zo dichtbij ineens. En hebben jullie allemaal gestemd vandaag?
Tot de volgende! En laat vooral een berichtje achter!
Liefs Marielle
Welkom op mijn Blog!
Hallo en welkom op mijn blog!
Dé plaats om op de hoogte te blijven van mijn avontuur in Zuid-Amerika. Waar ik een jaar voor Stichting Ayni als vrijwillig projectcoördinator ga werken in Bolivia. En hopelijk tussendoor veel mooie reisjes mag maken.
Ik probeer jullie regelmatig op de hoogte te houden via deze site. Check dan ook de verhalen en foto's, en via de kaart weet je altijd precies waar ik me bevind en waar ik ben geweest!
Wil je automatisch een mailtje ontvangen wanneer er een nieuw verhaal of een nieuwe fotoserie op deze site staat? Meld je dan aan voor mijn mailinglijst door je e-mail adres achter te laten in de rechter kolom.
Laat vooral af en toe een berichtje achter!
Leuk dat je met me meereist!
Liefs,
Marielle